Salamanca
Salamanka (šp. Salamanca) je grad u zapadnoj Španiji. Glavni je grad provincije Salamanca, koja se nalazi u autonomnoj pokrajini Kastilja i Leon. Ima 160.331 stanovnika prema statističkim podacima iz 2005. Poznata je po univerzitetu osnovanom 1218. Stari grad Salamanka je na Uneskovoj listi svetske baštine.
Salamanca
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 40°58′N 5°40′W / 40.967°N 5.667°W | |||
| Država |  Španjolska
| ||
| Autonomna zajednica |  Kastilja i León
| ||
| Pokrajina | Salamanca | ||
| Vlast | |||
| - Gradonačelnik | Alfonso Fernández Mañueco (Partido Popular) | ||
| Površina | |||
| - Ukupna | 38.6 km² | ||
| Visina | 802 m | ||
| Stanovništvo (2011.) | |||
| - Grad | 153.472 | ||
| - Gustoća | 3.976 stanovnika/km² | ||
| Vremenska zona | Srednjeeuropsko vrijeme (UTC+1) | ||
| - Ljeto (DST) | Srednjeeuropsko ljetno vrijeme (UTC+2) | ||
| Pozivni broj | +34 +923 | ||
| Službene stranice www.salamanca.es | |||
| Karta | |||
 Položaj Salamance u Španjolskoj i autonomnoj zajednici Kastilja i Leon | |||
Univerzitet u Salamanci
urediAlfonso IX od Leona osnovao je 1218. univerzitet u Salamanki. To je jedan od najstarijih univerziteta uz onaj u Parizu, Bolonji i Oksfordu. Pod patronatom Alfonsa X Mudrog bitno je porastao ugled i bogatstvo univerziteta (1252—1282). Fakulteti građanskoga i crkvenoga prava privlačili su studente iz Pariza i Bolonje. Kada je univerzitet dostigao svoj zenit u 16. veku svaki peti stanovnika Salamanke bio je student. Kristifor Kolumbo je tada predavao o svojim otkrićima. Ernan Kortes je bio neuspešan student. Migel Servantes je studirao u Salamanki. Antonio de Nebriha (šp. Antonio de Nebrija) je 1492. izdao prvu gramatiku španskog jezika (šp. Gramática Castellana). Dominikanac Fransisko de Vitorija je 1540. formulisao u Salamanki osnovu međunarodnog prava i ljudskih prava.
Istorija
urediSalamanku je osnovalo jedno domorodačko pleme, pre rimskih osvajanja. Tu su osnovali jednu od dve najvažnije tvrđave na reci Duero. Hanibal je osvojio Salamanku nakon opsade u 3. veku p. n. e. Kartaginjani su grad nazvali Helmantika (Helmantica). Grad je postao komercijalno značajan za Kartaginjane. Rimljani su osvojili Salamanku 133. p. n. e. i Salamanka je bila značajan trgovački centar. Salamanka se nalazila na putu srebra. Alani su 409. zauzeli celu rimsku provinciju Lusitaniju, uključujući Salamanku. U 6. veku Salamanka prelazi u ruke Vizigota. Salamanka dolazi pod vlast Mavara 712. za vreme Mavarske invazije Španije. Alfonso VI od Kastilje je 1085. zauzeo Salamanku. Grad je bio podosta srušen tokom borbi. Od 1102. ponovo je započelo naseljavanje grada.
Francuska vojska u doba Napoleona doživela je veliki poraz 22. jula 1812. u bici kod Salamanke. Tada je britansko-portugalska vojska pod komandom vojvode od Velingtona pobedila francusku vojsku pod komandom maršala Marmona. Salamanka je tada imala velika razaranja.
Salamanka je 1996. određena kao mesto gde će se nalaziti arhiv španskog građanskoga rata. Taj arhiv je sakupio režim Fransiska Franka i selektivno je prikupljan od raznih organizacija i grupa. Katalonski deo arhiva je ipak 2006. premešten, uprkos protestima, u Barselonu. Salamanka je 2002. bila zajedno sa Brižom evropska prestolnica kulture.
Stanovništvo
urediPrema proceni, u gradu je 2011. živelo 153.472 stanovnika[1]
| 1900. | 1910. | 1920. | 1930. | 1940. | 1950. | 1960. | 1970. | 1981. | 1991. | 2001. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 25.019 | 30.021 | 32.005 | 43.953 | 64.775 | 74.223 | 87.338 | 122.241 | 153.981 | 162.888 | 156.368 |
Znamenitosti
urediSalamanka se smatra jednim od najlepših renesansnih gradova u Evropi. Salamanka je dobila naziv „Zlatni grad“, po specijalnom pesku od kojega su izgrađene fasade mnogih građevina. Taj zlatni sjaj, koji je jedinstven u Španiji dobijen je pomoću peska iz Vilamajora, kamenoloma blizu Salamanke. U svako doba godine grad je pun turista. Stari grad Salamanka je od 1988. na Uneskovoj listi svetske baštine.
- Katedrale -Stara romanička katedrala osnovana je u 12. veku. „Nova" katedrala, koja se nalazi odmah uz staru katedralu građena je u fazama od 1509. i kombinira kasni gotički stil sa renesansnim stilom. Završena je 1734.
- Augustinski manastir sadrži grob grofa i grofice od Montereja.
- Glavni trg (šp. Plaza Mayor) je sagrađen u 18. veku u baroknom stilu. Gradnja je započeta 1729.
- Univerzitet u Salamanki (16. vek).
- Manastir Sv. Stefana (šp. Convento de San Esteban), dominikanski manastir iz 16. veka
- Palata Monterej iz 1539.
- Dom školjki (šp. Casa de las Conchas) iz 15. veka u gotskom stilu
Gradovi prijatelji
urediSalamanca je zbratimljena sa slijedećim gradovima:
Reference
uredi- ↑ „Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero de 2011. Resumen por Capitales de provincias. 37274 Salamanca.”. Instituto Nacional de Estadística. Pristupljeno 21.01.2013.
- ↑ „Alteraciones de los municipios en los Censos de Población desde 1842. Provincia: 37 Salamanca. Municipio: 37274 Salamanca.”. Instituto Nacional de Estadística. Pristupljeno 21.01.2013.