حروف علت
علّت دا لغوی معنی بیمار ، کمزور تے ضعیف دے ہِن ۔ ایجھیں حروف تَہجّی جنھیں دی آواز مدھم تے کمزور ہے حروفِ علّت اکھیندن ۔ حروفِ علّت صرف ترے ہِن۔ جہڑے جو اے ہِن۔ ’’ا، و، ی ‘‘ حروف علّت کن علاوہ ٻئے تمامی صحیح حروف تَہجّی اکھیندن ۔ جے کݙۂیں حروفِ علّت تے زبر (__ َ ) زیر (__ ِ ) یا پیش (__ ُ ) دی حرکت آ ون٘ڄے تاں وت اے حروف وی صحیح حروف شمار تھیندن ۔ اے ڳالھ وی یاد رکھݨ آلی ئِ جو جیکر حروف علّت کہیں لوظ دے شروع ئِ چ آ ون٘ڄن تاں وت او خود بخود متحرک تھی ویندن تے صحیح حرف تَہجّی بݨ ویندن جیویں جو انور (اَ، ن، وَ، ر) دا الف ، وݙی (وَ، ݙ ،ی) دی ’’وائو‘‘ تے یقین ( یَ، قِ، ی، ن) دی ’’ی‘‘ متحرک تھی کرئیں صحیح حرف تَہجّی بݨ ڳئی ئِ ۔ ٻیا تاں کُئی وی حرفِ علّت کہیں وی متحرک حرف تَہجّی دے بعد آ کرئیں اوندی آواز کوں مزید ودھا ݙیندے جیویں جو وارا (وَ،ا،رَ،ا) دے الف متحرک ’’و‘‘ تے ’’ر‘‘ دی آواز کوں تے روٹی (ر، و، ٹِ، ی) ئِ چ ’’و‘‘ تے ’’ی‘‘ ’’ر‘‘ تے ٹ دی آواز کوں ودھا ݙیندن۔ [١]
حوالے
لکھو- ↑ کتاب:جامع سرائیکی قواعد (پہلی جلد علم الصرف)، تحقیق تے تحریر:امان اللہ کاظم، ناشر:عثمان پبلی کیشننز لاہور