Abdel Fetah el-Sisi
Abdel Fetah Said Husein Halil el-Sisi (Arabisht: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي ʿAbdel-Fattāḥ Saʿīd Ḥesēn Khalīl es-Sīsi; lindi më 19 nëntor 1954) është një politikan egjiptian i cili është presidenti i gjashtë dhe i tanishëm i Egjiptit. Duke filluar nga 10 shkurt 2019, Sisi gjithashtu filloi të shërbejë një mandat një vjeçar si Kryetar i Bashkimit Afrikan, i cili përfundoi në vitin 2020.[1]
Abdel Fetah el-Sisi | |
|---|---|
عبد الفتاح السيسي | |
 | |
| Presidenti i 6-të i Egjiptit | |
Titullar | |
| Në detyrë 8 qershor 2014 | |
| Kryeministri | Ibrahim Mahlab Sherif Ismail Mustafa Madbuli |
| Paraprirë nga | Adli Mansur (i përkohshëm) |
| Zëvendës Kryeministër i Egjiptit | |
| Në detyrë 16 korrik 2013 – 26 mars 2014 | |
| Kryeministri | Hazem al-Beblawi Ibrahim Mahlab |
| Kryetar i Bashkimit Afrikan | |
| Në detyrë 10 shkurt 2019 – 10 shkurt 2020 | |
| Paraprirë nga | Paul Kagame |
| Pasuar nga | Cyril Ramaphosa[1] |
| Ministër i Mbrojtjes | |
| Në detyrë 12 gusht 2012 – 26 mars 2014 | |
| Kryeministri | Hesham Kandil Hazem el-Beblavi Ibrahim Mahlab |
| Paraprirë nga | Muhammed Husein Tantavi |
| Pasuar nga | Sedki Subhi |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Abdel Fetah Said Husein Halil el-Sisi 19 nëntor 1954 Kajro, Republika e Egjiptit |
| Partia politike | I pavarur |
| Bashkëshortja/et | Entissar Amer (m. 1977) |
| Fëmijët | 4, përfshirë Mahmud |
| Prindër(it) | Said Husein Halil el-Sisi Suad Muhamed |
| Shkollimi | Akademia Ushtarake Egjiptiane |
| Nënshkrimi |  |
| Shërbimi ushtarak | |
| Aleanca |  Egjipti |
| Dega/shërbimi |  Ushtria Egjiptiane |
| Vite shërbimi | 1977–2014 |
| Grada |  Marshal i fushës |
| Njësia | Këmbësoria |
| Beteja/luftra | Lufta e Gjirit Kryengritja Sinai Lufta e Dytë Civile Libaneze Lufta Civile Jemenase |
Sisi lindi në Kajro dhe pasi u bashkua me Ushtrinë Egjiptiane, mbajti një post në Arabinë Saudite përpara se të regjistrohej në Kolegjin e Komandës dhe Shtabit të Ushtrisë Egjiptiane. Në vitin 1992, Sisi u trajnua në Kolegjin e Komandës dhe Shtabit të Shërbimeve të Përbashkëta në Mbretërinë e Bashkuar, dhe më pas më 2006 u trajnua në Kolegjin e Luftës së Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara në Carlisle, Pensilvania. Sisi shërbeu si komandant i mekanizuar i këmbësorisë dhe më pas si drejtor i inteligjencës ushtarake. Pas revolucionit egjiptian të vitit 2011 dhe zgjedhjes së Muhamed Morsi në presidencën egjiptiane, Sisi u emërua Ministër i Mbrojtjes nga Morsi në 12 gusht 2012, duke zëvendësuar Husein Tantavi të epokës së Husni Mubarekut.
Si Ministër i Mbrojtjes, dhe përfundimisht Komandant i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura Egjiptiane, Sisi ishte i përfshirë në grusht shteti ushtarak që largoi presidentin e atëhershëm Muhammed Morsi nga zyra më 3 korrik 2013, në përgjigje të protestave të qershorit 2013, të quajtur një revolucion nga ithtarët e saj. Ai shpërndau Kushtetutën Egjiptiane të vitit 2012 dhe propozoi, së bashku me figurat kryesore të opozitës dhe fetare, një hartë të re politike, e cila përfshinte votimin për një kushtetutë të re dhe zgjedhjet e reja parlamentare dhe presidenciale. Morsi u zëvendësua nga një president i përkohshëm, Adli Mansur, i cili emëroi një kabinet të ri. Qeveria e përkohshme goditi Vëllazërinë Myslimane dhe mbështetësit e saj islamikë në muajt që pasuan, dhe më vonë kundër disa kundërshtarëve liberalë të administratës pas-Morsit. Më 14 gusht 2013, policia kreu masakrën e Rabaa në gusht 2013, duke vrarë qindra civilë dhe duke plagosur mijëra, duke çuar në kritika ndërkombëtare.
Më 26 mars 2014, në përgjigje të thirrjeve të mbështetësve për të garuar për presidencë, Sisi u tërhoq nga karriera e tij ushtarake, duke njoftuar se do të kandidonte si një kandidat në zgjedhjet presidenciale të 2014. Zgjedhjet u mbajtën midis 26 dhe 28 maj dhe kishte një kundërshtar Hamdeen Sabahi.[2] Sisi fitoi me 97% të votave dhe u betua në detyrë si President i Egjiptit më 8 qershor 2014.
Referime
Redakto- ^ a b Simon (10 shkurt 2020). "South African President Cyril Ramaphosa elected African Union Chairperson as continent vows to "silence the guns," boost trade and close gender gap" (në anglisht). Today News Africa. Marrë më 10 shkurt 2020.
- ^ "Egypt election: Sisi secures landslide win" (në anglisht). BBC. 29 maj 2014. Marrë më 29 korrik 2014.