Montana
| |||
| Nadimak: Treasure State, Big Sky Country | |||
| |||
| Glavni grad | Helena | ||
| Najveći grad | Billings | ||
| Guverner | Steve Bullock | ||
| Službeni jezik | engleski | ||
| Površina | 381.156 km² | ||
| - Kopno | - km² | ||
| - Voda | - km² | ||
| Stanovništvo (2000.) | |||
| - Broj | 902.195 | ||
| - Gustoća | 2,9//km² | ||
| Proglašenje saveznom državom SAD-a | |||
| - Datum | 8. novembar 1889 | ||
| - Poredak | 41. | ||
| Vremenska zona | Mountain: UTC-7/DST-6 | ||
| Zemljopisna širina | 44°26' N - 49° N | ||
| Zemljopisna dužina | 104°2' W - 116°2' W | ||
| Širina | 410 km | ||
| Dužina | 1015 km | ||
| Visina | |||
| - Najviša | 3901 m | ||
| - Najniža | 549 m | ||
| Kratice | |||
| - Poštanska | MT | ||
| - ISO 3166-2 | US-MT | ||
| Internet stranica | [http://www.state.mt.us/ www.state.mt.us] | ||
Montana je američka savezna država na sjeverozapadu zemlje, u području Stjenovitih planina. Glavni grad Montane je Helena, a najveći Biligins sa 80 000 stanovnika.
Montana ima nekoliko nadimaka, kao i ostale američke države ali nijedan nije službeni,[1] oni su: Zemlja riznica (The Treasure State), Zemlja velikog neba (Big Sky Country), Zemlja sjajnih planina (Land of the Shining Mountains) i najnoviji Posljednje dobro mjesto (The Last Best Place).
Geografija
uredi
Sa svojih 376.978 km², država Montana je četvrta po veličini u Sjedinjenim Američkim Državama, iza Aljaske, Teksasa i Kalifornije. Ali sa svega 820 000 stanovnika Montana je tek 44 u državi, jedna od tri najmanje naseljenih, 3% stanovnika su Indijanci; Flathead, Blackfoot, Crow, Šajeni, Assiniboin i Kutenai). Sa sjevera Montana graniči sa Kanadom, sa kojom ima 877 km dugu granicu, sa tri kanadske provincije; Britanskom Kolumbijom, Albertom i Saskatchewanom. Sa istoka Montana graniči sa Sjevernom Dakotom i manjim dijelom sa Južnom Dakotom, sa juga graniči sa Wyomingom i vrlo malim dijelom sa Idahom, sa kojim dijeli granicu na zapadu.
Reljef Montane je uglavnom planinski, osobito na zapadu države. Klima je kontinentalna i planinska.
U sjeveroistočnom dijelu Montane nalazi se brana Fort Peck Dam na rijeci Missouri, jedna od najvećih na svijetu. Na teritoriju Montane prostire se manjim dijelom i Nacionalni park Yellowstone (većim dijelom u Idaho i manjim u Wyomingu).
Historija
urediPrvi Evropljani koji su istražili teritorij Montane bili su Francuzi, ekspediciju koja je tražila prolaz prema Tihom oceanu 1742, vodio je posljednji veliki francuski istraživač Amerike Pierre Gaultier de Varennes de la Vèrendrye. Nakon tog je Montana bio teritorij po kojem su se uglavnom kretali traperi i trgovci koji su za kompanije North West Company i American Fur Company kupovali krzna od lokalnih indijanska plemena. Amerikanci su kupili 1803. francusku Louisianu, praktički sav američki srednji zapad. I ubrzo nakon toga 1805., poslali ekspediciju koju su vodili Clarks i Lewis da istraži krajnje zapadne granice novih teritorija, ekspedicija je istražila i teritorij Montane na svom putu do Pacifika. Nakon tog je u Montani otkriven bakar i zlato (1850-1860) te je Montana 26. maja 1864. proglašena teritorijem Sjedinjenih Američkih Država. U Montanu su pohrlili avanturisti i ljudi izvan zakona. Montana je bila poprište velikih ratova sa indijancima, tu se odigrala Bitka na Little Bighornu 1876 u kojoj su udružena indijanska plemena Sijuksi, Arapaho i Šajeni pod vodstvom poglavice Bika Koji Sjedi pobjedili američki konjanički puk general a Custera. Borbe sa ratobornim indijancima Montane trajale su sve do 1877. kad su bili prisiljeni položiti oružje i iseliti se u rezervate.
Željeznica je došla do Montane nakon 1880, - Northern Pacific Railroad (1883) iz Minneapolisa, a njihov veliki rival Union Pacific Railroad (1881) iz Denvera. Preko Montane išle su pruge na zapadnu obalu (Great Northern Railroad) koje su dovršene 1889 . U to vrijeme Montana je bila rudarska zemlja sa rudarskim centrima Billings i Havre. Montana je postala punopravna 41 američka savezna država 8. novembra 1889. u paketu sa Sjevernom Dakotom, Južnom Dakotom i Washingtonom.
Okruzi i gradovi
urediDržava Montana administrativno je podjeljena na 56 okruga (counties).
Najveći gradovi Montane su:
|
|
Privreda
urediMontana je uglavnom - rudarsko-industrijsko-poljoprivredna država s dobro razvijenim turizmom. Montana ima velike rezerve; nafta, kameni ugljen, prirodni plin, srebro, zlato, cinka i drugih ruda. Montana ima dobro razvijenu preradu nafte, kemijska industrija, metalurgija, poljoprivredni strojevi. U poljoprivredi Montane glavni artikli su: pšenica, ječam, zob, šećerna repa, krumpir i velike stočarske farme, na kojima se velika stada krava slobodno uzgajaju. Montana je bogata šumama, koje su uglavnom četinarske tako da je razvijena i drvna industrija.
Izvori
uredi- ↑ „Montana Code Annotated 2009 - Title 1, chapter 1, Part 5 "State Symbols – Official Designations"”. 6. oktobar 2010. Arhivirano iz originala na datum 2011-08-12. Pristupljeno 2011-04-11.
- ↑ „Table 1: Annual Estimates of the Population for Counties of Montana: April 1, 2000 to July 1, 2008”. 2008 Population Estimates. U.S. Census Bureau, Population Division. 03. 10. 2009.. Pristupljeno 09. 01. 2007.[mrtav link]
Eksterni linkovi
uredi
- Službene stranice države Montana (en)
- Službene stranice za turiste u Montani (en)
- Historijsko društvo Arhivirano 2008-02-23 na Wayback Machine-u (en)