Satelitska država

Satelitska država je izraz, u pravilu pežorativni, kojim se opisuje država koja je u formalnom smislu nezavisna, ali se u stvarnosti nalazi pod dominacijom, odnosno posrednom vlašću druge, jače države. Izraz je stvoren po analogiji sa satelitima koji nikako ne mogu pobjeći od gravitacijske sile većeg nebeskog tijela. Kao alternativa se koristi i izraz klijentska država, koji vuče analogija iz odnosa pojedinaca u ljudskim društvima - pokrovitelja (patrona) i klijenta.

Iako su kroz historiju postojali brojni primjeri satelitskih država, korištenje samog izraza se uvriježilo tek u 20. vijeku u propagandne svrhe. Tako su za vrijeme drugog svjetskog rata Sovjeti države Sila Osovina u savezu s nacističkom Njemačkom nazivali Hitlerovim satelitima, nastojeći, između ostalog, potaknuti nacionalističku reakciju tamošnje javnosti kako bi se oborili pro-osovinski režimi. Iza drugog svjetskog rata, za vrijeme hladnog rata, za pro-sovjetske države, odnosno ćlanice Istočnog bloka (Varšavski pakt, SEV) su se u zapadnoj propagandi koristili izrazi sovjetski sateliti.

Izraz se koristi i danas prije svega za države i režime za koje se tvrdi da bi bez vojne prisutnosti i/ili snažne ekonomske pomoći druge države nestali pod udarom vanjskog ili unutrašnjeg neprijatelja. Tako se, na primjer, za Kosovo govori da je američki, a za Abhaziju i Južnu Osetiju da su ruski sateliti.

Povezano

• Protektorat
• Vazalna država
• Tributarna država
• Marionetska država
• Banana republika
• Neokolonijalizam
• Satelitska stranka

Reference

• Langley, Andrew (2006), The Collapse of the Soviet Union: The End of an Empire, Compass Point Books, ISBN 0756520096 
• Merkl, Peter H. (2004), German Unification, Penn State Press, ISBN 0271025662 
• Olsen, Neil (2000), Albania, Oxfam, ISBN 0855984325 
• Rajagopal, Balakrishnan (2003), International law from below: development, social movements, and Third World resistance, Cambridge University Press,, ISBN 0521016711 
• Rao, B. V. (2006), History of Modern Europe Ad 1789-2002: A.D. 1789-2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd, ISBN 1932705562 
• Wettig, Gerhard (2008), Stalin and the Cold War in Europe, Rowman & Littlefield, ISBN 0742555429 
• Wood, Alan (2005), Stalin and Stalinism, Routledge, ISBN 9780415307321