Martin Segoni

Martin Segoni (Latin: Martinus Segonius Nouomotanus, italisht: Martino Segono) ishte një shkrimtar, humanist dhe peshkop i shquar katolik i Ulqinit. Segoni jetoi në shekullin XV ndërsa ishte me prejardhje nga Artana (Novo Brda) e Kosovës. ^[1]

Biografia

Segon lindi në Novo Brdo ^[2] si i biri i Gjon Segonit nga Kotorri. Segoni ishte një prift në kishën e Shën Marisë në Novo Brdo. ^[1] Ai ndoshta u zhvendos në Ulqin kur Novo Brdo u pushtua nga Perandoria Osmane në vitin 1455.

Ai u shkollua në Padova dhe i shkroi veprat e tij në gjuhën latine . ^[3] Segoni mori një doktoraturë në "të dy ligjet" ( Doktor i Drejtësisë dhe Doktor i Teologjisë) në Universitetin e Padovës në vitin 1475. ^[4] Segoni ishte një prelat kur vdiq në vitin 1482, ^[5] ose në 1485.

Kontributi

Kur Perandoria Osmane filloi të pushtonte gjithnjë e më shumë territorin Evropian, Papët dërguan misionarë në Ballkan për të vëzhguar forcat osmane dhe organizimin e tyre të territoreve që pushtuan. Një nga misionarët ishte Martin Segoni. Papa Sixtus IV udhëzoi Martin Segonin të udhëtojë nëpër Ballkan dhe të hetojë rrugët që mund të përdoren për të kapur osmanët. ^[6] Ai ia dërgoi tekstin që i shkroi papës Sixtus IV në fillim të vitit 1480, para se Gedik Ahmed Pasha të organizonte pushtimin osman të Otrantos. ^[7] Raporti i Segonit kapërceu qëllimin e tij kryesor sepse përfshinte vëzhgimet e Segonit kryesisht në një rajon të gjërë) në fund të shekullit të 15-të, historinë e saj, etnologjinë, gjeografinë, kështjellat, manastiret, tregtarët raguzanë, njerëzit dhe karakterin e tyre, Betejën e Kosovës, poezi epike etj. ^[8] Felix Petančić përdori dorëshkrimin e shkruar nga Martin Segoni dhe e botoi atë në vitin 1522 nën titullin De itineribus in Turciam libellus . ^[9]

Ruhet vetëm një pjesë e veprës së tij që u përkthye në italisht. ^[10] Ai ekstrakt ishte i panjohur derisa profesori Agostino Petrusi nga Milano e botoi atë në vitin 1981 brenda librit të tij me titull Martino Segono di Novo Brdo, vescovo di Dulcigno. ^[1] Një pjesë e tekstit që ai shkruajti është skica e shkurtër, por shumë e rëndësishme biografike për Skënderbeun ( italisht: Narrazioni di Giorgio Castriotto, da i Turchi nella lingua loro chiamato Scander beg, cioe Alesandro Magno ) ^[11] ^[12]

Shih edhe

Shkolla e shqiptarëve në Venedik

Referime

^ ^a ^b ^c Zgodovinski časopis, Vol. 54. Zgodovinsko društvo za Slovenijo. 2000. fq. 131. Marrë më 1 prill 2012. Martin Segon je eden najvidnejših humanistov s konca 15. stoletja. Znano je, daje bil sin Jovana de Segonis iz Kotora in daje bil kanonik cerkve sv. Marije v znanem rudarskem mestu Novo Brdo. [...] Segonovo djelo je bilo vse do leta 1981 nepoznato. Takrat je Milanski profesor Agostino Perdusi izdal knjigo s naslovom "Martino Segono di Novo Brdo, vescovo di Dulcigno. Un umanista serbo-dalmata del tardo Quattrocento {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Elsie, Robert (2010). Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press. fq. 204. ISBN 9780810874831. Novoberda was the birthplace of the late 15th-century Arberor writer Martinus Segonus {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Narodna biblioteka SR Srbije (1991). Serbia and the neighbouring countries on early maps. Srpska akademija nauka i umetnosti. fq. 16. Новобрђанин Мартин Сегон, школовао се у Падови и писао је на латинском {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 59. da je u Padovi studirao i stekao doktorat iz „oba prava" 1475.
^ Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 59. i kao prelat umro 1482. godine.
^ Bojović, Zlata (2010). ГОДИШЊАК Катедре за српску књижевност са јужнословенским књижевностима (PDF). Belgrade: Филолошки факултет Универзитета у Београду. fq. 24. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 prill 2014. Marrë më 2 prill 2012. папе увиђају величину опасности за хришћански свет и почињу да шаљу мисије на Балкан које ће извиђати турске снаге и њихово устројство на освојеној територији.... Са тим циљем упутио је... папа Сикст IV ... Мартина Сегона, „родом Которанина а пореклом Србина из Новогамонта друкчије Новобрда названог" да путује Балканом и испитује оне правце на којима би се могли пресрести Турци. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ actes du Colloque interdisciplinaire. A.I.E.S.E.E. 1975. fq. 281. Marrë më 2 prill 2012. un mémoire envoyé par l'évêque Martinus Segonus (ou Segonius) de Ulcinij au pape Sixte IV dans les premiers mois de 1480, lorsque se profilait à l'horizon l'expédition navale de Ghedik Ahmed pasha {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bojović, Zlata (2010). ГОДИШЊАК Катедре за српску књижевност са јужнословенским књижевностима (PDF). Belgrade: Филолошки факултет Универзитета у Београду. fq. 24. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 prill 2014. Marrë më 2 prill 2012. Иако по богатству садржаја овај извештај далеко превазилази своју намену, јер су у њему забележена многобројна сведочанства о Србији с краја XV века историјске, етнолошке, географске, антрополошке, културолошке природе, о градовима, пределима, утврђењима, манастирима, дубровачким трговачким колонијама, о људима и њиховом карактеру, о Косовском боју, о певању јуначких песама и др...., у мањој мери и других крајева, {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 60. spis Petančića De itineribus in Turciam libellus (1522.). Posle otkrića Segona pokazalo se da taj spis ustvari pripada njemu
^ Zbornik Matice srpske za književnost i jezik (në serbisht). Novi Sad: Matica srpska. 1991. fq. 91. Marrë më 2 prill 2012. у Сегоновом трактату који је сачуван само у изводу на италијанском језику
^ Studi storici (në italisht). Istituto storico italiano per il medio evo. 1980. fq. 142–145. Marrë më 1 prill 2012. Narrazioni di Giorgio Castriotto, da i Turchi nella lingua loro chiamato Scander beg, cioe Alesandro Magno
^ UNVOLLSTÄNDIGER TEXTENTWURF ZUR DISKUSSION AM 6.2.2012 (PDF). 2012. fq. 9. Marrë më 2 prill 2012. Martinus Segonus verfasste eine der frühesten „Landeskunden" des spätmittelalterlichen Balkans und eine kurze, aber sehr wichtige biographische Skizze zu Skanderbeg {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}

[zgodovinski-1] Zgodovinski časopis, Vol. 54. Zgodovinsko društvo za Slovenijo. 2000. fq. 131. Marrë më 1 prill 2012. Martin Segon je eden najvidnejših humanistov s konca 15. stoletja. Znano je, daje bil sin Jovana de Segonis iz Kotora in daje bil kanonik cerkve sv. Marije v znanem rudarskem mestu Novo Brdo. [...] Segonovo djelo je bilo vse do leta 1981 nepoznato. Takrat je Milanski profesor Agostino Perdusi izdal knjigo s naslovom "Martino Segono di Novo Brdo, vescovo di Dulcigno. Un umanista serbo-dalmata del tardo Quattrocento {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Elsie, Robert (2010). Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press. fq. 204. ISBN 9780810874831. Novoberda was the birthplace of the late 15th-century Arberor writer Martinus Segonus {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Narodna biblioteka SR Srbije (1991). Serbia and the neighbouring countries on early maps. Srpska akademija nauka i umetnosti. fq. 16. Новобрђанин Мартин Сегон, школовао се у Падови и писао је на латинском {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 59. da je u Padovi studirao i stekao doktorat iz „oba prava" 1475.

[5] Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 59. i kao prelat umro 1482. godine.

[6] Bojović, Zlata (2010). ГОДИШЊАК Катедре за српску књижевност са јужнословенским књижевностима (PDF). Belgrade: Филолошки факултет Универзитета у Београду. fq. 24. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 prill 2014. Marrë më 2 prill 2012. папе увиђају величину опасности за хришћански свет и почињу да шаљу мисије на Балкан које ће извиђати турске снаге и њихово устројство на освојеној територији.... Са тим циљем упутио је... папа Сикст IV ... Мартина Сегона, „родом Которанина а пореклом Србина из Новогамонта друкчије Новобрда названог" да путује Балканом и испитује оне правце на којима би се могли пресрести Турци. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[7] actes du Colloque interdisciplinaire. A.I.E.S.E.E. 1975. fq. 281. Marrë më 2 prill 2012. un mémoire envoyé par l'évêque Martinus Segonus (ou Segonius) de Ulcinij au pape Sixte IV dans les premiers mois de 1480, lorsque se profilait à l'horizon l'expédition navale de Ghedik Ahmed pasha {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[8] Bojović, Zlata (2010). ГОДИШЊАК Катедре за српску књижевност са јужнословенским књижевностима (PDF). Belgrade: Филолошки факултет Универзитета у Београду. fq. 24. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 prill 2014. Marrë më 2 prill 2012. Иако по богатству садржаја овај извештај далеко превазилази своју намену, јер су у њему забележена многобројна сведочанства о Србији с краја XV века историјске, етнолошке, географске, антрополошке, културолошке природе, о градовима, пределима, утврђењима, манастирима, дубровачким трговачким колонијама, о људима и њиховом карактеру, о Косовском боју, о певању јуначких песама и др...., у мањој мери и других крајева, {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[9] Ćirković, Sima (2011). Hrvoje Gračanin (red.). Izvori Mavra Orbina: addenda et corrigenda (në serbisht). Zavod za hrvatsku povijest Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. fq. 60. spis Petančića De itineribus in Turciam libellus (1522.). Posle otkrića Segona pokazalo se da taj spis ustvari pripada njemu

[10] Zbornik Matice srpske za književnost i jezik (në serbisht). Novi Sad: Matica srpska. 1991. fq. 91. Marrë më 2 prill 2012. у Сегоновом трактату који је сачуван само у изводу на италијанском језику

[11] Studi storici (në italisht). Istituto storico italiano per il medio evo. 1980. fq. 142–145. Marrë më 1 prill 2012. Narrazioni di Giorgio Castriotto, da i Turchi nella lingua loro chiamato Scander beg, cioe Alesandro Magno

[12] UNVOLLSTÄNDIGER TEXTENTWURF ZUR DISKUSSION AM 6.2.2012 (PDF). 2012. fq. 9. Marrë më 2 prill 2012. Martinus Segonus verfasste eine der frühesten „Landeskunden" des spätmittelalterlichen Balkans und eine kurze, aber sehr wichtige biographische Skizze zu Skanderbeg {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]