Dobro došli na Vikipediju,

slobodnu enciklopediju koju svako može da uređuje.

Napravi članak

Sjajan članak

Istorija Egipta

Piramide u Gizi

Istorija Egipta smatra se najdužom kontinuiranom istorijom jedne ujedinjene države u svetu. Egipćani se obično predstavljaju kao prva ljudska civilizacija, iako su neki mesopotamijski gradovi u Sumeru nastali pre egipatskih gradova. Staro egipatsko carstvo, nastalo oko 3100. p. n. e., prva je država sveta. Država je nastala usled potrebe za autoritetom koji bi upravljao sistemom za navodnjavanje. Carstvo je gotovo pet stotina godina objedinjavalo teritoriju od Mediterana do prvih katarakti Nila. Usledio je period opadanja poznat pod nazivom "prvi međuperiod" obeležen borbama dva grada, pretendenta za ponovno ujedinjenje: Tebe i Herakleopolisa. Kao pobednik iz ovog sukoba izlazi Teba koja formira Srednje egipatsko carstvo. Carstvo je postojalo do oko 1700. godine p. n. e. kada je uništeno pod naletom Hiksa. Vrhunac je egipatska država dostigla u vreme Novog carstva. Država se prostirala od Nubije na jugu do Sirije na severu. Carstvo je vodilo ratove sa Hetitima i Mitanima. Novo carstvo je u svom vrhuncu predstavljalo svetsku silu tadašnjeg sveta. Moć Novog carstva opala je velikom brzinom. Sredinom 11. veka p. n. e. prestalo je da postoji. Period koji je usledio, nazvan Treći međuperiod, karakteriše paralelno postojanje više vladarskih dinastija. Egipat je u jednom periodu bio pod vlašću Nubijaca. Godine 664. p. n. e. Egipat potpada pod vlast Novoasirskog kraljevstva. Ubrzo se Psametih I pobunio i osnovao Saisku dinastiju koja je državom vladala do pada pod persijsku vlast. Egipat je osvojio ahemenidski car Kambiz II 525. godine p. n. e. Ahemenidski period starog Egipta obeležen je brojnim sukobima između Persijanaca i Egipćana. Aleksandrovi pohodi doveli su do uništenja Ahemenidskog carstva.

Ceo članak

Dobar članak

Istorija Beograda

Istorija Beograda datira u prošlost do 7000. p. n. e. Vinčanska kultura, jedna od najvažnijih praistorijskih kultura Evrope, je nastala u okoloni Beograda u 6. milenijumu p. n. e. U starom veku, tračko-dačka plemena su naseljavali ovu oblast, da bi Kelti osvojili naselje na mestu današnjeg Beograda i dali mu ime Singidun. Rimljani su osvojili grad za vreme cara Oktavijana Avgusta i dali mu status municipija polovinom 2. veka. Grad su naselili Sloveni su oko 520. Beograd je nekoliko puta prelazi u posed Vizantije, Bugarske, Ugarske i Srbije. Osmansko carstvo je osvojilo Beograd 1521. i kasnije u njega prenelo sedište sandžaka. Od kraja 17. veka grad je često prelazio pod osmanlijsku ili habzburšku vlast. Beograd je postao glavni grad Srbije 1841. Severni deo Beograda je ostao habzburški pogranični kraj sve do 1918. Zbog svog strateškog položaja, oko grada se vodilo više od 115 ratova i bio je rušen 44 puta. Beograd je bio glavni grad Jugoslavije (u svim njenim oblicima) od njenog osnovanja 1918, pa do konačnog razdruživanja 2006.

Ceo članak

Izabrani spisak

Spisak dobitnika Nobelove nagrade za ekonomiju

Nobelovu nagradu za ekonomiju, zvanično Nagradu Švedske banke za ekonomske nauke u znak sećanja na Alfreda Nobela (šved. Sveriges riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne), osnovala je Švedska narodna banka, a dodeljuje je Švedska kraljevska akademija nauka. Nagrada je prvi put dodeljena 1969. godine Ragnaru Frišu i Janu Tinbergenu. Svaki dobitnik prima medalju, diplomu i novčanu nagradu koja se menja tokom godina.

Dosad je nagrada dodeljena 54 puta, a primilo ju je 92 osobe. Od njih su 90 bili muškarci. Prva žena koja je dobila nagradu bila je Elinor Ostrom 2009. godine. Nakon nje je u tome uspela i Ester Duflo 2019. godine. Duflo je, sa 46 godina, ujedno i najmlađa dobitnica nagrade, a Leonid Hurvič je, sa 90 godina, najstariji dobitnik. Sa 33 laureata, Univerzitet u Čikagu je institucija sa najviše predavača koji su bili dobitnici Nobelove nagrade za ekonomiju.

Ceo članak

Nedavni događaji

Vesti

29. decembar — Let 2216 Čedžu era se srušio na međunarodnom aerodromu Muan u Južnoj Koreji, pri čemu je poginulo 179 ljudi.
27. decembar — Narodna skupština opoziva vršioca dužnosti predsednika i premijera Južne Koreje Han Duk-sua.
25. decembar — Let 8243 Azerbejdžan erlajnsa se srušio u blizini međunarodnog aerodroma Aktau u Kazahstanu, pri čemu je poginulo 38 ljudi.
22. decembar — Najmanje 11 ljudi je poginulo kada se delimično srušio most koji povezuje brazilske države Tokantins i Maranjao.
17. decembar — Najmanje 14 osoba je poginulo, a stotine su povrijeđene nakon što je zemljotres jačine 7,3 stepena po Rihteru pogodio pacifičku ostrvsku državu Vanuatu.
15. decembar — Ženska rukometna reprezentacija Norveške osvojila je Evropsko prvenstvo pobedivši u finalu Dansku rezultatom 31 : 23.
8. decembar — Sirijski pobunjenici su zauzeli Damask i proglasili pobedu nad snagama lojalnim predsedniku Asadu, koji je napustio Damask u pravcu Rusije, gde je narednog dana dobio politički azil.

Na današnji dan

1. januar

1801 — Stupili su na snagu Zakoni o uniji iz 1800. kojim su se Kraljevstvo Velika Britanija i Kraljevstvo Irska ujedinili u Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske.
1801 — Đuzepe Pjaci je otkrio Cereru, prvi poznati asteroid.
1863 — Stupila je na snagu Proklamacija o emancipaciji, kojim su tokom Američkog građanski rat oslobođeni robovi na teritoriji država Konfederacije (Juga).
1942 — Predstavnici 26 država su potpisali Deklaraciju OUN-a.
1959 — Posle dvogodišnjeg gerilskog rata, Fidel Kastro je preuzeo vlast na Kubi, a diktator Fulgensio Batista je pobegao u Dominikansku Republiku.
1983 — ARPANET je zvanično počeo da koristi internet protokol, čime je nastao Internet.
2002 — Evro je postao zvanična valuta u 12 zemalja Evropske unije.

Obližnji datumi:

Ostali događaji

Zanimljivosti

Da li ste znali

… da je do sada primećeno 67 prirodnih satelita koji kruže oko Jupitera?
… da je sivi soko najbrže živo biće na planeti? Pri obrušavanju dostiže brzinu do 320 km/č.
… da je Toni Ajomi, gitarista Black Sabbath-a, u nesreći izgubio vrhove prstiju desne ruke?
… da je Sao Paulo sa 11 miliona stanovnika najveći grad južne Zemljine polulopte?
… da je najniže jezero na svetu Mrtvo more? (na slici)
… da je prva zvanična košarkaška utakmica odigrana 20. januara 1892?
… da je Sankt Peterburg osnovan 1703. godine?

Izabrana slika

Crkva Svetog Marka je srpska pravoslavna crkva koja se nalazi u Tašmajdanskom parku u Beogradu, u blizini Skupštine Srbije. Građena je u srpsko-vizantijskom stilu prema planovima braće Krstić. Fotografija je nastala u okviru projekta Viki voli spomenike Srbija 2024, na kom je osvojila prvo mesto.

Vikipedija

Vikipedija je enciklopedijski projekat slobodnog sadržaja na internetu koji razvijaju i održavaju dobrovoljci pomoću vikisoftvera. Članke na Vikipediji možete menjati bez obavezne registracije.

Prvobitna verzija Vikipedije započeta je 15. januara 2001, dok je izdanje na srpskom jeziku započeto 16. februara 2003. godine u 21:52. Vikipedija trenutno sadrži više od 64,2 miliona članaka napisanih na 309 jezika, od kojih je preko 700.000 na srpskom.

Doprinosi

Članke na Vikipediji zajednički pišu dobrovoljci širom sveta, a većinu stranica može da uređuje svako ko ima pristup internetu. Pritom je neophodno poštovati usvojena pravila i smernice.

Postoje stranice pomoći u kojima je objašnjeno kako se izrađuju novi ili uređuju postojeći članci, kako se otpremaju ili koriste slike i drugo. U bilo kojem trenutku možete da zatražite pomoć drugih urednika ili da se obratite svom izabranom mentoru.

Zajednica

Do sada su na Vikipediji na srpskom jeziku 398.473 korisnika otvorila nalog, a od toga su 2.502 aktivna. Svi urednici su dobrovoljci koji ulažu radne napore u okviru različitih tematskih celina.

Posetite našu Radionicu i Portale i saznajte kako vi možete pomoći. Konstruktivne diskusije i suvisli komentari o sadržaju članaka su uvek dobrodošli. Stranice za razgovor koristite za razmenu mišljenja i ukazivanje na manjkavosti u sadržaju članaka.

Glavna strana