Kampi i përqëndrimit Dachau

Kampi i përqendrimit të Dachau (gjermanisht: Konzentrationslager Dachau ose KZ Dachau) ishte kampi i pare i përqendrimi nazist.

American troops guard the main entrance to Dachau just after liberation

Kampi u hap në Gjermani, e vendosur mbi baza të një fabrike të braktisur municioni afër qytetit mesjetar të Dachaut, rreth 16 km në veriperëndim të Mynihut në shtetit e Bavarisë në Gjermaninë jugore.

Kampi u hap në mars 1933 dhe ishte i pari kamp i regullt përqëndrimi i hapur nga udhëheqja naziste.

The main gate at Dachau where prisoners walked through marked with the sentence *Arbeit macht frei*

Heinrich Himler, Shefi i Policisë së Mynihut, zyrtarisht kampin e përshkroi si "kami i parë i përqëndrimit për të burgosurit politikë".

Dachau shërbeu si një model prototip për kampet e tjera të përqendrimit që pasuan.

Në Dachau, u shpikën rregullat e funksionimit për të gjitha kampet e mëvonshëm të përqendrimit. - Wolfgang Benz, historian.^[1]

Të burgosurit mbaheshin atje si skllevër që i përdornin për ndërtimin e rrugëve, në miniera dhe më vonë për prodhimin e armatimeve. Puna në kampin e përqendrimit në Dachau ishte aq rraskapitëse sa që, sipas të dhënave të kampit, deri në përfundim të luftës aty gjetën vdekjen rreth 32,000 të burgosur. Të parët u vranë vetëm tre javë pas hapjes së kampit.^[1]

Shqiptarët në kamp

Janë evidentuar 110 shqiptarë të burgosur në kamp, ndër të cilët dy klerikë që kanë humbur jetën në këtë kamp.

Inspection by the Nazi party and Himmler at Dachau on 8 May 1936.

Roll-call of prisoners (wearing Star of David badges), 20 July 1938

Organizimin e saj themelore, layout kamp si dhe planin për ndërtesa janë zhvilluar nga Kommandant Theodor Eicke dhe ishin aplikuar në të gjitha kampet e më vonë. Ai kishte një kamp të veçanta të sigurta pranë qendrës komanduese, i cili përbëhej nga lagjet e jetesës, administratën, dhe ushtria kampe. Eicke vetë u bë kryeinspektori për të gjithë kampet e përqëndrimit, përgjegjës për formim të tjerët sipas modelit të tij.[4]

Polish prisoners in Dachau toast their liberation from the camp. Poles constituted the largest ethnic group in the camp during the war, followed by Russians, French, Yugoslavs, Jews, and Czech.

Në total, mbi 200.000 të burgosur nga më shumë se 30 vendet ishin të vendosur në Dachau nga të cilët dy të tretat janë burgosurit politikë dhe pothuajse një e treta kanë qenë jehudi.[5] 25.613 të burgosurve besohet të kenë vdekur në kamp dhe pothuajse 10.000 tjetër në subcamps tij,[6] kryesisht nga sëmundje, kequshqyerja dhe vetëvrasje. Në fillim të 1945, atje ishte një epidemi tifo në kampin e ndjekur nga një evakuimit, në të cilën një numër të madh të dobët burgosurve vdiq. Së bashku me shumë më i madh Aushvicit, Dachau ka ardhur të simbolizoj kampet naziste të përqendrimit shumë njerëz. Konzentrationslager (KZ) Dachau mban një vend të rëndësishëm në kujtesën publike sepse ishte kampi i dytë të çliruar nga forcat britanike apo amerikane. Prandaj, ishte një nga vendet e para ku bota perëndimore u ekspozuar ndaj realitetit të brutalitetit nazist përmes

llogaritë direkt gazetar dhe përmes newsreels.[7]

Prisoners' barracks in 1945

Bodies in the Dachau death train

Liberated female prisoners at Dachau wave to their liberators.

Weblinks

Commons: Konzentrationslager Dachau – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale
Website der KZ-Gedenkstätte Dachau
Kampi i përqëndrimit Dachau në Open Directory Project
(Bildungs-)Material zum KZ Dachau (Lernen aus der Geschichte)

^ ^a ^b Welle (www.dw.com), Deutsche. "29 Prill 1945: 75-vjetori i çlirimit të kampit nazist të përqendrimit Dachau | DW | 29.04.2020". DW.COM. Marrë më 2022-08-15.

[:0-1] Welle (www.dw.com), Deutsche. "29 Prill 1945: 75-vjetori i çlirimit të kampit nazist të përqendrimit Dachau | DW | 29.04.2020". DW.COM. Marrë më 2022-08-15.

[1]