1629.

Ovo je članak o godini 1629.

Godina 1629 (MDCXX) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1590-e  1600-e  1610-e  – 1620-e –  1630-e  1640-e  1650-e
Godine:	1626 1627 1628 – 1629 – 1630 1631 1632

1629.. po kalendarima

Gregorijanski	1629.. (MDCXXIX)
Ab urbe condita	2382.
Islamski	1038–1039.
Iranski	1007–1008.
Hebrejski	5389–5390.
Bizantski	7137–7138.
Koptski	1345–1346.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1684–1685.
• Shaka Samvat	1551–1552.
• Kali Yuga	4730–4731.
Kineski
• Kontinualno	4265–4266.
• 60 godina	Yin Zemlja Zmija (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11629.
Podrobnije: Kalendarska era

1629. na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

• 19. 1. - Umro persijski šah Abas Veliki, nasleđuje ga sin Safi I (do 1642).

• 21. 2. - Hrvatski sabor ponovo poziva na rješenje vlaškog pitanja, nude im povlastice.

• 4. 3. - Kolonija Zaljeva Massachusetts dobila kraljevsku povelju.
• 6. 3. - Restitucijski edikt: car Ferdinand II naređuje povratak katoličkoj crkvi sve imovine izgubljene od 1552. (retroaktivno sprovođenje Reservatum ecclesiasticuma).
• 9. 3. - Osmanski guverner u Jemenu Hajdar-paša predao ključeve Sane Aliju, sinu zejditskog imama Al-Mu'ayyad Muhammada; zejditi iste godine uzeli i Taiz.
• 10. 3. - Engleski kralj raspustio Parlament, započinje jedanaestogodišnju osobnu vladavinu (ili "tiraniju"); između ostalog biće pojačana Puritanska migracija u Novu Englesku.

• 30. 4. - 14. 9. - Osamdesetogodišnji rat, opsada 's-Hertogenboscha je holandski uspeh.
• proljeće - U Hrvatskoj se, do žetve, umire od gladi zbog nerodne 1628, nakon čega dolazi epidemija; ove godine se nije ubirao porez.

• 14 - 28. 5. - Hugenotske pobune: Luj XIII nakon opsade osvojio Privas.
• 22. 5. - Tridesetogodišnji rat: Lübečki mir okončava učešće danskog kralja Kristijana IV u ratu.

• 4. 6. - Holandski brod Batavia se nasukao uz Zapadnu Australiju, među preživelima se dogodila pobuna, dvojica ubica su prognana na kopno, čime postaju prvi evropski "naseljenici" (sudbina im je nepoznata).
• 17. 6. - Luj XIII zauzeo hugenotski grad Alès.
• 17. 6. - Anglo-španski rat (1625-30): Španci zauzimaju ostrva Sveti Kristofor i Nevis.

• 19. 7. - Englezi privremeno zauzeli grad Québec (do 1632).

• 29. 8. - Cambridgki sporazum znači da će Kolonija Zaljeva Massachusetts biti samoupravna i vodi osnivanju Bostona.

• 7. 9. - Anglo-španski rat (1625-1630): Bitka za St. Kitts - Španci pod Fadrique Álvarezom uspešno okončali ekspediciju kojom su oduzeli Sveti Kristofor i Nevis (i Tortugu?) engleskim i francuskim kolonistima.
• rujan - Kralj Ferdinand naređuje da se protestantski časnici i vojnici u hrvatskoj i slavonskoj Krajini moraju odreći svoje vjere ili ih napustiti.
• 25. 9. - Altmarčko primirje okončava Poljsko-švedski rat (1625-29) povoljno za Švedsku.
• 27. 9. - Alèski mir okončava Hugenotske pobune: hugenoti gube vojna, politička i teritorijalna prava, ostaju im samo verska (do 1685).

• oktobar - Italijanska kuga 1629-31 zahvatila Milano.

• 15. 11. - Umro erdeljski knez Gabrijel Betlen, nasleđuje ga supruga Katarina Brandenburška (do 1630).

• 22. 12. - Abdicirao japanski car Go-Mizunoo, nasleđuje ga mala Meishō (do 1643).
• 23. 12. - Umro mletački dužd Giovanni I Corner, u republici traje konflikt između oligarhije i siromašnijeg plemstva.

Kroz godinu

• Abaza Mehmed-paša je beglerbeg u Bosni 1628-29, vrši iznude od bogatih trgovaca. Oko ove godine neredi u Sarajevu zbog nedostatka kruha, praćeni pokretom siromašnih obrtnika na čelu sa šeih Ibrahim-dedom; u Mostaru su sukobi između ajana i obrtnika.
• Osmansko-safavidski rat (1623-39): krajem godine veliki vezir Gazi Husrev-paša vodi vojsku prema Bagdadu.
• Vaseljenski patrijarh Kiril Lukaris objavio svoju "Ispovest" u kalvinističkom duhu, što započinje kontroverzu koja će trajati do 1672.
• U ratu sa Poljacima zarobljen krimski hanović Islam.
• Progon hrišćana u Nagasakiju, prvi put se koriste Fumi-e - slike Isusa i Marije za gaženje.

Rođenja

• 29. 3. - Aleksej I., car Rusije († 1676)
• 14. 4. - Christian Huygens, naučnik († 1695)
• 10. 8. - Agostino Scilla, slikar i naučnik († 1700)
• 17. 8. - Jan III Sobieski, poljsko-litvanski vladar († 1696)
• 24. 9. - Stjepan I. Cosmi, splitski nadbiskup († 1707)
• 12. 12. - Simeon Polocki, pesnik, prosvetitelj († 1680)

Smrti

• 19. 1. - Abas Veliki, persijski šah (* 1571)
• 18. 6. - Piet Pieterszoon Hein, holandski pomorac (* 1577)
• 21. 9. - Jan Pieterszoon Coen, holandski kolonijalista (* 1587)
• 15. 11. - Gabrijel Betlen, erdeljski knez (* 1580)
• 23. 12. - Giovanni I Corner, mletački dužd (* 1551)

Reference

Literatura

• Rudolf Horvat, Ban Sigismund Erdedi (hr Wikisource)
• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959