Gracijan
Flavijan Gracijan Avgust (Flavius Gratianus, * 8. april 359. godine - † 25. avgust 383. godine), poznat kao Gracijan, bio je car Zapadnog rimskog carstva od 375. do 383. godine. Bio je sin Valentinijana I iz braka sa Marinom Severom i bio je rođen u Sirmijumu u Donjoj Panoniji, na tlu današnje Srbije.
Rana vladavina
uredi4. avgusta 367. godine od oca je dobio titulu avgusta. Posle Valentinijanove smrti, 17. novembra 375. godine, vojska iz Panonije je proglasila za cara Valentinijanovog mladog sina, Valentinijana II iz braka sa . Gracijan je stao uz ovaj izbor vojske; za sebe je zadržao neke provincije na zapadu, a pomogao da se mladom polubratu preda Italija, Ilirik i Afrika. No, ubrzo se pokazalo da je ova podela samo nominalna i da stvarna vlast leži u Gracijanovim rukama. Istočno rimsko carstvo bilo je pod vlašću Gracijanovog ujaka Valensa. 378. Gracijan je porazio neke Alemane, a te iste godine Valens je poginuo u bitki kod Hadrijanopolja.
Gracijan privremeno ujedinjuje Carstvo
urediGracijan je tako dobio upravu i nad Istočnim Carstvom, ali je Gracijan, svestan da ne može efikasno upravljati, predao vlast nad istočnim delom Teodosiju I 19. januara 379. godine. Zajedničkim snagama Teodosije i Gracijan su uspeli da poraze varvare na Balkanu do 382. godine.
Gracijan gubi popularnost
urediNekoliko godina Gracijan je tako upravljao čitavim Carstvom, ali je vremenom gubio uticaj, odajući se raznim uživanjima. Tako su ljudi iz njegovog okruženja, naročito milanski biskup Ambrozije, ostvarili veliki uticaj na upravljanje državom.
Među svoje telohranitelje Gracijan je uvrstio i Alane. Pored toga pojavljivao se u javnim prilikama obučen kao skitski ratnik. To je izazvalo otpor prema caru u vosjci. Rimski vojskovođa Magnus Maksimus poveo je ustanak u Britaniji i napao je Galiju sa velikom vojskom. Gracijan se tada nalazio u Luteciji, pa je morao brzo da pobegne u Lugdunum. Tu je bio izdan i bio je predat svojim protivnicima. Odmah je ubijen, 25. avgusta, 383. godine.
Crkva u Gracijanovo doba
uredi
U Gracijanovo doba hrišćansko "pravoverje" (katoličanstvo/pravoslavlje) je postalo vodeća vera u Carstvu. Pod Ambrozijevim uticajem, Gracijan je zabranio paganske kultove u Rimu. Sam više nije nosio obeležja vrhovnog sveštenika (pontifex maximus) rimskog paganskog kulta (što je čak i Konstantin Veliki činio), a naredio je da se iz rimskog senata ukloni oltar boginje Pobede.
U sukobu sa pristalicama Arijevog učenja Gracijan se u početku nije isticao, ali je kasnije, pod Ambrozijevim uticajem, naročito nakon objavljivanja njegove polemičke rasprave de fide protiv pristalica Arija i donatista, stao na stranu pravoslavlja i zabranio ovim jereticima božiju službu.
Eksterni linkovi
uredi
| Prethodnik: Valens |
Vizantijski carevi 378-379 |
Nasljednik: Teodosije I |