Boris Johnson
Alexander Boris de Pfeffel Johnson (i njohur si: Boris Xhonson lindur më 19 qershor 1964) është një politikan dhe shkrimtar britanik që shërbeu si Kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar dhe udhëheqës i Partisë Konservatore nga 2019 deri në 2022. Ai ka mbajtur postin e Sekretarit të Jashtëm nga viti 2016 në 2018 dhe atë të kryetarit të Bashkisë së Londrës nga 2008 në 2016. Ai ishte anëtar i Parlamentit (deputet) për rrethin Uxbridge dhe South Ruislip nga 2015 deri në 2023, duke qenë më parë deputet për Henley nga 2001 deri në 2008.
Boris Johnson | |
|---|---|
 Portreti zyrtar, 2019 | |
| Kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar | |
| Në detyrë 24 Korrik 2019 – 6 Shtator 2022 | |
| Monarku | Elizabeta II |
| Zëvendës | Dominic Raab |
| Paraprirë nga | Theresa May |
| Pasuar nga | Liz Truss |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Alexander Boris de Pfeffel Johnson 19 qershor 1964 (60 vjeç) Nju Jork,SHBA |
| Kombësia |
|
| Partia politike | Partia Konservatore |
| Bashkëshortja/et | |
| Prindër(it) | |
| Arsimimi |
|
| Profesioni |
|
| Nënshkrimi |  |
| Faqja në rrjet | boris-johnson.org.uk |
Johnson ndoqi Kolegjin Eton dhe studioi Klasiket në Kolegjin Balliol, Oksford. Ai u zgjodh president i Unionit të Oksfordit në 1986. Në vitin 1989, ai u bë korrespondent i Brukselit – dhe më vonë opinionist politik – për The Daily Telegraph, dhe nga viti 1999 deri në 2005 ai ishte redaktor i The Spectator. Pas zgjedhjes së tij në Parlament në 2001, ai u bë anëtar i kabineteve hije të Michael Howard dhe më vonë David Cameron. Xhonson u zgjodh kryetar i bashkisë së Londrës në vitin 2008 dhe dha dorëheqjen nga Dhoma e Komunave. Ai u rizgjodh kryetar bashkie në vitin 2012. Në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2015 ai u zgjodh deputet për Uxbridge dhe South Ruislip, dhe vitin e ardhshëm nuk kërkoi rizgjedhjen si kryetar bashkie. Xhonson ishte një figurë e shquar në fushatën e suksesshme Vote Leave pro-Brexit në referendumin për anëtarësinë në Bashkimin Evropian 2016. Pas referendumit, kryeministrja Theresa May e emëroi atë sekretar të jashtëm në kabinetin e saj. Ai dha dorëheqjen nga posti në vitin 2018 në shenjë proteste ndaj Marrëveshjes së Checkers dhe qasjes së May ndaj Brexit.
Xhonsoni mundi Jeremy Hunt në zgjedhjet e lidershipit të Partisë Konservatore të vitit 2019 për të pasuar Mayn, e cila dha dorëheqjen pas refuzimeve të përsëritura nga Parlamenti të marrëveshjes së saj post-Brexit . Xhonsoni rihapi negociatat për Brexit dhe në fillim të shtatorit pezulloi Parlamentin, me Gjykatën e Lartë më vonë atë muaj që vendosi se veprimi ishte i paligjshëm. Pasi ra dakord për një marrëveshje të rishikuar të Brexit, e cila zëvendësoi backstop-in irlandez me Protokollin e Irlandës së Veriut, por duke dështuar të fitonte mbështetjen parlamentare për marrëveshjen, Xhonson thirri zgjedhjet e përgjithshme të parakohshme që do të mbaheshin në dhjetor 2019. Në zgjedhje, ai udhëhoqi Partinë Konservatore drejt fitores së tyre më të madhe që nga viti 1987. Më 31 janar 2020, Mbretëria e Bashkuar u tërhoq nga Bashkimi Evropian dhe hyri në një periudhë tranzicioni të negociatave tregtare që çuan në Marrëveshjen e Tregtisë dhe Bashkëpunimit BE-MB.
Një ngjarje vendimtare që ndodhi gjatë periudhës së Xhonsonit si kryeministër ishte pandemia COVID-19. Qeveria iu përgjigj pandemisë duke paraqitur fuqi dhe masa të ndryshme emergjente në të gjithë vendin për të zbutur ndikimin e saj dhe miratoi shtrirjen e një programi vaksinimi mbarëkombëtar . Ai gjithashtu iu përgjigj pushtimit rus të Ukrainës duke vendosur sanksione ndaj Rusisë dhe duke autorizuar ndihma të huaja dhe dërgesa armësh në Ukrainë.[2] Në skandalin Partygate u zbulua se shumë festa ishin mbajtur në 10 Downing Street gjatë karantinimeve kombëtare për COVID-19 dhe ligjet e distancimit social COVID-19 u shkelën nga 83 individë, duke përfshirë Xhonsonin, të cilit në prill 2022 iu dha një njoftim i dënimit fiks. Publikimi i raportit të Sue Grey në maj 2022 dhe një ndjenjë e përhapur pakënaqësie çuan në qershor 2022 në një votëbesim për udhëheqjen e tij midis deputetëve konservatorë, të cilin ai e fitoi. Në korrik 2022, zbulimet mbi emërimin e tij të Chris Pincher si zëvendës shef-disiplinues, ndërkohë që kishte dijeni për akuzat ndaj tij për sjellje seksuale, çuan në një dorëheqje masive të anëtarëve të qeverisë dhe Borisi shpalli dorëheqjen e tij si kryeministër. Ai la detyrën më 6 shtator dhe u pasua nga Sekretarja e Jashtme Liz Truss . Xhonsoni mbeti në Dhomën e Komuneve si mbështetës derisa dha dorëheqjen në qershor 2023, disa ditë përpara se Komiteti i Privilegjeve të zbulonte njëzëri se ai kishte gënjyer Dhomën e Komuneve në shumë raste.
Xhonsoni është një figurë polemizuese në politikën britanike.[3][4] Mbështetësit e tij e kanë lavdëruar për humorin, mendjemprehtësinë dhe të qënurit argëtues[5] me një thirrje që shkon përtej votuesve tradicionalë të Partisë Konservatore, duke e bërë atë një pasuri elektorale për partinë.[6] [7] Anasjelltas, kritikët e tij e kanë akuzuar atë si gënjeshtar, elitist, favorizues dhe diskriminues.[8][9][7] Si kryeministër, mbështetësit e tij e lavdëruan atë për "kryerjen e Brexit", mbikëqyrjen e programit të vaksinimit të Britanisë së Madhe kundër COVID-19, i cili fillimisht ishte ndër më të shpejtët në botë, dhe ofrimin e udhëheqjes botërore pas pushtimit rus të Ukrainës.[10][11] Mandati i tij pati disa polemika dhe skandale, dhe konsiderohet si kryeministria më skandaloze e kohëve moderne nga historianët dhe biografët.[12] Pozicionet politike të Xhonsonit janë përshkruar si konservatore të një kombi dhe komentuesit e kanë karakterizuar stilin e tij politik si oportunist, populist dhe pragmatik.[7][13][14]
Referime
Redakto- ^ Shane Croucher (23 korrik 2019). "Britain's new prime minister was a U.S. citizen for decades—until the IRS caught up with him". Newsweek (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 shtator 2020. Marrë më 25 shtator 2020.
- ^ "UK Gives £1 Billion to Ukraine to Help Fund Offensive Operations". Bloomberg.com (në anglisht). 29 qershor 2022. Marrë më 7 korrik 2022.
- ^ Guy Davies (23 korrik 2019). "Meet Boris Johnson: The UK's controversial new prime minister" (në anglisht). ABC News. Arkivuar nga origjinali më 30 prill 2021. Marrë më 8 maj 2021.
- ^ Jamrs Blitz (23 korrik 2019). "Why is Boris Johnson such a divisive figure?" (në anglisht). Financial Times. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2019. Marrë më 5 maj 2021.
- ^ Gimson 2012.
- ^ James Kirkup (7 janar 2015). "Boris Johnson goes looking for Conservative friends in the north" (në anglisht). Londër: The Telegraph. Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2022. Marrë më 5 maj 2021.
- ^ a b c Purnell 2011.
- ^ Edwards & Isaby 2008.
- ^ Conn, David; Pegg, David; Evans, Rob; Garside, Juliette; Lawrence, Felicity (15 nëntor 2020). "'Chumocracy': how Covid revealed the new shape of the Tory establishment" (në anglisht). The Observer. Marrë më 15 nëntor 2020.
- ^ Editorial (1 shkurt 2021). "The Guardian view on the vaccine rollout: the state we're in" (në anglisht). The Guardian. ISSN 0261-3077. Marrë më 15 maj 2023.
- ^ "Boris Johnson's support for Ukraine was special, President Zelensky says". BBC News (në anglishte britanike). 7 korrik 2022. Marrë më 15 maj 2023.
- ^ "The most controversial PM since Lloyd George: historians on Boris Johnson" (në anglisht). The Observer. 4 shtator 2022. Marrë më 4 shtator 2022.
- ^ Staunton, Denis (23 qershor 2019). "Boris Johnson: The UK's deeply polarising next prime minister". The Irish Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 korrik 2021. Marrë më 8 maj 2021.
- ^ Berend, T. Iván (2020). A century of populist demagogues: Eighteen European portraits, 1918–2018 (në anglisht). Budapest: Central European University Press. fq. 239. ISBN 978-963-386-334-3. JSTOR 10.7829/j.ctv16f6cn2.1.