Jožef Bem

Jožef Zaharjaš Bem (polj. Józef Zachariasz Bem; Tarnov, 14. mart 1794 — Alepo, 10. decembar 1850) bio je poljski revolucionar, poljski i mađarski general.

Jožef Bem
Jožef Bem
Lični podaci
Datum rođenja	(1794-03-14)14. mart 1794.
Mesto rođenja	Tarnov, Kraljevina Galicija i Lodomerija
Datum smrti	10. decembar 1850.(1850-12-10) (56 god.)
Mesto smrti	Alepo, Osmansko carstvo

Učestvovao je 1812. godine u Napoleonovom pohodu na Rusiju. Prešao je 1815. godine u poljsko-rusku armiju, a 1825. godine je napustio zbog svojih slobodarskih ideja. U Poljskom ustanku (1830—1831) doprineo je pobedi Poljaka kod Iganja (9. april 1831). Istakao se u bici kod Ostrolenke (26. maj 1831), a u odbrani Varšave (6-7. septembar 1831) komandovao je artiljerijom. Posle sloma poljskog ustanka emigrirao je u Pariz. U Beču je 1848. godine učestvovao u Bečkoj revoluciji, a zatim je prešao u Mađarsku. Lajoš Košut mu je poverio komandu nad jednom armijom s kojom je u Transilvaniji razbio austrijske trupe kod Deša (23. decembar 1848) i Betlena (27. decembar 1848). Iz oslobođene Transilvanije krenuo je ka Temišvaru da bi očistio i Banat od austrijskih trupa. Pobedio je 10. maja 1849. godine u bici kod Slatine i naterao austrijske snage da se povuku u Vlašku. Zatim se ponovo vratio u Transilvaniju da bi zadržao ruske trupe koje su nadirale iz Bukovine; 31. jula napao je brojno nadmoćnije ruske snage kod Šegešvara, ali je odbačen uz velike gubitke. Povukavši se u Banat učestvovao je 9. avgusta u bici kod Temišvara, gde je mađarska vojska gotovo uništena. Košut ga je 13. avgusta imenovao za vrhovnog komandanta mađarske vojske. Posle konačnog sloma Mađarske revolucije, 27. septembra se prebacio u Tursku, prešao u islam i služio pod imenom Murat-paša, kao guverner Alepa. Poznat je i kao autor vojnih, matematičkih i istorijskih radova.

Vidi još

• Mađarska revolucija

Literatura

• Vojna enciklopedija, tom 1 (551)