Sämirääđi
Sämirääđi (orjâlâškielân Sámiráđđi, juulevsämikielân Sámeráde, maadâsämikielân Saemienraerie, nuorttâlâškielân Sääʹmsuåvtõs, kieldâsämikielân Са̄мь Соббар já suomâkielân Saamelaisneuvosto) lii sämmilij kulttuurpoolitlâš hiäŋgáámettum oovtâstpargo-orgaan, moos kuleh oovce sämiservid Taažâst, Ruotâst, Suomâst já Ruošâst.
Historjá
muteRääđi vuáđudui porgemáánu 18. peeivi 1956 sämmilij 2. tave-eennâmlâš konferensist Kárášjuuvâst noomáin Tave-eennâmlâš Sämirääđi. Cuáŋuimáánu 15.–17. peeivij 1957 Anarist rääđi čokkânij vuossâmuu keerdi.[1]
Ive 1992 Helsigist uárnejui sämmilij 15. konferens, kost Ruošâ peln Kuáláduv säämi servi tuhhiittui jesânin já Tave-eennâmlâš Sämirääđi -noomâst kuođđui tave-eennâmlâš meddâl.[2]
Jeessânseervih
muteSämirääđist láá tääl kulmâ jeessânseervi Taažâst, kulmâ Ruotâst, ohtâ Suomâst já kyehti Ruošâst ađai ohtsis oovce sämiservid[3]:
Taažâst
mute- Sämmilij aalmuglitto (SÁL)
- Taažâ puásuisämmilij riijkâservi (NBR)
- Taažâ sämmilij riijkâservi (NSR)
Ruotâst
mute- Puásuiomâsteijei ohtâvuotâ (BEO)
- Riijkâservi Same Ätnam (RSÄ)
- Ruotâ sämmilij riijkâservi (SSR)
Suomâst
muteRuošâst
mute- Kuáláduv säämi servi (GSS)
- Murmansk kuávlu sämiservi (OOSMO)
Sämirääđi saavâjođetteijeeh
mute- Válduartikkâl: Sämirääđi saavâjođetteijee
Ovdil ive 1980 Tromssaast tollum sämmilij 11. tave-eennâmlâš konferens jyehi staatâst lâi jieijâs juávus já jyehi juáhusist jieijâs saavâjođetteijee[1], mut ton rääjist puoh juáhusijn lii lamaš ohtâsâš saavâjođetteijee, kii väljejuvvoo ain ihán häävild.[4]
Palhâšumeh
muteSämirääđi mieđeet kyehti palhâšume:
Škovlâláid
mute- Sämirääđi vuáđudempeivi (18.8.) Kuáti.fi
- Porgemáánu 18. peivi: Sämirääđi vuáđudempeivi Kuáti.fi
Käldeeh
mute- ↑ 1,0 1,1 Rantala, Leif: Sámiráđđi 50 jagi (PDF) 3. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
- ↑ Rantala, Leif: Sámiráđđi 50 jagi (PDF) 11. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
- ↑ Sámiráđđi saamicouncil.net. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
- ↑ Rantala, Leif: Sámiráđđi 50 jagi (PDF) 8. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
- ↑ Girjjalašvuođabálkkašupmi. Sämirääđi. Čujottum 27.12.2020 (orjâlâškielân)
- ↑ Sámiráđi gudnebálkkašumit jagiin 1985 - 2017 saamicouncil.net. Čujottum 4.2.2021. (tavesämikielân)