Euklidovi Elementi
Euklidovi Elementi (grč. Στοιχεῖα, Stiheia) su antičko delo o elementarnoj matematici helenskog naučnika Euklida iz 3. veka stare ere. Euklidovi Elementi sadrže 13 knjiga i predstavljaju sistematsko izlaganje grčke matematike tog vremena po odeljcima: elementarna geometrija, teorija brojeva, algebra, teorija merenja geometrijskih veličina, elementi teorije graničnih vrednosti.
Euklidovi Elementi predstavljaju izvanredan obrazac izgradnje geometrije deduktivnom metodom. Elementarna geometrija, koja se izučava u srednjim školama mnogih zemalja sveta, se u malo čemu razlikuje od geometrije izložene u Euklidovim Elementima. Međutim, mnoge definicije (tačka, prava i dr.) u Euklidovoj geometriji su danas zastarele. Mnoge aksiome iz Euklidove geometrije ne predstavljaju danas aksiome. Na primer: Euklid je smatrao sledeći stav kao aksiomu: "Svi pravi uglovi su podudarni". Danas se ovaj stav, u strožijem deduktivnom izlaganju geometrije, dokazuje.
Postoje mišljenja da niz knjiga koje ulaze u Euklidove Elemente nije napisao Euklid, već drugi matematičari; na primer knjige 10. i 13. po mišljenju holandskog matematičara Van der Verdena (Van der Verden) je napisao starogrčki matematičar Teotet. Niz teorema i geometrijskih činjenica izloženih u Euklidovim Elementima bili su poznati mnogo pre Euklida.
Obično se uz ovaj skup knjiga izdaju i dve dodatne knjige tzv. XIV i XV za koje se sa sigurnošću može tvrditi da su dodate kasnije i da ne predstavljaju autentičan Euklidov rad.
Vanjske veze
uredi
- dvojezična redakcija Arhivirano 2014-04-19 na Wayback Machine-u (pripremljeno u PDF, sa uporednim grčko/engleskim stranicama; PDF oblik je slobodan, a ima i oblik spreman za štampu)
- Najpoznatiji engleski sajt (HTML, sa slikama u obliku Java apleta)
- Hitov prevod (HTML, bez slika, javno vlasništvo)
- na starogrčkom (složeno u PDF datoteku, javno vlasništvo)
- izdanje Oliver Birna iz 1847. godine - neobična slikovnica, slike i sličice umesto teksta i slovnih oznaka (skenirane stranice, javno vlasništvo)
- Kako čitati Euklida - uputstvo kako čitati Euklida na originalnom starogrčkom, sa engleskim prevodima i komentarima (HTML sa slikama)
Potpuni ili delimični prevodi rukopisa Euklidovih Elemenata :
- Rukopis Tomasa Mura Arhivirano 2004-08-07 na Wayback Machine-u
- Latinski prevod redakcije Etelarda iz Bata Arhivirano 2004-08-07 na Wayback Machine-u
- Euklidovi elementi u prevodu Antona Bilimovića Arhivirano 2008-06-19 na Wayback Machine-u