Oktavija

Oktavija Mlađa (lat. Octavia Minor; 69. p.n.e. — 11. p.n.e.), takođe poznata kao Oktavija, bila je rimska plemkinja, poznata kao sestra prvog cara Avgusta, polusestra Oktavije Starije, te četvrta supruga Marka Antonija. Isto tako, je bila prabaka cara Kaligule i carice Agripine Mlađe, baka po majci cara Klaudija i čukunbaka cara Nerona.

Oktavija Mlađa
Bista Oktavije Mlađe
Puno ime	Oktavija Mlađa
Datum rođenja	69. p. n. e.
Mesto rođenja	Nola Rimska republika
Datum smrti	11. p. n. e.
Mesto smrti	Rim Rimsko carstvo
Grob	Avgustov mauzolej
Dinastija	Julijevci-Klaudijevci
Otac	Gaj Oktavije
Majka	Acija Balba Cezonija
Supružnik	Gaj Klaudije Marcel Mlađi Marko Antonije
Potomstvo	Marko Klaudije Marcel Klaudija Marcela Starija Klaudija Marcela Mlađa Antonija Starija Antonija Mlađa

Oktavija se smatra jednom od najznamenitijih žena rimske istorije, s obzirom da su je savremenici cenili po neobičnoj odanosti svojoj porodici, plemenitosti i čovečnosti, kao i po tome što je bila oličenje tradicionalnih rimskih vrlina.

Biografija

Oktavija se rodila u Noli kao kćer Gaja Oktavija i njegove druge supruge Acije Balbe Cezonije. Godine 59. pne., kada je imala deset godina, otac joj je umro na putu za Italiju. Majka joj se preudala za Lucija Marcija Filipa koji je nju i Oktavijana odgajao kao vlastitu decu.

Očuh joj je godine 54. pne. ugovorio brak sa Gajem Klaudijem Marcelom Mlađim, političara koji je godine 50. pne. služio kao rimski konzul. Iste te godine je, pak, njen deda-ujak Julije Cezar nastojao ishoditi razvod, u pokušaju da ugovori njen brak s Pompejom, koji je ostao bez supruge, Cezarove ćerke Julije i tako pokuša zacementirati Prvi trijumvirat. Pompej je, međutim, odbio taj predlog te se umesto za ženu uzeo Korneliju Metelu, a što je bitno doprinelo raskolu između dvojice političara, a kasnije i izbijanju građanskog rata.

Kada je rat izbio godine 49. pne., Marcel Mlađi je već bio etabliran kao Cezarov protivnik, ali je odbio zajedno sa Pompejevim pristalicama napustiti Italiju. To je bilo dovoljno da dobije Cezarovo pomilovanje, a kasnije ishodi pomilovanje za članove svoje porodice koji su se borili u redovima Pompejeve vojske. U međuvremenu mu je Oktavija Marcelu rodila troje djece: kćeri Klaudiju Marcelu Stariju i Klaudiju Marcelu Mlađu te sina Marka Klaudija Marcela. Marcel je, pak, umro u maju 40. pne.

Nedugo nakon toga je umrla Fulvija, supruga Marka Antonija, jednog od glavnih cezarovskih političara. Mladi Oktavijan je u tome video priliku da brakom cementira Drugi trijumvirat. Oktavija se udala za Antonija u oktobru, ali je za brak bila potrebna posebna dozvola Senata, s obzirom da je još uvek nosila dete preminulog prvog supruga. Oktavijan je računao na njenu lojalnost i nadao se da će imati agenta u Antonijevoj kući. Nakon venčanja je Oktavija napustila Rim i otišla u Atinu odakle je Antonije upravljao istočnim provincijama. Antički izvori navode kako je bila verna supruga; svom novom suprugu je rodila dve kćeri: Antoniju Stariju i Antoniju Mlađu.

Oktavija je pokušavala da bude posrednik između muža i brata, ali nije uspela da spreči Antonijevu ljubavnu vezu s egipatskom kraljicom Kleopatrom VII, koja je mu je već bila rodila dvoje dece. Godine 36. pne. je svog muža poslednji put videla nakon što je otišao na Istok ratovati protiv Parta. Na povratku iz rata je Antonije otišao živeti s Kleopatrom, a s Oktavijom se razveo 32. pne. Oktavija se tada s decom preselila iz Atine u Rim. Godine 30. pne. je Antonije nakon poraza u ratu s Oktavijanom izvršio samoubistvo, a Oktavijan joj je poverio brigu o njegovoj deci iz brakova s Fulvijom i Kleopatrom - Julu Antoniju, Aleksandru Heliju, Kleopatri Seleni II i Ptolemeju Filadelfu.

Oktavija se nakon toga nije udavala, te se u potpunosti posvetila brizi o svojoj ogromnoj porodici. Avgust je nešto kasnije njenog sina Marcela usvojio i time učinio svojim naslednikom. Međutim, Marcel je 23. pne. preminuo. Njegova smrt je teško pogodila Oktavijana, dok se Oktavija od tog gubitka nikada nije oporavila. O tome najviše svedoči Seneka, ali pošto se često koristio hiperbolama, to nije mnogo pouzdano. Elije Donat je tvrdio da je pesnik Vergilije čitao svoju "Eneidu" Avgustu i Oktaviji. Kada je čitao šestu knjigu, gde je delom opevao Marcela, Oktavija se onesvestila. Kada su je s teškom mukom osvestili, nagradila je pesnika sa 10.000 senecija. Nakon sinovljeve smrti se povukla iz javnog života, osim u pojedinim slučajevima, poput otvaranja Marcelove biblioteke i teatra. Konsultovali su je i povodom udaje Julije Starije za Agripu. Agripa je pre toga trebalo da se rauvede od njene kćeri Klaudije Marcele Starije, smatrali su da pre te odluke treba da dobiju Oktavijino odobrenje.

Umrla je između 11. i 9. pne. Njen pogreb je bio javan, a Avgust joj je održao posmrtno slovo i dodelio joj počasti. Sahranjena je u Augustovom mauzoleju. U sećanje na nju sagrađeni su Oktavijina vrata i Oktavijin portik. Senat je za nju izglasao još neke počasti, ali Avgust ih je odbio. Bila je jedna od prvih Rimljanki čiji se lik našao na novcu. Pre nje je samo lik Antonijeve supruge Fulvije bio na novcu.

Preci

4. Gaj Octavije (magistrat)

2. Gaj Oktavije

1. Oktavija Mlađa

12. Marko Acije Balb

6. Marko Acije

26. Sekst Pompej

13. Pompeja (sestra Strabona)

27. Lucilija

3. Acija Balba Cezonia

28. Gaj Julije Cezar II

14. Gaj Julije Cezar (prokonzul Azije 90-ih pne.)

29. Marcija Regija

7. Julija Cezaris (sestra Julija Cezara)

30. Lucije Aurelije Kota

15. Aurelija Kota

31. Rutilija

U popularnoj kulturi

Lik Oktavije se često pojavljuje u književnim delima i filmovima s radnjom smeštenom u Rim u poslednjim decenijama Republike. Od svih tih ostvarenja je danas najpoznatija TV-serija Stari Rim, gde se Oktavija pojavljuje kao Oktavija od Julijevaca. Taj lik, koji je tumačila irska glumica Keri Kondon, samo je delomično temeljen na istorijskim podacima, dok u većem delu predstavlja proizvod fikcije.

Spoljašnje veze

• Octavia entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith
• Livius.org: Octavia Minor Архивирано на сајту Wayback Machine (28. септембар 2013)