Presidenti i Jugosllavisë
Presidenti i Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, ose shkurt Presidenti i Republikës, ishte kreu i shtetit të atij vendi nga 14 janari 1953 deri më 4 maj 1980. Josip Broz Tito ishte i vetmi person që e kishte postin. Tito ishte njëkohësisht edhe Kryetar i Lidhjes së Komunistëve të Jugosllavisë. Tito u shpall përfundimisht president i përjetshëm dhe me vdekjen e tij në vitin 1980 posti u ndërpre dhe në vend të saj zuri posti i ri i Presidentit të Presidencës së Jugosllavisë.
| Presidenti i Republikës Socialiste Federale e Jugosllavisë | |
|---|---|
 | |
| Vendbanimi | Pallati i Bardhë, Beograd |
| Emërues | Asambleja Federale e RSF Jugosllavisë |
| Kohëzgjatja e detyrës | Pafund |
| Pararendës | Kryetar i Presidiumit të Asamblesë Kombëtare |
| Themelimi | 14 janar 1953 |
| Mbajtësi i parë | Josip Broz Tito |
| Mbajtësi i fundit | Josip Broz Tito |
| Shfuqizimi | 4 maj 1980 |
| Pasuar nga | Presidenti i Presidencës |
Kushtetuta e vitit 1946 përcaktoi qeverinë e Jugosllavisë të kryesuar nga një president (i njohur zakonisht si kryeministër) si autoriteti më i lartë administrativ në vend.[1] Tito shërbeu si kryeministër gjatë gjithë periudhës deri në miratimin e kushtetutës së vitit 1953. Ky ligj e shpallte vendin republikë socialiste dhe hoqi të gjitha referencat e mëparshme për një qeveri, ministri etj.[2] Në vend të kësaj, ai përcaktoi zyrën e presidentit dhe Këshillin Ekzekutiv Federal (KEF) në vend të qeverisë. Presidenti do të shërbente si kreu i shtetit dhe gjithashtu do të kryesonte KEF, një organ prej 30–40 anëtarësh, disa prej të cilëve do të zgjidheshin për të qenë sekretarë federalë.[3] Tito kaloi nga posti i kryeministrit në president më 14 janar 1953 dhe më pas u rizgjodh më 29 janar 1954 dhe 19 prill 1958.
Kushtetuta e vitit 1963 i dha në mënyrë specifike Titos një numër të pakufizuar mandatesh.[4] Ai gjithashtu përcaktoi një zyrë të re të Presidentit të Këshillit Ekzekutiv Federal, i cili do të drejtonte atë institucion dhe jo presidentin. Tito ende mund të mblidhte Këshillin Ekzekutiv Federal, mbeti kreu i shtetit dhe komandanti i përgjithshëm i Ushtrisë Popullore Jugosllave dhe njëkohësisht shërbente ende si kreu i partisë komuniste. Ai u rizgjodh nga Asambleja Federale sipas këtij sistemi përsëri në vitett 1963 dhe 1968.
Ndryshimet kushtetuese në vitin 1971 krijuan një presidencë të re kolektive të përbërë nga përfaqësues republikanë, e kryesuar ende nga presidenti i Republikës.[5] Kushtetuta e vitit 1974 i dha 82-vjeçarit të atëhershëm Titos një mandat të pakufizuar, duke e bërë atë president të përjetshëm.[6] Ai krijoi gjithashtu një zyrë të re me rotacion të Presidentit të Presidencës, e cila do të hynte në fuqi në rast të vdekjes së Titos. Në këtë rast atë do ta pasonte zëvendësi i tanishëm i presidencës. Kjo përfundimisht ndodhi më 4 maj 1980 kur Lazar Kolishevski u bë presidenti i parë i presidencës pas vdekjes së Titos.
Lista e presidentëve të Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë
RedaktoLidhja e Komunistëve të Jugosllavisë (SKJ)
| № | President | Mori detyrën | U largua nga zyra | Koha në zyrë | Partia | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Marshalli i Jugosllavisë Josip Broz Tito (1892–1980)  | 14 janar 1953 | 4 maj 1980 † | 27 vjet, 111 ditë | Lidhja e Komunistëve të Jugosllavisë |
Shih gjithashtu
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Službeni list Federativne Narodne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. II no. 10. 1 shkurt 1946.
- ^ "Službeni list Federativne Narodne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. IX no. 3. 14 janar 1953.
- ^ "Službeni list Federativne Narodne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. IX no. 3. 14 janar 1953.
- ^ "Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. XIX no. 14. 10 prill 1963.
- ^ "Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. XXVII no. 29. 8 korrik 1971.
- ^ "Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije" (në serbisht). Vëll. XXX no. 9. 21 shkurt 1974.