Cilijarno telo
Cilijarno telo ili zrakasto telo (lat. corpus ciliare) je deo ljudskog oka koji u sebi sadrži cilijarni mišić (koji kontroliše oblik očnog sočiva) i cilijarni epitel (koji proizvodi očnu vodicu). Ono je deo (uveje), sloja tkiva koje snabdeva kiseonikom i hranjivim materijama očna tkiva. Veže se sa ora serrata na mrežnjaču na korenu dužice.[1]
| Називи и ознаке | |
|---|---|
| MeSH | D002924 |
| TA98 | A15.2.03.009 |
| TA2 | 6765 |
| FMA | 58295 |
| Анатомска терминологија | |
Anatomija
уредиCilijarno telo je u obliku prstena zadebljanog tkiva unutar ljudskog oka, koji deli zadnju očnu komoru od staklastog tela. U sebi sadrži cilijarni mišić, krvne sudove i vlaknasto vezivno tkivo. Nabori ili cilijarni nastavci, na unutrašnjem cilijarnom epitelu izlučuju očnu vodicu u zadnju očnu komoru.
Cilijarno telo je pričvršćeno na očno sočivo preko vezivnog tkiva ili zonulskih vlakana. Opuštanje cilijarnog mišića pravi napetost na ovim vlaknima i time menja oblik očnog sočiva kako bi se ono fokusiralo svetlosni snop na mrežnjaču. Unutrašnji sloj je proziran i pokriva staklasto telo, i kontinuirani je nastavak nervnog tkiva mrežnjače.
Spoljašnji sloj je izraženo pigmentiran i nastavlja se sa pigmentnog epitela, a predstavlja ćelije mišića dilatora dužice. Ova dvostruka membrana se često smatra kontinuitetom mrežnjače i rudimentog embrionskog ostatka mrežnjače. Unutrašnji sloj je bez pigmenta, dok ne dođe do dužice koja je pigmentirana. Mrežnjača se završava na ora serrata.
Cilijarni mišiči
уредиCilijarni mišić (lat. musculus ciliaris) je glatki parni mišić glave, koji se nalazi unutar očne jabučice ili u sastavu cilijarnog tela. Sačinjavaju ga dve grupe vlakana: uzdužna (lat. fibrae meridionales) i kružna (lat. fibrae circulares). Prva su lokalizovana površinski i pružaju se u pravcu meridijana, dok su druga smeštena unutra i prostiru se u vidu prstena.[2][3][4]
Inervacija
уредиCilijarno telo i nejgovi mišići, inervisani su od strane parasimpatičkog nervnog sistema preko parasimpatičkih vlakana okulomotornog živca, koja ovde dospevaju iz cilijarnog gangliona preko kratkih cilijarnih živaca.
Funkcija
уредиCilijarno telo ima tri funkcije: Akomodaciju oka — koja se zasniva na dejstvu mišića oka, odnosno tokom prilagođavanja jačine prelamanja svetlosti u zavisnosti od blizine posmatranog objekta. Kada su posmatrani predmeti bliži, cilijarni mišić se kontrahuje i tako povećava sagitalni prečnik očnog sočiva čime se povećava njegova prelomna moć. U toku posmatranja udaljenih predmeta, dešava se obrnut proces. Osim ovoga, cilijarni mišić utiče i na širinu prostora u delu između rožnjače i dužice (irido-kornealni ugao), pa olakšava oticanje očne vodice u Šlemov kanal.
Stvaranje očne vodice — jedna je od najvažnijih funkcija cilijarnog tela. Ona njom ishranjuje očno sočivo i mrežnjaču, a učestvuje i u uklanjanju otpadnih materija iz ovog područja oka.
Pružanje oslonca zonularnim vlaknima
Klinički značaj
уредиLekovi za lečenje glaukoma deluju na cilijarno telo kao glavnu strukturu koja je odgovorna za stvaranje očne vodice: sniženjem lučenja očne vodice smanjuje se intraokularni pritisak.[5]
H20. — Zapaljenje dužice i zrakastog tela
уреди| Bolest | Šifra MKB10 i latinski naziv | Slika | Karakteristike |
|---|---|---|---|
| Zapaljenje dužice i zrakastog tela | H20 — Iridocyclitis (uveitis anterior) |  |
Zapaljenje dužice i zrakastog tela ili uveitis anterior (lat. iridociklitis) je istovremeni zapaljenjski proces prednjeg segmenta ljudskog oka, lokalizovan na dužici ili irisu (lat. iritis) i zrakastom telu (lat. corpus ciliare) (lat. ciclitis). Kako su dužica i zrakasto telo su delovi srednjeg omotoča odnosno sudovne opne oka u veoma bliskom anatomskom odnosu, zapaljenski proces obično u isto vreme zahvata i dužicu i zrakasto ili cilijarno telo, što se još naziva i uveitis anterior. |
Izvori
уреди- ^ Cassin, B. and Solomon, S. Dictionary of Eye Terminology. Gainesville, Florida: Triad Publishing Company, 1990.
- ^ Јовановић,, Славољуб В. Надежда А. Јеличић (2000). Анатомија човека – глава и врат. Београд: Савремена администрација. ISBN 978-86-387-0604-4.
- ^ Јовановић,, Славољуб В. Нева Л. Лотрић (1987). Дескриптивна и топографска анатомија човека. Београд, Загреб: Научна књига.
- ^ Susan Standring, ур. (2009) [1858]. Gray's anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice, Expert Consult. illustrated by Richard E. M. Moore (40 изд.). Churchill Livingstone. ISBN 978-0-443-06684-9.
- ^ Pavan dr. Joško, "Bolesti oka", Zagreb 2003.
Literatura
уреди- Slavoljub V. Jovanović, Neva L. Lotrić (1987). Deskriptivna i topografska anatomija čoveka. Beograd, Zagreb: Naučna knjiga.
- Slavoljub V. Jovanović, Nadežda A. Jeličić Anatomija čoveka – glava i vrat. Beograd: Savremena administracija. 2000. ISBN 978-86-387-0604-4..