Plan 9 from Outer Space
Plan 9 from Outer Space (sh. Plan 9 iz vanjskog svemira), originalno nazvan Grave Robbers from Outer Space (sh. Pljačkaši grobova iz vanjskog svemira), poznat i po skraćenom naslovu Plan 9, je američki crno-bijeli science fiction horor film snimljen u režiji i produkciji Edwarda D. Wooda Jr. i premijerno prikazan 1959. godine, poznat po tome što se često navodi kao jedan od najgorih filmova ikada snimljenih, ali i po tome što je predstavljao posljednji nastup Bele Lugosija, te što danas uživa kult status.
| Plan 9 from Outer Space | |
|---|---|
 Kino-poster (dizajnirao: Tom Jung) | |
| Režija | Edward D. Wood, Jr. |
| Producent | Edward D. Wood, Jr. Hugh Thomas, Jr. Charles Burg J. Edward Reynolds |
| Scenario | Edward D. Wood, Jr. |
| Naracija | Criswell |
| Uloge | Bela Lugosi Vampira Lyle Talbot |
| Muzika | v. Muzika |
| Fotografija | William C. Thompson |
| Montaža | Edward D. Wood, Jr. |
| Distribucija | Valiant Pictures |
| Datum(i) premijere | 22. 7. 1959
|
| Trajanje | 80 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski |
| Budžet | $ 60.000 |
Zaplet prikazuje kako vanzemaljci, zabrinuti zbog toga što čovječanstvo namjerava izraditi oružje Sudnjeg dana kojim može uništiti univerzum, pokreću tzv. "Plan 9", odnosno masovno oživljavanje mrtvaca koji će kao zombiji (u filmu nazvani gulovima) napadati ljude. Wood je film snimao sa velikim ambicijama, ali izuzetno niskim budžetom i, što su mnogi kasniji kritičari navodili, nedostatkom talenta, zbog čega se Plan 9 često shvaćao kao nenamjerna auto-parodija. Ispočetka je prošao posve nezapaženo, posve utopljen u masi niskobudžetnih B filmova sličnog žanra i tematike koji su se tada snimali u Hollywoodu. Poznatim je postao tek iza Woodove smrti, kada mu je godine 1980. kritičar Michael Medved dao satiričnu "nagradu" u svojoj knjizi The Golden Turkey Awards posvećenu najgorim filmovima svih vremena. Kao takav je ušao u američku popularnu kulturu, ali se sa vremenom počela mijenjati i njegova reputacija, te mu dio kritičara daje pozitivnu ocjenu, cijeneći entuzijazam Wooda i njegove ekipe prilikom produkcije.
Godine 1992. je inspirirao istoimenu video-igru, a njegovo snimanje je dijelom predmet radnje biografskog filma Ed Wood iz 1994. godine.
Uloge
uredi- Credited
- Gregory Walcott ... Jeff Trent
- Mona McKinnon ... Paula Trent
- Duke Moore ... Por. John Harper
- Tom Keene ... Puk. Tom Edwards
- Carl Anthony ... Pozornik Larry
- Paul Marco ... Pozornik Kelton
- Tor Johnson ... Inspektor Dan Clay
- Dudley Manlove ... Eros
- Joanna Lee ... Tanna
- John Breckinridge ... Vladar
- Lyle Talbot ... General Roberts
- David De Mering ... Danny
- Norma McCarty ... Edith
- Bill Ash ... Kapetan
- Rev. Lynn Lemon ... Svećenik na Clayevom pogrebu
- Ben Frommer i Gloria Dea ... Ožalošćeni
- Conrad Brooks ... Pozornik Jamie
- Vampira ... Vampirica
- Bela Lugosi ... Starac/Ghoul
- Criswell ... sam sebe / narator
- nenavedeni na špici
- Donald A. Davis ... Pijanica
- Johnny Duncan
- Karl Johnson ... Farmer Calder
- Tom Mason ... Ghoul Man sa plaštom iznad lica
- Hugh Thomas Jr. ... Kopač grobova (također pridruženi producenz)[1]
- J. Edward Reynolds ... Kopač grobova (također izvršni producent)[1]
- Edward D. Wood, Jr. ... Čovjek koji drži novine
- Marcus Hutton ... svirač orgulja
Muzika
urediMuziku za Plan 9 from Outer Space je prikupio Gordon Zahler. Zahler je koristio arhivske snimke djela nekolikiko kompozitora, što je bila uobičajen praksa prilikom produkcije niskobudžetnih filmova i televizijskih emisija 1950-ih. Zahler, međutim, nikada nije naveo pouzdane izvore za muziku.[2] Godine 1996. je Paul Mandell producirao CD koji je rekreirao filmsku muziku tražeći arhivske snimke i kompozitore;[3] Mandell je kasnije napisao članak o muzici filma za Film Score Monthly.[4] Neke web-stranice navode imena kompozitora.[5]
Izvori
urediFusnote
uredi- ↑ 1,0 1,1 Craig, Rob (2009). Ed Wood, Mad Genius: A Critical Study of the Films. McFarland. str. 286. ISBN 978-0-7864-5423-5.
- ↑ Jacobs, Chip (October 25, 2011). „The shocking musical truth of 1950's sci-fi”. Arhivirano iz originala na datum 2012-02-26. Pristupljeno 2014-12-12.
- ↑ „Plan 9 from Outer Space Soundtrack (Retrosonic)”.
- ↑ Mandell, Paul (May 1996). „Forty Year Mystery Solved: The Music Behind Plan 9 From Outer Space”. Film Score Monthly 1 (69). Arhivirano iz originala na datum 2010-04-06. Pristupljeno 2014-12-12.
- ↑ „Plan 9 from Outer Space (1956) – Cast and Crew”. AllMovie.
Literatura
uredi- The Haunted World of Edward D. Wood, Jr. (1996), documentary film directed by Brett Thompson.
- Craig, Rob. Ed Wood, Mad Genius: A Critical Study of the Films. McFarland & Company. 2009. ISBN 978-0-7864-5423-5.
- Grey, Rudolph (1992). Nightmare of Ecstasy: The Life and Art of Edward D. Wood, Jr.. Portland, OR: Feral House. ISBN 978-0-922915-24-8.
- Sloan, Will. "Can Your Heart Stand the Shocking Facts About Kelton the Cop A/K/A Paul Marco?" Filmfax (April 2005), pp. 88–89
Vanjske veze
uredi
- Plan 9 from Outer Space na sajtu IMDb
- Plan 9 from Outer Space na Rotten Tomatoes-u (en)
- Plan 9 from Outer Space dostupan kao besplatni download na Internet Archive
- Review Arhivirano 2009-02-17 na Wayback Machine-u at The Second Supper
- Plan 9 from Outer Space na YouTube