Desoxyribonukleinsüüre

Juu Desoxyribonukleinsüüre (Maasttieds oukuuted mäd DNA fon dät Ängelske "Desoxyribonucleic Acid", man uk mäd DNS) is ne Nukleinsüüre un Dreeger fon dät Äärfgoud fon alle Lieuweweesen. Truch unnerskeedelke Sequenzen (Riegenfoulgen) fon Nukleotide, Bestounddeele fon Nukleinsüüren, kon deer gans unnerskeedelk Äärfgoud mäd kodierd wäide.

Bielde fon n Stuk DNA

Chemisken Apbau

Hier sjucht me n Deel fon ne Desoxyribonukleinsüüre. Dät is aan Dubbelstrang, wierfon älket Nukleotid fon dän gjuchten Oankeldstrang mäd dät jeewielige Nukleotid fon dän linken Oankeldstrang truch Woaterstofbrääge (striekeld ienteekend) ferbuunen is. Dät paaset aaltiede touhoope, deeruum, dät aaltiede juunuur fon ne Purin-Base ne Pyrimidinbase tou fienden is: Adenin (gräin ienteekend) is aaltiede juunuur Thymin (lila), un Cytosin (rood) is aaltiede juunuur Guanin (blau) tou fienden. Buuter juu Base heert tou älket Nukleotid inne DNA een Phosphat un juu Desoxyribose (dät is aan Sukker)

Juu Foarm fonne DNA is aan loangen Dubbelstrang, die as Dubbelhelix traald is.

Elemente

Doo foulgjende Elemente sunt aaltiede inne DNA tou fienden:

• Koolestof (C, inne Struktuurfoarmel uk oafter truch n Houk sunner Beskriftenge oubielded)
• Phosphor (P)
• Stikstof (N)
• Suurstof (O)
• Woaterstof (H)

Doo Nukleotide

Älken Oankeldstrang is ne Kätte fon Nukleotide, wierbie juu Nuklinbase ätter binnen wiesd un juu Desoxyribose touhoope mäd dän Phosphaträst ätter buuten.

Älket Nukleotid inne DNA bestoant uut:

• Juu Desoxyribose (Dät is aan Sukker)
• N Phosphat-Räst
• Nukleinbasen af Nukleobasen, doo sik apdeele in Purin-Basen un Pyrimidin-Basen:
  • Purin-Basen:
    • Adenin
    • Guanin
  • Pyrimidin-Basen:
    • Cytosin
    • Thymin

Dät rakt noch moor Nukleinbasen af Nukleobasen, man inne DNA rakt dät bloot düsse.

Ferbiendenge

Doo bee Oankeldstrange sunt truch Woaterstofbrääge mädnunner ferbuunen. Dät gungt inne DNA aaltiede, deeruum dät deer aaltiede ne Purimidinbase an aan Oankeldstrang juunuur ne Pyrimidinbase an dän uur Oankeldstrang lait. Gnauer kweeden, lait aaltiede Adenin juunuur Thymin; Guanin lait aaltiede juunuur Cytosin.