Individualizam
Individualizam – svojevremeni pojam za slobodoumnu, neizmanipuliranu, osebujnu, kreativnu i snažnu ličnost koja se izdvaja od opčeg, kolektivnog duha, transformiran je u doktrinu suvremenog kapitalističkog poretka, atomiziranog društva izmanipuliranih jedinki (tzv. individualaca) u kome je riječ individualizam postao sinonim za egocentrizam i egoizam.
Izraz individualizam potječe iz XVIII. st., a javlja se s počecima novovjekovne evropske filozofije (Descartes), stajalište koje primarno ili isključivo naglašava značenje, ulogu, vrijednost i važnost individualnoga, važnost pojedinca, a naročito pojedinačne osebujnosti spram općega, generalnoga (u kojem se gubi pojedinačno). Pojedinac je zajednici, društvu, državi nadređen. On je ono primarno i izvorno. Stoga se interesima, pravima, zahtjevima, potrebama, razvitku pojedinca uopće, ili razvijene individualnosti, imaju podrediti država, zajednica, društvo i tzv. opće potrebe i interesi.
Razlikujemo:
- ontologijski individualizam koji zastupa realnost mnoštva individuuma=pluralizam,
- logički individualizam (u zbilji postoji samo individualno, pojedinačna bića, a ne univerzalno, opće),
- etički individualzam (vlastito ja pojedinca kao samosvrha, unapređenje i razvitak individualnosti kao najviši cilj, naglašavanje vrijednosti individuuma),
- historijski individualizam (naučava stvaralačku, originalnu, odlučnu ulogu tzv. velikih ličnosti u historiji, čije je djelovanje pokretač historijskih zbivanja, razvitka i progresa),
- sociologijski individualizam (koji tretira individuuma kao svrhu, a društvo i državu kao sredstvo koje mu ima služiti).
Individualizam je filozofski pravac mišljenja, osećanja i htenja koji ističe da je čovek odvojen i drugačiji od drugih i da je celovita i nedeljiva ličnost. Individualizam podrazumeva osoben sistem vrednosti, teoriju ljudske prirode i određena politička, ekonomska, socijalna i verska uverenja i stavove. Po individualistima, sve vrednosti moraju se sagledavati kroz prizmu čoveka, individue, kojoj se pripisuje najviši značaj. Kao teorija ljudske prirode, individualizam insistira na tome da će interesi normalne odrasle jedinke na najbolji način biti zadovoljene ako se jedinki dozvoli maksimalna sloboda, uz odgovornost za odabir ciljeva i sredstava kojima će te ciljeve postići.
Ovaj članak, ili jedan njegov segment, izvorno je preuzet iz knjige Ivan Vidanović "Rečnik socijalnog rada" uz odobrenje autora.