Car Wu od Hana
Car Wu od Hana (tradicionalni kineski: 漢武帝; pojednostavljeni kineski: 汉武帝; pinyin: Hànwǔdì; Wade-Giles: Wu Ti), (156. pne.[1]–29. mart 87. pne.), osobnim imenom Liu Che (劉徹), bio je sedmi car kineske dinastije Han koji je vladao od 141. pne. do 87. pne. Car Wu se najviše pamti po velikom teritorijalnom proširenju Kine pod njegovom vladavinom, kao i po tome što je na konfucijanskim principima organizirao snažnu i centraliziranu državnu upravu. U kineskoj historiji se smatra najvećim vladarom dinastije Han i jednim od najvećih kineskih vladara uopće. Pod efikasnom upravom koju je organizirao Wu, Kina dinastije Han je postala jedna od najmoćnijh, ako ne i najmoćnija država tadašnjeg svijeta.[2]
| Liu Che | |
|---|---|
| |
car Zapadne dinastije Han
| |
| Nasljednik | Car Zhao |
| Carica | Carica Chen Jiao (陳嬌) Carica Wei Zifu (衛子夫) |
| Potomstvo | Princeza Wei Najstarija (衛長公主) Princeza Yangshi (陽石公主) Princeza Zhuyi (諸邑公主) Liu Ju, krunski princ Li (戾太子劉據) Liu Bo, princ Ai od Changyija (昌邑哀王劉髆) Liu Hong, princ Huai od Qija (齊懷王劉閎) Liu Dan, princ La od Yana (燕刺王劉旦) Liu Xu, princ Li od Guanglinga (廣陵厲王劉胥) Liu Fuling, car Zhao (昭帝劉弗陵) |
| Hramsko ime | Shizong (世宗) |
| Dinastija | Zapadni Han |
| Otac | Car Jing od Hana |
| Majka | Carica Wang Zhi (王娡) |
| Rođen/a | 10. august 156. pne. |
| Umro/la | 29. mart 87. pne. (dob: 68 godina) |
Car Wu je pokrenuo vojne pohode zaslužne za najširu ekspanziju Kine pod dinastijom Han — granice Carstva su se na njegovom vrhuncu prostirale od suvremenog Kirgistana na zapadu, današnje Sjeverne Koreje na sjevroistoku te sjevernog Vijetnama na jugu. Car Wu je uspješno spriječio nomadske Xiongnue da kao ranije pustoše sjevernu Kinu te je godine 139. pne. Zhang Qiana poslao kao izaslanika da pokuša sklopiti savez s narodom Yuezhi u današnjem Uzbekistanu. To je kasnije dovelo do novih diplomatskih misija u Centralnu Aziju.
Iako je država koju je ustanovio bila autokratska i centralizirana, car Wu je prihvatio konfucijanstvo kao državnu filozofiju i temelj etičkog kodeksa za svoje carstvo, osnivajući konfucijanske škole. Ti su napori imali efekte koji će se osjećati za sve vrijeme trajanja carske Kine, kao i u susjednim civilizacijama. Vladavina Wua je trajala 54 godina — što je rekord koji neće biti premašen sve do vladavina cara Kangxija 1800 godina kasnije.
Napomene
uredi
- ↑ Kao njegov datum rođenja se ponekad navodi 27. august.
- ↑ Bo Yangov komentar u Modern Chinese edition of Zizhi Tongjian, vol. 7, i Zhao Yijev (趙翼) komentar.
Car Wu od Hana Rođen/a: 156. pne. Umro/la: 87. pne.
| ||
| Kraljevske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodi: Car Jing od Hana |
Car Kine 141. pne. – 87. pne. |
Slijedi: Car Zhao od Hana |