Sindrom postorgazmičke bolesti
Sindrom postorgazmičke bolesti (skraćeno POIS) ili semeni grip je skup simptoma koji uključuju povišenu telesnu temperaturu, curenje iz nosa, izražen umor i peckanje u očima, odmah nakon ejakulacije — spontane noću, tokom seksualnog odnosa ili masturbacije. Ovaj sindrom, javlja se nakon samo nekoliko minuta do nekoliko sati nakon ejakulacije i nestaje spontano nakon 3 do 7 dana.[1]
| Sindrom postorgazmičke bolesti | |
|---|---|
| Specijalnost | andrologija, alergologija, endokrinologija |
| Klasifikacija i eksterni resursi | |
| MeSH | D004542, D012735 |
| Orphanet | 279947 |
POIS je najverovatnije autoimuno oboljenje koje može dovesti do velikog stresa kod muškaraca i njihovih partnera. Postoje dva podtipa bolesti: primarni i sekundarni POIS, koji se mogu javiti pre ili posle sterilizacije muškarca.
Prema rezultatima dve studije, sindrom se uglavnom javlja kod muškaraca koji su alergični na svoju spermu, mada se može javiti (jako retko) i kod žena. U tim slučajevima se pretpostavlja da je alergija povezan sa ženskim prostatskim tkivom oko vagine.
Leči se terapijom hipozenzitizacije, ubrizgavanjem sopstvene sperme u telo. Nakon tri godine terapije, sindrom postorgazmičke bolesti se značajno smanjuje.
Istorijat bolesti
urediGodine 2002. Veldinger i Švajcer prvi su objavili izveštaj o dvojice muškaraca koji su imali slične, ali izuzetno karakterističke promene koje nisu bile do tada opisane u medicinskoj literaturi.[2] Naime ova dva muškarca razboljevala su se odmah nakon ejakulacije, bilo tokom seksa, masturbacije ili spontano noću. Bolest je započela sa simptomima poput gripa, kao što su osećaj groznice, sumaglice, vrtoglavice i/ili bolova u mišićima ruku i nogu, praćenih poteškoćama u koncentraciji pažnji i prijemu nadražajae. Opisane tegobe trajale su oko 5 do 7 dana, nakon čega su nestajale sve do sledeće ejakulacije.
Ovoj novoj grupi simptoma bilo je potrebno ime. Autori su to nazvali "„sindrom postorgazmične bolesti” engl. post orgasmic illness syndrome, ili skraćeno na engl.jeziku „POIS”.[2]
Posle prve publikacije o POIS-u, postepeno se povećavao broj muškaraca širom sveta, kod kojih su prepoznati simptomi POIS-a. To je bilo veliko olakšanje za bolesnike, čija je bolest konačno dobila zvaničnu dijagnozu, jer više nisu morali da pate zbog psihijatrijskog poremećaja ili misteriozne somatske bolesti, na koje su im ukazivale različite medicinske specijalisti.
Etiopatogeneza
urediNa osnovu prvih istraživanja sindrom postorgazmičke bolestive je vovatno autoimunska bolest prouzrokovana autoimunskom reakcijom na supstancu iz čovekove spermi. U tom smislu fizičke i kognitivne simptome POIS-a izazivaju neki specifični citokini, koji se oslobađaju imunološkom reakcijom koja se javlja tokom ejakulacije.[3][4] Nakon ovih saznanja otkriće antigena u seminalnoj tečnosti, koja uzrokuje autoimunsku reakciju, postalo je od najveće važnosti za bolje razumevanje i pronalaženje efikasnog tretmana POIS-a.
U potrazi za uzrocima POIS-a, postavilo se pitanje koji deo ejakulata sadrži antigen (Ag) koji pokreće imunološku reakciju. Naime nakon otkrića Veldingera 2015. da se POIS javila i posle sterilizacije kod tri muškarca, došlo se do saznanja da antigen najverovatnije nije vezana za spermatozoid, već je povezana sa materijalom iz semene tečnosti. Iako se nakon sterilizacije, spermatozoidi više ne ejakuliraju u genitalni sistem, semina tečnost nastavlja da se stvara, u prostati i/ili semenim vezikulama.
Valdinger je nedavno objavio podatke o prvoj ženi koja se žalila na simptome POIS-a. Prema Veldingeru, antigen, koji pokreće napad POIS-a, može proizvesti tkivo prostate u muškaraca, ili tkivo prostate, koja se kod žena nalazi u gornjem zidu vagine.
Karakteristike tipovi trajanje i prateći znaci
urediIako je klinička slika POIS-a varijabilna, na osnovu nekoliko sprovedenih studija, načinjena je vrlo dobra skala od pet kriterijuma:[5]
| Broj kriterijum | Karakteristike | Simptomi |
|---|---|---|
| Osećaj stanja poput gripa | Ekstremni zamor ili iscrpljenost, slabost muskulature, osećaj groznice ili znojenja, poremećaji raspoloženja i/ili razdražljivost, teškoće u pamćenju, problemi koncentracije, neusklađenost govora, zagušenje nos ili vodeni nos, svrab | |
| Svi simptomi se javljaju odmah | Nakon iste sekunde, jednog minuta ili u roku od nekoliko sati nakon ejakulacije koja se inicirana koitusom i/ili masturbacijom i/ili spontano (npr tokom sna). | |
| Simptomi se javljaju skoro uvek | U više od 90% slučajeva ejakulacije | |
| Trajanje simptoma | Većina ovih simptoma traje oko 2 do 7 dana. | |
| Povlačenje simptoma | Simptomi nestaju spontano. |
Valdinger i sar. nakon sopstvenog istraživanja pokazali da se simptomi (npr kriterijum 1 od u tabeli napred navedenih pet tačaka) značajno razlikuju i mogu se razvrstati u sedam klastera simptoma, prtema navodima samih pacijenta.[5]
| Broj klastera | Naziv klkastera | Simptomi |
|---|---|---|
| Opšti klaster | Ekstremni zamor, iscrpljenost, palpitacije, problemi pronalaženja reči, neusklađenost govora, dizartrija, teškoće u koncentraciji, razdražljivost, fotofobija, depresivno raspoloženje. | |
| Grip klaster | Groznica, ekstremna toplina, znojenje, tresenje, gripozni bol, osećanje bolesti, osećanje hladnoće. | |
| Glava klaster | Glavobolja, maglovito osećanje u glavi, teško osećanje u glavi; | |
| Očni klaster | Pečenje u očima, crvene injektirane oči, zamućeni vid, suzenje iritacija, svrab glave, bolne oči; | |
| Nosni klaster | Začepljen nos sa osećajem zagušenja, rinoreja, kijanje. | |
| Grlo klaster | Prljav ukus u ustima, suva usta, bol u grlu, grebanje u grlu i krupni glas. | |
| Mišićni klaster | Mišićni grčevi u leđima ili vratu, mišićna slabost, bol u mišići, teške noge, krutost mišića. |
Tipovi bolesti
urediNa osnovu istraživanja sprovedenih kod 45 muškaraca, koji su ispunili pet u gornjoj tabeli navedenih preliminarnih kriterijuma za dijagnozu sindroma postorgazmičke bolesti, utvrđeno je postojanje dva tipa POIS-a — primarni i sekundarni.[5][6]
- Primarni tip
U ovom tipu POIS se manifestuje od prvih ejakulacija u pubertetu ili adolescenciji. Od 45 muškaraca, 49% je imalo primarni tip. Prema navedenoj studiji značajan broj mladića sa primarnim POIS-om nerado traže ženskog partnera jer ne mogu zamisliti da će žena prihvatiti čoveka koji više voli da se uzdrži od seksa. Ove osobe moraju da se suoče sa sopstvenom katastrofalnom idejom da će ostati sami do kraja svog života. Ali ne samo to. Ovi osobe takođe moraju da se suoče sa smanjenjem frekvencije ejakulacija što je više moguće čak i kada je potreba za seksom i intimom normalna ili čak jaka. Oni intimnost smanjuju, jer će posledica ejakulacije biti poremećaj njihove koncentracije i budnosti na njihovom radu u toku narednih nedelju dana.
- Sekundarni tip
U kojem POIS počinje u kasnijem životu. Od 45 muškaraca 51% imalo sekundarni tip.
Početak, trajanje i prateći znaci bolesti
uredi- U 87% muškaraca, POIS je započeo u roku od 30 minuta nakon ejakulacije, i trajao je ju proseku 4,6 ± 2,8 dana.[5]
- Od 73% muškaraca sa partnerom, učestalost seksualnog odnosa iznosila je 1,04 ± 1,00 sedmično, a tri muškarca su odlučili da se uzdrže od odnosa.[5]
- Osam muškaraca (od 45 testiranih) prijavilo je frekvenciju odnosa; jednom u 2 do 6 meseci, dok je kod muškaraca starijih od 30 godina bez partnera, šest muškaraca odlučilo da se uzdrži od masturbacije što je duže moguće.[5] Ovi podaci ilustruju pojavu mentalnog opterećenja POIS-a u pogođenih muškarca, kao i njegov odnos prema bolesti.
- Najerovatnije zbog imunoloških procesa koji se aktiviraju tokom perioda aktivnog POIS-a, u ovoj grupi od 45 pacijenata sa POIS-om 56% njih je prijavilo doživotnu preuranjenu ejakulaciju sa intravaginalnim latentnim vremenom ejakulacije (IELT) manjeg od 1 minuta.[5]
Klinička slika
urediBolest se karakteriše brzom pojavom simptoma nakon ejakulacije, sličnih gripu, kao što su:
- groznica, praćena povišenom temperaturom,
- ekstremni zamor,
- zapaljenje očiju
- kognitivni poremećaji, kao što su teškoće u koncentraciji i razdražljivost[2] Iako ovi simptomi spontano nestaju nakon 3 do 7 dana, oni se vraćaju istom težinom nakon ponovne ejakulacije.
Bolest ima za posledicu uzdržanje od seksualnih aktivnosti kako bi bolesnik izbegao da ponovo oboli, iako je fizički potpuno zdrav.
Terapija
urediTerapija hipozenzitizacijom, za sada je metoda izbora u lečenju POIS-a, i teško izvoditi u svakodnevnoj kliničkoj praksi, jer je dugotrajna i skupa.
Bolest je još teže lečiti i zbog činjenice da je i dalje medicinski nepriznata, pa je kao takva nepoznata alergolozima i drugim medicinskim specijalistima. Zato osiguravajuća društva nisu sklona da nadoknađuju troškove tretman POIS-a, sve dok POIS ne postane zvanično priznata bolest.
Izvori
uredi- ↑ Waldinger MD (2016). Post-Orgasmic Illness Syndrome. In Levine S, Risen CB, Althof SE. Handbook of Clinical Sexuality for Mental Health Professionals (3rd ed.). Routledge. str. 380.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Waldinger MD, Schweitzer DH, Postorgasmic illness syndrome: two cases. J Sex Marital Ther. 2002 May-Jun; 28(3):251-5.
- ↑ Vial T, Descotes J, Clinical toxicity of cytokines used as haemopoietic growth factors. Drug Saf. 1995 Dec; 13(6):371-406.
- ↑ Vial T, Descotes J, Immune-mediated side-effects of cytokines in humans. Toxicology. 1995 Dec 20; 105(1):31-57.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Waldinger MD, Meinardi MM, Zwinderman AH, Schweitzer DH Postorgasmic Illness Syndrome (POIS) in 45 Dutch caucasian males: clinical characteristics and evidence for an immunogenic pathogenesis (Part 1). J Sex Med. 2011 Apr; 8(4):1164-70.
- ↑ Waldinger MD, Meinardi MM, Schweitzer DH, Hyposensitization therapy with autologous semen in two Dutch caucasian males: beneficial effects in Postorgasmic Illness Syndrome (POIS; Part 2). J Sex Med. 2011 Apr; 8(4):1171-6.
Spoljašnje veze
uredi- Post-orgasmic illness syndrome — PatientsLikeMe (en)