E Bukura dhe Bisha
E Bukura dhe Bisha (Frëngjisht: La Belle et la Bête) është një përrallë e shkruar nga romancierja franceze Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve dhe botuar në 1740 në La Jeune Américaine et les contes marins (Amerikani i Ri dhe Përrallat Detare).[1] Versioni i saj i gjatë u shkurtua, rishkrua dhe u botua së pari nga Jeanne-Marie Leprince de Beaumont në vitin 1756 në Magasin des enfants[2] (Koleksioni i Fëmijëve) dhe nga Andrew Lang në Blue Fairy Book të serisë së tij të Fairy Book më 1889, për të prodhuar versioni (et) që u ritreguan më së shpeshti.[1] Ishte ndikuar nga disa histori të mëparshme, të tilla si "Cupid and Psyche", The Golden Ass i shkruar nga Lucius Apuleius Madaurensis, dhe Derrkuci Mbret, një përrallë italiane botuar nga Giovanni Francesco Straparola në Netët e Straparolës rreth vitit 1550.[3]
Variantet e përrallës janë të njohura në të gjithë Evropën.[4] Në Francë, për shembull, Zémire dhe Azor është një version operativ i tregimit, shkruar nga Jean-François Marmontel dhe kompozuar nga André Grétry në vitin 1771, i cili pati një sukses të madh edhe në shekullin XIX;[5] bazohet në versionin e dytë të përrallës. Amour pour amour (Dashuri për dashuri), nga Pierre-Claude Nivelle de La Chaussée, një shfaqje e vitit 1742 bazuar në versionin e de Villeneuve. Sipas studiuesve në universitete në Durham dhe Lisbonë, historia lindi rreth 4,000 vjet më parë..[6]
Përralla është përshtatur në shumë libra, seriale, teatre e shumë të tjerë.
Referime
Redakto- ^ a b Windling, Terri. "Beauty and the Beast, Old and New". The Journal of Mythic Arts. The Endicott Studio. Arkivuar nga origjinali më 26 korrik 2014. Marrë më 17 shkurt 2020.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Stouff, Jean. "La Belle et la Bête". Biblioweb.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Harrison, "Cupid and Psyche", Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome',' p. 339.
- ^ Heidi Anne Heiner, "Tales Similar to Beauty and the Beast Arkivuar 28 korrik 2017 tek Wayback Machine"
- ^ Thomas, Downing. Aesthetics of Opera in the Ancien Régime, 1647–1785. Cambridge: Cambridge UP, 2002.
- ^ BBC. "Fairy tale origins thousands of years old, researchers say" (në anglisht). BBC News. Marrë më 20 janar 2016.