Loznica

Za grad u Bugarskoj, vidite članak Loznica (Bugarska).

Za ostala značenja, vidi Loznica (razvrstavanje).

Loznica je grad i sedište istoimene opštine u Mačvanskom okrugu u zapadnoj Srbiji.Prema popisu iz 2002.sam grad ili uža urbana zona je imala oko 19.000 stanovnika.Prema istom popisu,sa svojim prigradskim naseljima ili periferijama koje su ruralno-urbanog karaktera i čine naselja Klupci,Lozničko Polje,Krajišnici,Lipnički Šor,Baščeluci i Runjani grad je imao oko 40.000 stanovnika.Kao celina koja se do skoro zvala opština,Grad Loznica (opština) je 2002 godine imala 86.413 stanovnika,te kao takav predstavlja najveći grad čitavog Podrinja,i značajan regionalni centar.Banja Koviljača se nalazi na samo 6 kilometara od Loznice i odvojena je posedom i ostacima ugašenog,nekada industrijskog giganta fabrike Viskoza u kojoj je nekada radilo preko 10.000 ljudi.Prema popisu iz 2011 godine, Grad Loznica (opština) je imala 84.925 stanovnika,a samo gradsko jezgro činilo 19.572 stanovnika.2016 godine je uža zona grada imala oko 21.000 stanovnika dok je broj stanovnika kao opštine ili po novom statusu grada Loznice sa svoja 54 naselja već 2018 godine nezvanično pao ispod 75.000 stanovnika i ubrzano se smanjuje kao rezultat niskog nataliteta praćenog visokim mortalitetom brojnog i starijeg stanovništva Loznice kao i odliva mlađeg dela populacije sa područja grada.Poređenja radi,isti broj stanovnika Loznica je imala oko 1965 godine.Izmenama i dopunama zakona o teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije 2018 godine,Loznica je dobila status grada tako da Srbija danas zvanično ima 28 gradova sa statusom grada dok Beograd ima poseban status.

Grad Loznica
Panorama Loznice
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Mačvanski
Opština	Loznica
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	84 925
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	142 m
Grad Loznica Grad Loznica (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	15300 15301
Pozivni broj	015
Registarska oznaka	LO

Geografske odlike Loznice

Grad se nalazi u Podrinju u Zapadnoj Srbiji na 142 metra nadmorske visine,u podnožju planine Gučevo čiji je vrh sa 779 metara nadmorske visine vazdušnom linijomo udaljen samo 6 kilometara od centra Loznice.Kroz sam grad protiču reka Štira i Zlatni potok a nedaleko i reka Jadar po kojoj je okolina Loznice i dobila ime-Jadarski kraj.Reka Štira se takođe uliva u reku Drinu koja je udaljena 4 kilometra od centra grada.Drumom od Beograda Loznica je udaljena 139 km,136 km od Novog Sada,75 km od Valjeva,53 km od Šapca i 6 km od Banje Koviljače.Na reci Drini nedaleko od grada je i granični prelaz koji mostom spaja Srbiju sa Republikom Srpskom i Bosnom.Takoođe ima i 6 km do etno sela Tršić odakle je i Vuk Stefanović-Karadžić,poznati filolog,pisac i reformator srpskog jezika i ćirilice.Na udaljenosti od 17 km od Loznice se nalazi i Manastir Tronoša podignut 1317. godine kao zadužbina Kraljice Katarine žene srpskog Kralja Dragutina.Geografski gledano,Loznica se nalazi na veoma lepom mestu jer obiluje i planinama i brdima i ravnicama.I sve to uz reku Drinu i plodni Jadar.

Istorija Loznice

O naseljenosti ovog kraja, još od praistorije, svedoče mnogi arheološki nalazi. Od oko 900. do 300. godine stare ere, ovu oblast naseljavali su Iliri. Najstarije naselje Ad Drinum potiče iz rimskog doba.

Naselje na mestu današnje Loznice prvi put se pominje u povelji kralja Milutina s početka 14. veka, a kao palanka već 1717. godine. Ime je verovatno došlo od reči lozica zbog velikog broja vinograda koji su se pružali po okolnim brdima.Kao grad naselje Loznica formiralo se 1834. godine, godinu dana posle pripajanja Kneževine Srbiji.Pored muške osnovne škole koja s prekidima radi od 1795. godine, 1858. godine dobija i žensku,a nepotpunu Gimnaziju 1871. godine.Već 1888. godine Loznica ima novčani zavod,štedionicu,sud,bolnicu.

TokomPrvog svetskog rata, od 16. do 20. avgusta 1914. nadomak Loznice je vođena Cerska bitka, u kojoj je srpska vojska porazila austro-ugarsku.Druga bitka u ovom kraju u Prvom svetskom ratu kraju bila bitka na Mačkovom kamenu, od 18. do 23. septembra 1914. Kolubarska bitka, treća bitka u ovom kraju je započela austro-ugarskom ofanzivom 6. oktobra 1914. opštim napadom na Drugu armiju koja je držala položaje u donjem Jadru i Mačvi. U bitkama na Gučevu i Drini posle velikih gubitaka srpska vojska se povukla na Kolubaru.

Loznica je oslobođena 2. novembra 1918. godine.

Stvaranjem Kraljevine SHS iz osnova se promenio položaj Jadra. Od pograničnog kraja postao je srez duboko u unutrašnjosti nove države. Miran život stanovnika Loznice prekinuo je Drugi svetski rat.Oktobra 1941. okupatori su u selu Dragincu u znak odmazde streljali 2.960 ljudi, žena i dece.Loznica je oslobođena 23. septembra 1944. godine.Posle oslobođenja 1944.god. Loznica je imala oko 3.000 stanovnika. Prema popisu iz 1991. godine kada je broj stanovnika bio na vrhuncu u Lozničkoj opštini je u 54 naseljena mesta živelo 87.658 stanovnika.Sam grad te godine imao je 18.826 stanovnika a sa prigradskim naseljima Klupcima, Krajišnicima i Lozničkim poljem nepunih 34.000. Loznica je za vreme proteklih ratova na prostoru bivše Jugoslavije bila tranzitna stanica i utočište izbeglim i unesrećenim ljudima.Negde oko 70.000 ljudi je prošlo kroz ovaj grad, veliki broj njih je dobio pomoć i bio zbrinut.I danas veliki broj izbeglih i raseljenih lica živi na području opštine,tj. Grada Loznice.

Kultura

Svedoci prošlih vremena su Crkva Pokrova Bogorodice u Loznici,Manastir Tronoša,Manastir Čokešina,spomenici na Gučevu,u Tekerišu,Dragincu,kao i etno selo Tršić.

Postoji narodna epska pesma „Boj na Loznici“.U njoj je centralni lik loznički Vojvoda iz Prvog srpskog ustanka Anta Bogićević.Njegov grob se nalazi uz lozničku Crkvu.

Loznica je rodno mjesto Miće Popovića,i u gradu postoji istoimena galerija.U njoj se također rodio Jovan Cvijić. U Tršiću, nedaleko od Loznice je rođen Vuk Stefanović Karadžić,a blizu je manastir Tronoša,mesto ranog Vukovog školovanja.

Loznica ima svoj fudbalski klub koji se zove FK "Loznica"kao i futsal klub KMF Loznica.Ima i KK "Loznica", RK "Loznica", OK "Loznica" i BK "Loznica".

Osnovna kulturna manifesticija opštine Loznica predstavlja tradicionalni Vukov sabor u Tršiću. Sabor se održava svake godine u septembru, u nedelju pred Malu Gospojinu (21. septembra) u znak sećanja na Vuka Karadžića - velikana naše kulture.To je najveća manifestacija u Srbiji, po svom značaju i po masovnosti (okuplja 20.000-30.000 posetilaca).U Loznici se održava i Republičko takmičenje iz srpskog jezika.

U opštini Loznica nalazi se 15 osnovnih škola sa izdvojenim odeljenjima i 4 srednje škole.U osnovnim školama se po podacima iz 2002 godine školovalo oko 9.000 osnovaca, a u srednjim oko 4.500 srednjoškolaca.Danas je taj broj daleko manji.Osnovne škole u samom centru grada su:OŠ "Anta Bogićević",OŠ "Jovan Cvijić",OŠ "Vuk Karadžić,OŠ "Kadinjača". Loznica je poznata i po tome što je prvi grad u Evropi koji je oslobođen od nacista,31 avgusta 1942 godine.Oslobodili su ga ustanici pod komandom potpukovnika Vojske Kraljevine Jugoslavije,Veselina Misite koji je tog dana i poginuo u samom centru za slobodu grada.Zatim,iz sela Trbušnice tik uz Loznicu je i Momčilo Gavrić koji je sa 8 godina verovatno bio najmlađi vojnik u Prvom Svetskom Ratu i to sa činom kaplara.

Grad pobratim je Plock u Poljskoj. Svake godine političari i diplomate iz Loznice idu u taj grad. Drugi grad pobratim je Ivanić Grad u Hrvatskoj,mada su veze dosta slabe.

Loznica

Slavni ljudi

• Vuk Stefanović Karadžić-poznati reformator srpskog jezika i ćirilice,pisac,lingvista,filolog
• Anta Bogićević,srpski vojvoda
• Mića Popović -akademik, slikar, pisac, režiser
• Pop Vlada Zečević-pop,član Vrhovnog štaba,političar,ministar unutrašnjih poslova FNRJ
• Dragan Mićanović -poznati glumac
• Jovan Cvijić-poznati srpski geograf i naučnik
• Dragan Kojić - "Keba" , poznati pevač narodne muzike
• Zoran Starčević-gitarista i kompozitor
• Milinko Pantić-bivši profesionalni fudbaler
• Dragan Pantelić-bivši profesionalni fudbaler
• Vladimir Cvetković-poznati bivši košarkaš i dugogodišnji direktor FK Crvena Zvezda
• Nenad Borovčanin-profesionalni bokser,šampion Evrope,političar
• Dragan Vasiljević- Durunga,bivsi bokser,šampion Jugoslavije i nosilac Evropske bronze
• Ivan Jovanović-poznati fudbalski trener
• Momčilo Gavrić-sa činom kaplara jedan od najmlađih vojnika u Prvom svetskom ratu
• Milan Aranđelović - "Raki", poznati fizioterapeut i maser fudbalske reprezentacije Jugoslavije
• Milutin Popović Zahar-poznati kompozitor i violinista
• Milorad Zebić-Guverner narodne Banke Kraljevine Srbije
• Jovan Zebić-srpski političar i ekonomista
• Akademik Svetislav Božić, kompozitor
• Aleksandra Crvendakić, košarkaška reprezentativka
• Tina Jovanović, košarkaška reprezentativka
• Vladimir Stojković, profesionalni fudbaler
• Sinan Sakić, poznati pevač narodne muzike
• Miloš Vujanić, bivši profesionalni košarkaš
• Kosa Stojković-Nikolić, bivša atletičarka
• Miroslav "Mile" Milanović, poznati fudbalski trener
• Andrea Mijailović, rukometašica
• Luka Jović, poznati fudbaler Crvene Zvezde rođen u Loznici
• Nemanja Miletic,poznati fudbaler Partizana
• Milenko Panić - "Tvigi", fudbalski žongler
• Zlatko Junuzović-profesionalni fudbaler
• dr Milan Isaković-poznati ginekolog i narodni poslanik rodjen u Donjem Dobricu
• Maja Marković pevačica grupe Luna-živela u Loznici
• Aleksandar Saša Petrović-poznati evropski i srpski reditelj,roditelji iz Banje Koviljače
• Marko Janjić-glumac
• Ivan Milinković,bivši pevač grupe Legende
• Sulejman Spaho-član Radikalne stranke i bivši narodni poslanik u Skupštini Srbije

Vanjske veze

Loznica na Wikimedijinoj ostavi

• Opština Loznica
• Loznica - naš grad Arhivirano 2016-03-14 na Wayback Machine-u
• Loznica Info
• Lotel televizija
• Glas Podrinja
• Loznica Gas
• Opšta bolnica Loznica
• Dom zdravlja Loznica
• A.D. “Mlekara” Loznica
• Međunarodno Takmičenje Harmonikaša - Loznica Arhivirano 2013-07-21 na Wayback Machine-u
• GRAF Loznica
• Eling Loznica