Kišinjev

Kišinjev (rumunski: Chişinău/Kišinэu) je glavni grad Republike Moldavije. Ima 707.000 stanovnika prema popisu iz 2004. Rumuni čine oko 70%, a Rusi oko 13% stanovništva. Grad se nalazi na Biku, pritoci Dnjestra. Podijeljen je u 5 administrativnih provincija i prostire se na 565 km².

Kišinjev rum. Chişinău
Panorama Kišinjeva
Zastava Grb
Osnovni podaci
Država	Moldavija
Gradonačelnik	Dorin Kirtoake (od 2007)
Osnovan	1436.
Stanovništvo
Stanovništvo	592.900
Gustina stanovništva	4,938 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	85 m
Površina	120 km²
Kišinjev Kišinjev (Moldavija)
Ostali podaci
Pozivni broj	+373 22
Web-stranica	www.chisinau.md

glavni park "Ştefan cel Mare"

Osnovan je 1436. kao grad-manastir. Sve do 19. stoljeća Kišinjev je bio malo mjesto. Moldavija 1812. pada pod rusku vlast i Kišinjev postaje centar Besarabije. Grad je bio u okviru Rumunije između dva svjetska rata nakon čega ulazi u sastav SSSR-a.

Dva velika anti-semitska pogroma su se odigrala u ovom gradu 1903. i 1905. izazivajući masovno iseljavanje Jevreja u zapadnu Evropu.

Geografija

Jezero u srcu grada

Smešten je u centralnom delu Moldavije duž reke Bik koja je pritoka Dnjestra. Ona izvire u šumi Kodri, gde u svom gornjem toku pravi duboki kanjon. Pored grada Kišinjev na reci je napravljena i brana sa akumulacionim jezerom površine 10 km². Tokom leta se često desi da reka presuši tako da se stvori niz manjih jezera. Grad se prostire na 120 km² a cela opština Kišinjev na 635 km² i odlikuje je veoma plodno tlo. Novi delovi leže na terasama duž reke Bik, delovi starog grada i dalje su izloženi poplavama. Zemljište je uglavnom crna zemlja pogodna za poljoprivredu. Od mineralnih resursa rasprostranjen je krečnjak i dobro očuvani fosili. U okviru Kišinjeva se nalaze 23 jezera.

Klima

U Kišinjevu vlada vlažna suptropska klima koja se odlikuje toplim suvim letima i vetrovitim zimama.

Klimatološki medijani za Kišinjev
Mjesec	jan-sij	feb-velj	mar-ožu	apr-tra	maj-svi	jun-lip	jul-srp	aug-kol	sep-ruj	okt-lis	nov-stu	dec-pro	godina
Apsolutni maksimum (°C)	15,5	20,7	25,1	31,6	35,9	37,5	39,4	39,2	37,3	32,6	23,6	18,3	39,4
Srednji maksimum (°C)	0,9	2,6	8,1	15,4	22,0	25,2	27,5	27,2	21,5	15,1	7,5	2,3	14,6
Srednja dnevna (°C)	−1,9	−0,8	3,7	10,4	16,5	19,9	22,1	21,7	16,3	10,5	4,1	−0,6	10,2
Srednji minimum (°C)	−4,3	−3,6	0,2	5,9	11,6	15,2	17,3	16,9	12,0	6,8	1,6	−2,8	6,4
Apsolutni minimum (°C)	−28,4	−28,9	−21,1	−6,6	−1,1	3,6	7,8	5,5	−2,4	−10,8	−21,6	−22,4	−28,9
Precipitacija (mm)	36	31	34	39	46	65	62	56	62	36	37	39	543
Izvor: Pogoda i Klimat

Istorija

Prvi pisani tragovi o Kišinjevu datiraju iz 1466. godine kada je bio pod vladavinom moldavskog kneza Stefana III. Nakon njegove smrti grad pada pod kontrolu Osmanskog carstva. Tatari ga ruše u 18. veku. Postepeno je grad pretrpeo strašna razaranja i u Rusko-turskom ratu od 1787. do 1792. god. Kišinjev je predat Rusiji zajedno sa ostatkom Besarabije. Od tada je grad poznat po svom ruskom nazivu Kišinjev. Nakon Prvog svetskog rata ušao je u sastav Rumunije, ali je ponovo sa ostatkom Besarabije vraćen Sovjetskom Savezu 1940. godine i postao je glavi grad novoosnovane Moldavske Sovjetske Republike. Tokom Drugog svetskog rata bio je okupiran od strane nemačkih snaga i teško oštećen. Nakon završetka rata grad je obnovljen. Ovaj grad je bio poprište velikih demonstracija pre nego što je Moldavija dobila nezavisnost.

Stanovništvo

Prema popisu 2012. godine broj stanovnika unutar grada je 667 600 stanovnika, a cela opština broji 794 800.

Jevrejska zajednica

Pravoslavna katedrala.

Kišinjev je bio trgovački grad pa je u njemu bila vrlo jaka Jevrejska zajednica. Pre Drugog svetskog rata grad je imao 70 sinagoga a danas je operativna samo jedna. 1913. godine 35% populacije Kišinjeva su činili Jevreji da bi danas taj procenat bio sveden na samo 3 %. Dva velika antisemitska pogroma su se odigrala u ovom gradu 1903. i 1905. izazivajući masovno iseljavanje Jevreja u zapadnu Evropu.

Privreda

Industrija

Grad je glavni industrijski centar Moldavije, a naročito je važan za laku industriju i proizvodnju mašina, traktora, pumpi, frižidera i opreme za merenje. U prerađivačkoj industriji bitna je proizvodnja vina, brašna, prerada duvana, fabrike obuće i odeće. Veliki deo ukupne proizvodnje Moldavije dolazi iz ovog grada.

Saobraćaj

Gradski saobraćaj obuhvata 24 trolejbuske i 29 autobuskih linija. Takođe postoji i dosta mini autobusa koji uglavno prate autobuske trase. Razvijen je i železnički saobraćaj koji je zemlja povezana sa Rusijom, Belorusijom, Rumunijom... U gradu postoji i jedan aerodrom.

Kultura i obrazovanje

Kišinjev je kulturni centar zemlje sa Akademijom nauka i 12 državnih univerziteta i više privatnih. Grad ima Muzičku akademiju, Moldavijski državni umetnički muzej kao i nekoliko naučno istraživačkih ustanova i laboratorija.

Vlada

Gradonačelnik Kišinjeva je član liberalne stranke Dorin Kirtoaka.

Reference

Kišinjev na Wikimedijinoj ostavi