Ndërveshja

Ndërveshja (cross-dressing) është akti i veshjes së rrobave të lidhura tradicionalisht ose stereotipikisht me një gjini tjetër. ^[2] Që nga historia paramoderne, ndërveshja është përdorur për të maskuar, ngushëlluar, argëtuar dhe shprehur veten. ^[3]

Socializimi vendos norma shoqërore midis njerëzve të një shoqërie të caktuar. Në lidhje me aspektet sociale të veshjeve, standarde të tilla mund të pasqyrojnë udhëzime në lidhje me stilin, ngjyrën ose llojin e veshjeve që individët pritet të veshin. Pritshmëri të tilla mund të përcaktohen sipas roleve gjinore . Ndërveshja përfshin veshjen në kundërshtim me standardet mbizotëruese (ose në disa raste, ligjet) për një person të gjinisë së tyre në shoqëri. ^[4]

Termi "ndërveshje" i referohet një veprimi ose një sjelljeje, pa atribuar ose nënkuptuar ndonjë shkak ose motiv specifik për atë sjellje. Veshja e tërthortë nuk është sinonim i të qenit transgjinor.

Terminologjia

Dukuria e ndërveshjes shihet gjatë gjithë historisë së regjistruar, duke patur referenca që nga Bibla Hebraike. ^[5] Termat e përdorur për ta përshkruar atë kanë ndryshuar gjatë historisë; termi me rrënjë anglo-saksone "cross-dresser" shihet më mirë se termi me origjinë latine " transvestit" në disa qarqe, ku është parë si i vjetëruar dhe poshtërues. ^[6] ^[7] ^[8] Përmendja e parë e tij e ka origjinën në Die Transvestiten (Tranvestitët) të Magnus Hirschfeld në 1910-ën, duke e shoqëruar fillimisht ndërveshjen me sjelljen joheteroseksuale ose derivimet e qëllimit seksual. Konotacionet e tij ndryshuan kryesisht në shekullin e 20-të pasi përdorimi i tij shoqërohej më shpesh me eksitim seksual, i njohur ndryshe si çrregullim transvetik. ^[9] Ky term është përdorur historikisht për të diagnostikuar çrregullimet psikiatrike (p.sh. ^[6] ^[10] Fjalori anglez i Oksfordit e jep vitin 1911 si citimin më të hershëm të termit "ndërveshje", nga Edward Carpenter: "Ndërveshja duhet të merret si një tregues i përgjithshëm dhe një fenomen i ngjashëm me homoseksualitetin". Në vitin 1928, Havelock Ellis përdori dy termat "ndërveshje" dhe "transvestizëm" në mënyrë të ndërsjellë. Citimet më të hershme për "ndërveshjen" (cross-dresser) janë përkatësisht rreth viteve1966 dhe 1976. ^[11]

Referime

^ Winkler, Sheldon (5 dhjetor 2016). "'This is the Army': Irving Berlin's War". Warfare History Network (në anglisht). Marrë më 29 qershor 2022.
^ "What does transgender mean?" (në anglisht). American Psychological Association. 2014.
^ "Clothing Sex, Sexing Clothes: Transvestism, Material Culture and the Sex and Gender Debate". Unzipping Gender (në anglisht). 2004. fq. 13–30. doi:10.2752/9781847888952/unzipgend0005. ISBN 978-1-84788-895-2.
^ Bicchieri, Cristina; Muldoon, Ryan; Sontuoso, Alessandro (2018), Zalta, Edward N. (red.), "Social Norms", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (në anglisht) (bot. Winter 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, marrë më 2022-12-01
^ Aggrawal, Anil. (prill 2009). "References to the paraphilias and sexual crimes in the Bible". J Forensic Leg Med (në anglisht). 16 (3): 109–14. doi:10.1016/j.jflm.2008.07.006. PMID 19239958.
^ ^a ^b Annemarie Vaccaro; Gerri August; Megan S. Kennedy (2011). Safe Spaces: Making Schools and Communities Welcoming to LGBT Youth (në anglisht). ABC-CLIO. fq. 142. ISBN 978-0-313-39368-6. Marrë më 21 tetor 2016. Cross-dresser/cross-dressing. (1) The most neutral word to describe a person who dresses, at least partially or part of the time, and for any number of reasons, in clothing associated with another gender within a particular society. Carries no implications of 'usual' gender appearance, or sexual orientation. Has replaced transvestite, which is outdated, problematic, and generally offensive since it was historically used to diagnose medical/mental health disorders.
^ Jamie C. Capuzza; Leland G. Spencer (2015). Transgender Communication Studies: Histories, Trends, and Trajectories (në anglisht). Lexington Books. fq. 174. ISBN 978-1-4985-0006-7. Marrë më 21 tetor 2016. Eventually, the transvestite label fell out of favor because it was deemed to be derogatory; cross-dresser has emerged as a more suitable replacement (GLAAD, 2014b).
^ Charles Zastrow (2016). Empowerment Series: Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People (në anglisht). Cengage Learning. fq. 239. ISBN 978-1-305-38833-8. Marrë më 21 tetor 2016. the term transvestite is often considered an offensive term.
^ "transvestism | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). Marrë më 2022-12-01.
^ David A. Gerstner (2006). Routledge International Encyclopedia of Queer Culture (në anglisht). Routledge. fq. 568. ISBN 978-0-313-39368-6. Marrë më 21 tetor 2016. A variety of derogatory terms are still used to describe any aspect of the transgender condition. [...] The term transvestite being older [than cross-dresser] and associated with the medical community's negative view of the practice, has come to be seen as a derogatory term. [...] The term cross-dresser, in contrast, having come from the transgender community itself, is a term seen as not possessing these negative connotations.
^ "Home: Oxford English Dictionary". www.oed.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2021-03-07. Marrë më 2019-02-17.

[Winkler-2016-1] Winkler, Sheldon (5 dhjetor 2016). "'This is the Army': Irving Berlin's War". Warfare History Network (në anglisht). Marrë më 29 qershor 2022.

[2] "What does transgender mean?" (në anglisht). American Psychological Association. 2014.

[3] "Clothing Sex, Sexing Clothes: Transvestism, Material Culture and the Sex and Gender Debate". Unzipping Gender (në anglisht). 2004. fq. 13–30. doi:10.2752/9781847888952/unzipgend0005. ISBN 978-1-84788-895-2.

[4] Bicchieri, Cristina; Muldoon, Ryan; Sontuoso, Alessandro (2018), Zalta, Edward N. (red.), "Social Norms", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (në anglisht) (bot. Winter 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, marrë më 2022-12-01

[aggrawal_2009_16_3-5] Aggrawal, Anil. (prill 2009). "References to the paraphilias and sexual crimes in the Bible". J Forensic Leg Med (në anglisht). 16 (3): 109–14. doi:10.1016/j.jflm.2008.07.006. PMID 19239958.

[Vaccaro-6] Annemarie Vaccaro; Gerri August; Megan S. Kennedy (2011). Safe Spaces: Making Schools and Communities Welcoming to LGBT Youth (në anglisht). ABC-CLIO. fq. 142. ISBN 978-0-313-39368-6. Marrë më 21 tetor 2016. Cross-dresser/cross-dressing. (1) The most neutral word to describe a person who dresses, at least partially or part of the time, and for any number of reasons, in clothing associated with another gender within a particular society. Carries no implications of 'usual' gender appearance, or sexual orientation. Has replaced transvestite, which is outdated, problematic, and generally offensive since it was historically used to diagnose medical/mental health disorders.

[Capuzza-7] Jamie C. Capuzza; Leland G. Spencer (2015). Transgender Communication Studies: Histories, Trends, and Trajectories (në anglisht). Lexington Books. fq. 174. ISBN 978-1-4985-0006-7. Marrë më 21 tetor 2016. Eventually, the transvestite label fell out of favor because it was deemed to be derogatory; cross-dresser has emerged as a more suitable replacement (GLAAD, 2014b).

[Zastrow-8] Charles Zastrow (2016). Empowerment Series: Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People (në anglisht). Cengage Learning. fq. 239. ISBN 978-1-305-38833-8. Marrë më 21 tetor 2016. the term transvestite is often considered an offensive term.

[9] "transvestism | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). Marrë më 2022-12-01.

[Gerstner-10] David A. Gerstner (2006). Routledge International Encyclopedia of Queer Culture (në anglisht). Routledge. fq. 568. ISBN 978-0-313-39368-6. Marrë më 21 tetor 2016. A variety of derogatory terms are still used to describe any aspect of the transgender condition. [...] The term transvestite being older [than cross-dresser] and associated with the medical community's negative view of the practice, has come to be seen as a derogatory term. [...] The term cross-dresser, in contrast, having come from the transgender community itself, is a term seen as not possessing these negative connotations.

[11] "Home: Oxford English Dictionary". www.oed.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2021-03-07. Marrë më 2019-02-17.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]