Bijela djetelina
Bela detelina (lat. Trifolium repens) je samonikla višegodišnja zeljasta biljka iz porodice Fabaceae.
| Bela detelina | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Plantae |
| Divizija: | Magnoliophyta |
| Razred: | Magnoliopsida |
| Red: | Fabales |
| Porodica: | Fabaceae |
| Potporodica: | Faboideae |
| Rod: | Trifolium |
Izgled
urediKoren je snažan i po tipu osovinski.
Stablo je golo i puzavo, na čvorovima se ukorenjuje. Dugo je do 40 cm. Podzemno stablo je rizom koji je razgranat.
Listovi su trodelni, sa obično tri liske na kojima postoji beličista šara u obliku znaka >. Postoji i mutacija koja ima četiri liske, a nalaženje ovakve deteline sujeverni ljudi smatraju znakom dolazeće sreće. Lisne drške su gole i vrlo duge. Liske su klinasto obrnutojajolike do eliptične, duge 1-3 cm, slabo usečene i skoro po čitavom obodu nazubljene, sa slabo razgranatim bočnim nervima. Zalisci su kožasti, široki i jajolikog oblika. Uglavnom su beličasti sa crvenoljubičastim ili zelenim nervima.
Cvetovi obrazuju glavičaste cvasti na dugim drškama, okrugle i rastresite. Najčešće ih čini 30-80 cvetova koji su nakon cvetanja oboreni nadole. Krunica je 8-13 mm duga, bela ili ružičasta, a nakon cvetanja mrka. Pčele vole cvetove bele deteline i najčešći uzrok pčelinjeg uboda u boso stopalo je upravo pčela koja „pase“ na ovim cvetovima. Cveta od aprila do oktobra.
Plod je mahuna, spljoštenog izgleda i sa tri ili četiri semena, koji su u početku narandžastožute boje, a potom mrko obojeni.
Stanište
urediNajčešće raste na livadama na većim nadmorskim visinama, a ima je i u parkovima ljudskih naselja.
Areal
urediRaste u Evropi, severnoj i zapadnoj Aziji, severnoj Africi i Severnoj Americi, a odomaćila se i u Južnoj Americi i istočnoj Aziji.
Značaj
urediBela detelina je korisna biljka iz više razloga:
- cvet vole pčele, dakle medonosna je biljka;
- biljojedi je rado jedu, izuzetno je kvalitetna i značajna krmna biljka, a može se koristiti i kao dodatak salati;
- lekovita je biljka;
- bela detelina je takođe i divlja jestiva biljka;
- u korenju azotofiksatori vezuju azot iz vazduha u zemljište i tako se obogaćuje sastav tla.
Literatura
uredi
- Mišić, Lj. & Lakušić, R. 1990. Livadske biljke. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. Beograd.