Rajoni i Prishtinës
Rajoni i Prishtinës (serbisht: Приштински округ, Prištinski okrug) është njëri nga shtatë rajonet e Kosovës. Kryeqendra është Prishtina. Rajoni i Prishtinës është rajoni më i banuar në Kosovë.
Rajoni i Prishtinës
Приштински округ Prištinski okrug | |
|---|---|
 Harta e Kosovës me Prishtinën e theksuar | |
| Koordinatat: 42°N 21°E / 42°N 21°E | |
| Shteti | Kosova |
| Komunat | |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 2.470 km2 (0.954 sq mi) |
| Popullsia (2011) | |
| • Gjithsej | 477.312 |
| Emri i banorëve | Prishtinas/e |
| Zona kohore | UTC+1 (OEQ) |
| • Verës (DST) | UTC+2 (OVEQ) |
| Kodi postar | 10000 |
| IZHNJ (2018) | 0.757[1] e lartë · 1-a |
Njësitë vendore
RedaktoRajoni i Prishtinës përfshinë 8 komuna dhe 298 vendbanime më të vogla.
| Komuna | Popullsia (2011) | Sipërfaqja (km2) | Dendësiteti (km2) | Vendbanime |
|---|---|---|---|---|
| Prishtina | 198,897 | 572 | 347.7 | 41 |
| Besiana | 88,499 | 632 | 133.5 | 76 |
| Drenasi | 58,531 | 290 | 201.8 | 37 |
| Lipjani | 57,605 | 422 | 136.5 | 70 |
| Fushë Kosova | 34,827 | 83 | 419.6 | 15 |
| Kastrioti | 21,549 | 105 | 205.2 | 19 |
| Graçanica | 10,675 | 131 | 81.5 | 16 |
| Artana | 6,729 | 204 | 33.0 | 24 |
| Rajoni i Prishtinës | 477,312 | 2,470 | 193.2 | 298 |
Historia
RedaktoGjurmët e banimit në Prishtine dhe rrethine i gjejmë që në parahistori. Lokalitetet e Neolitit të hershëm, si në Matiçan, Graçanicë, Ulpianë etj. pastaj në epokën e bronzit, deri te etnokultura dardane që nga shek. VIII e VI p.e. sonë e vërteton ketë. Në të dhënat historike të shkruara deri në shek. XIV, për Prishtinën kemi të dhëna të pakta e fragmentare. Shkrimet e para për Prishtinën si një fshatë janë bërë nga Johan Kantakuzes, perandor i Bizantit i cili përmend kishën e Shën Mërisë.
Krijimi i rajonit
RedaktoPas fundit të sundimit osman dhe disa lloje të administrimit gjerë pas shtet rrethimit të shpalluar në Kosovë nga RSF e Jugosllavisë, qyteti shërbente si qendër administruese për hapsira të ndryshme. Pas shtet rrethimit dhe me ndarjen në rajone ekonomike dhe shoqërore, qyteti bëhet qendër e një hapësirë që në histori hyri si rajoni i Prishtinës. Këtë ndarje në vitet e fundit, para shëndrimit të konfliktit në luftë të armatosur e kundërshtonte sistemi i dhunëshem i instaluar nga Millosheviqi, të cilët kishin parashikuar ndarjen sipas një sistemi tjetër. Ky sistem i pregatitur nga Beogradi i përgjigjej më shumë strategjisë ushtarake dhe politikave aktuale të kohës (Rasti i komunës së Fushë Kosovës). Pas disa kundërshtimeve rreth reformave për komua, sistemi i Milosheviqit me heqen e Autonomis dhe shpëndarjen e Kuvendit të Kosovës, e futi në zbatim sistemin e ri. Ndarjen në rajone sipas sistemit të Beogradit pas nënshkrimi të marrveshjes teknike për sektore e morri edhe NATO.
| Kodi Postar i Kosovës - 10000 Prishtinë | |||||||||
| Qarku | Komuna | Vendbanimi | Numri | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prishtinë | Prishtina | Prishtina | 10000 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 1 | 10010 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | QTP | 10020 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 3 | 10030 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 4 | 10040 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 5 | 10050 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 6 | 10060 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 7 | 10070 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 8 | 10080 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 9 | 10090 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 10 | 10100 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 11 | 10110 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 12 | 10120 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Prishtinë 13 | 10130 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Graçanica | 10500 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Hajvalia | 10510 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Bardhosh | 10520 | ||||||
| Prishtinë | Prishtina | Keçekollë | 10530 | ||||||
| Prishtinë | Besianë | Besianë | 11000 | ||||||
| Prishtinë | Besianë | Lluzanë | 11050 | ||||||
| Prishtinë | Besianë | Orllan | 11060 | ||||||
| Prishtinë | Besianë | Kërpimeh | 11070 | ||||||
| Prishtinë | Fsh. Kosovë | Fsh. Kosovë | 12000 | ||||||
| Prishtinë | Fsh. Kosovë | Fsh. Kosovë | 12010 | ||||||
| Prishtinë | Fsh. Kosovë | Sllatin e Madhe | 12050 | ||||||
| Prishtinë | Drenas | Drenas | 13000 | ||||||
| Prishtinë | Drenas | Komoran | 13050 | ||||||
| Prishtinë | Lypjan | Lypjan | 14000 | ||||||
| Prishtinë | Lypjan | Janjevë | 14050 | ||||||
| Prishtinë | Lypjan | Magure | 14060 | ||||||
| Prishtinë | Obiliq | Obiliq | 15000 | ||||||
| Prishtinë | Obiliq | Muzakaj | 15050 | ||||||
| Prishtinë | Obiliq | Artanë | 16000 | ||||||
| Ref: PTK | |||||||||
Kultura
RedaktoNumrat Postal
RedaktoPosta dhe Telekomi i Kosovës sipas Unionit Postar Univerzal për Prishtinën ka caktuar numrat e kodeve postare të paraqitura në tabelë.
Bibliografia
Redakto- Snoj, Marko. Origjina e emrit të vendit Prishtinë. Në: Bokshi, Besim, Eqrem Basha, Mehmet Kraja (red.) Studime filologjike shqiptare. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, 2008, fq. 277-281. ISBN 978-9951-413-68-8
Shiko edhe
Redakto
Lidhje të jashtme
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (në anglisht). Marrë më 2018-09-13.