Otto I Wielgi
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Otto I Wielgi (nar. 23 listopada 912, um. 7 mŏja 973 w Memleben) to bōł princ Saksōnije w latach 936–961, miymiecki krōl ôd 936 a rzimsko-miymiecki cysŏrz ôd 962 z dynastyje Ludolfingōw.
Bōł synym ôd Heinricha I Ptŏsznika, krōla Miymiec a ônego drugij żōny Matyldy z Ringelhaim, cery ôd saksōńskigo grŏfa Dietricha.
Otto sie stoł krōlym Miymiec bez elekcyjõ w roku 936. Fajernŏ koronacyjŏ bōła we tym samym roku we Aachen. Po korōnacyji musioł pokōnać rebelijõ saksōńskich, bajerskich, lōtaryńdzkich ai frankōńskich ksiōnżyntōw, kerym pōmŏgali braciŏ ôd Otta – Thankmar i Hajna. Kej wygroł w roku 939, zaczōn potyngować swojã władzã – pōmŏgały mu w tym Kościōł a kōndowita we dynastyji.
Ottōnowŏ polityka była ekspansywnŏ proci Słowianōm – na jejich ziymi tworził „marki“ a ônego państwo ôbsadziyło teryn aże do Ôdry. Na Miymcach znŏleżoły Italijŏ, Czechy i Danijŏ. Podbite ludy chrystianizowoł. 10 siyrpnia 955 pokōnoł Madziarōw na Lechowym Polu wele Augsburga a doł ôdporã jejich angrifōm na strzodkowõ Ojropã. Ôd 963 podle Thietmarowyj kroniki Otto dostŏwoł trybut ôd ksiyncia Pōlanōw, Miyszka I.
2 lutego 962 papież Jōn XII korōnowoł Ottōna w Rzimie na rzimskigo cysŏrza. Skuli tego, że chcioł uznaniŏ Bizancyjum, używoł jyno tytuł „cysŏrz” bez przimiotnika. Jeszcze za swojigo życiŏ zrobiōł cysŏrzym swojigo syna, Otto II. W roku 972 uzdoł sie ôddać Bizantyjskimu Cysŏrstwu podbite ziymie we Italiji za wzajymne uznanie cysŏrskich tytułōw. Coby to podsztrychnōńć Otto II ôżyniōł sie z Theofano z familije ôd bizantyjskigo cysŏrza Jana I Tzimiskesa.
Otto bōł żyniaty dwa razy. Piyrszōm jego żōnōm była Edyta Angelskŏ, cera ôd krōla Edwarda Starszego. Drugi rŏz sie ôżyniōł we paździyrniku 951 z Adelōm, cerōm ôd krōla Burgōndyje – Rudolfa II.
Z piyrszego małżyństwa byli:
- Ludolf, 930 – 6.09.957, princ Szwabije
- Ludgarda, † 18.11.953, ôd 947 żōna Konrada – princ Lōtaryngije
Z drugigo małżyństwa byli:
- Heinrich, 952 – 7.04.954
- Bruno, 953 – 8.09.957
- Otto II, 955 – 7.12.983, cysŏrz rzimski
- Matylda, 955 – 6.02.999
Z niyformalnyj relacyje bōł:
- Wilym, † 968, arcybiskup Majncu
Otto I umrził w 973 roku (bōł 61 rokōw stary), jego grōb je we katedrze w Magdeburgu.