Libya
| Libya | |
| |
| kian | |
| |
| sintuqi squ kian | 32°52′N 13°11′E |
| kinbhci | 1,759,541 km2 |
| qalang | Tripoli |
| ke | |
| Libyan Arabic
Berber Teda | |
| Linpgan squliq | |
| 6,959,000 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 23 na tay mawpuw byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 2.7% |
| Islangcyaw | 97% |
| binah | 0.3% |
| ryax nqu kian | |
| UTC+2 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .ly
ليبيا. | |
(Libya)
Lipiya
smr’zyut miru’sezi
smr’zyut miru’babaw nqu kawas sazing seng ru mopuw qutux Lipiya mtuliq qu hetay nha.koka nqu Lipiya na sezi nqu pinsrux nha ga kura squ mimaw na pincyagan.misu qani ga koka nqu Lipiya komin Ihwe sefu ki Lipiya komin rayhyo nqu linhoyan mspalis ki sefu.koka nqu Lipiya nqu sezi nha ga mtnaq squ Weyung pisrux ru linhloyan nqu Ihwe pinsqunan nqu sezi.Limustafa.aputule.cyalile koka nqu Lipiya mmaras weyunghwe ryax nqu pyugan nqu iyat pinsenkyo nqu sefu. kawas sazing seng byacing mopuw qutux ryax mpusal sazing.kwara nqu weyunghwe ptke mha psrux iyat pinsenkyo nqu sefu. kwara nqu weyunghwe paras nqu thokiTputule.Lasimu.kaypu.linhoyan nqu pintzyaw ga qutux qu thoki nya、sazing qu pszit nqu thoki ru mpusal mpayat nqu cintman na thoki.teska ga maki sazing kneril maki cintman.ani hya ga koka Lipiya na sraral maki citman nqu kneril. Llama nqu cintman ga nyux sa kyahuw:
• Kofang cintman：Sama·cuwali hetay nqu mrhuw（Osama Al-Juwali），cinlingan ga maki sa Cintan mtlokah nqu hetay na mrhuw
• Psmsun zyaw nqu binah koka na cintman：Asorl.pan.hayarl（Ashour Bin Hayal），kahul Lipiya htgan wagi na Terlna
• psmsun psplang na cintman：Hasan.Cikelamu（Hassan Ziglam），gleng nqu thoki psmsun zyaw nqu abura psmsun Abura nqu cintman：Aputulaheman.pan.yeca （Abdulrahman Ben Yezza）. Gleng ga tItali hoki psmsun aynikos nqu abura Ese nqu cintmanti：Fatima.hamuluse（Fatma al-Hamrush）.kneril
• Psmsun Syakay nqu cintman：Manluka.syelifu.Cipulile.kneril
Kawas sazing seng ru mpusal ru mpitu byacing mpitu ryax.pcyagun nqu mintxal komin Ihwe psenkyo. Zizyucui zentan kwara koka rngu nqu lenmon ki Islang cuizentan ru konzenpsruxtan mqasu ma te qutux、te sazing hopa nqu tan.mspat byacing ru mspat ryax.kominihwe magal qu kwara weyung ru spyang wagiq nqu koka kenli na pintzyaw. kominihwe nqu thoki Mohanmote.macyaliyafu mthoki nqu koka. kominihwe pspung zyaw nqu psrux giqas nqu sefu ru giqas nqu gaga koka.
babaw nqu kawas sazing seng ru mopuw qutux.koka Lipiya qani ga rimamzyup sa khangan nqu hetay ru mtlokah nqu linhoyan hetay. Cunyansefu ini psrux sa qutux maki rngu ptzyaw nqu sefu.hetay nyux mngyut ungat lmahang koka nqu rngu. Knita nqu sazing seng ru mopuw mtzyu koka nqu Lipiya sazing psrux gaga nqu minpbiru nqu pintzyaw mpbiru mha《koka Lipiya ru sinblayan sezi na mkkl.》.Lipiya kominihwe ru koka na Lipiya kominrayhyo msqutux linhoyan mincu mrraw na sefu.psrux soto nqu weyunghwe na thoki nqu mrraw na sefu.koka nqu Lipiya na thoki Fayez.Salacye ru paras saweyung hwe nqu thoki.kintken nya ga koka nqu thoki ru sefu nqu paras.
CunIyung ru giqas nqu kominihwe nqu linhoyan maki sa kawas sazing seng ru mopuw magal byacing mopuw sazing ryax mopuw mspat mpbiru mkkal nqu sezi.knita sa minpkal pinbku nha ga.psrux qutux mqeru hi linhoyan nqu soto weyunghwe ru qutux mopuw mpitu linhoyan sefu na mincu mrraw nqu sefu.sazing kawas qani ga psrux sa giqas nqu senkyo.CunIyung si nya pcyagi qu psrux ru ppaqut nqu pintzyaw ga naki balay.sllwan nha ga komin rayhyo tahwe.Giin phtu lalu.kahul sa Lipiya nqu komin Ihwe phtu lalu nqu linhoyan.koka nqu Lipiya psnsun zyaw nqu binah mha.kawas sazing seng ru mopuw spat psenkyo soto uni ga kawas sazing seng ru mopuw spat nqu tska psenkyo. babaw nqu kinhangan nqu ryaxna Ketafe qani gakoka Lipiya minpayat kwara nqu senkyo. psenkyo sazing kbhul squliq kominrayhyotahwe ru koka nqu Lipiya.qani ga pwah sa hopa nqu senkyo ga Linhkong mintzyaw.ryax nqu senkyo aki maki sa kawas sazing seng ru mopuw spat ru byacing mopuw sazing ryax mopuwpzyagun nha.babaw nya lga yugun nha kawas sazing seng ru mopuw mqeru psenkyo knita nha sa koka Lipiya llamu nqu sezi pkal ru minniru nha ga.soto ru Ihwe na psenkyo ga pkaki sa sazing seng ru mpusal qutux.
Psmsun zyuwaw nqu hetay
smr’zyut miru’Koka nqu Lipiya ga komin hetay ga spyang nqu maki rngu nqu hetay.qani ga puqing nya ga minsaka sa ppkuxun na Ketafe nqu hetay hantay sefu msqutux linhoyanteska nya ga nyux lokah mqqasu inlungan nha.Cunyang sefu ga nyux nha ini thozi ’mu qu hetay na sefu.kya runa thoki nqu hetay ga ini pong ke nqu sefusi nha rasi qu hetay musa ptyaqih sa pincyagan.ana uzi ga iyat kahul sa sefu cingay balay qu mtuliq msqutux linhoyan.Koka mqu Lipiya qani ga kawas sazing seng ru mopuw qutux ga kya sazing mang qu hetay nha.tehuk sa kawas sazing seng ru mopuw payatwayal tmwang mtzyul mang qu hetay nha.cingay ppatus ga wayal sa minsyu .qutux qutux ngasal ga maki patus nha kwara.
Psmsun zyuwaw nqu psplang
smr’zyut miru’Koka nqu Lipiya qani ga maki sa cinbwanan ga spyang nqu ptgihru abura ru mtbazi ru pposa binah nqu koka na te qutux na koka.abura ga spyang yang lwax nha psplang pila.pkaki sa komin nqu psplang na mzimal %～mpitu pgan %。Kuki nqu pinayang ruIha minaki nanak nqu kuki na koba hopa balay kinnalay nha.kya Kang ru baliq、pitwang kbalay nqu abura、renki、tminun、nniqun na pintwang na koba.koka nqu Lpiya ga maki sa kawas sazing seng ru mopuw hekin nqu qutux ryax gapihtuw nqu abura ga hminas qutux kbhul mzimal mang Tung. kawas sazing seng ru mopuw qutux hopa mhgun nanak mpatul mtzyu tung. kawas sazing seng ru mopuw sazing msbinah tehuk sa qutux kbhul mpatul tung. kawas sazing seng ru mopuw cyugal wayal mhgut lozi. kawas sazing seng ru mopuw magal mhgut nanak mpatul tung.
Nogyo Pinbahuw
smr’zyut miru’Ppqayat nqu squliq、mska mtzyaw nqu qmayat na linpgan squliq ga pkaki sa mzimal% te babaw.qinnayat nqu mit、kacing、Lowto、Lyi、oma.Pinbahuw ga cipoq nqu mugi、hopa nqu mugi、bonaw、abura nqu kalan、yutak、Yecaw
Ptbazi nqu psplang
smr’zyut miru’Koka nha ga ini ptnaq qu nniqun nha，kahul binah nqu koka mwah mzyup sa koka Lipiya、abura nqu koba pzyubi、glgan nqu qeqaya、reki nqu qaya.posun binah koka ga abura、baliq kikwang、bonaw、kyahi nqu qqsinu.
Psmsun zyaw nqu glgan
smr’zyut miru’koka nqu Lipiya qani ga qinryuxan nqu tuqi koka nha ga qutux mang mqeru seng cyugal kbhul kongli mzimal mtzyu% na tuqi ga tehuk sa pinspung nha.Telipoli maki blaq balay kinbalay nha tuqi kotaw musa qalang Tunisiya、Lipiya te sazing na hopa qalang.pthuk Tyci ki Yalisanta kongpqara sa binah koka ru plinrak squ binah qalang na tuqi mqasu sazing Pas kosi nyux mtzyaw.mhuay qu pila nqu Pas ru blaq tman tama qryuzyux nqu Pas maki Lyenci nya.takusi ga maki sa hopa nqu qalang ga mutu ktan.koka nqu Lipiya maki uzi qu hikoki nha yang Lipiya Hankung ru Fanfehankong. Spyang nqu minsyu na hikoki ga maki saLipoli、Pancyasi、Misulata、Saypuha、Topuluke、Sirlte ru Pulecya.misu nqu koka Lipiya ga kwara nqu hngawan nqu koki ga musa mlaka sa binah nqu koka gaspyang ga Oco.Alapo na koka ru Feco hopa nqu qalang.ana ga aring kawas sazing seng mciriq koka nha nanak lga .ini plaka qu hikoki nha latehuk misu ga ini plakana
syakay
smr’zyut miru’sinnhen
smr’zyut miru’misu nqu koka Piliya kya mqeru pgan mspat.mtzyu%linpgan nqu squliq ga snhi mha Islangcyaw.pkaki mqeru pgan mtzyu % gaMuslin gluw nqu Syunipay.sinnhen koka nya ga Islangcyaw.kska nya ga sinulax spyang hopa ga Sufepay.maki sa mopwuw mspat ru mopuw mqeru kimmhgan ga，maki sa qalang ga cingay balay qu squliq sinnhi.maki sa Pefe ga sqhut nha、lungan nha ga minkhangan nqu squliq ga psbinah qu psnhen nha.maki sa sinnhen nha Sanusicyaw mtlokah linhoyan.maki nqu sinulas nya sa linhoyan nqu sinnhen.tehuk misu qani ga spyang maki rnhu nqu syakay na psru. Sanusicyaw mtlokah linhoyan nqu pincbaq nha ga slaxan nqu Silangnicya nqu squliq na Petuin swalan.pinkita nha ga puqing nqu sinnhen ru ppkhngen nha ga.maki sa qalang nqu Lipoli pinkta nha ga cingay balay qu usa nha renro gmhap kyokay nha sa qalang.koka nqu Lipiya qani ga maki ga sinnhi sa Citu nqu cipoq na linhoyan.spyang hopo nya ga Kepute zenkyokay maki sa Ayci nqu cyorokay na kyokay gaLipiya spyang bsya nqu kyokay na cyurokay.hminas mtzyu mang squliq nya.Ayci na squliq Kepute mqyanux sa koka na Lipiya.hminas sa squliq nqu koka Lipiya linpgan qutux%.knita linpgan ga payat mang ga snhi Roma nqu tenskyo nqu sinya。maki sa koka Lipiya nqu Roma nqu tenskyo maki sazi qu Cucyaw nya.kya uzi qu cipoq nqu Senkonghwe na qalang.Squliq nya ga cingay qu Lipoli nqu squliq na ptzyaw kahul Feco.lha ga Sinkongwe nqu Cyaw cyi na gluw.koka nqu Lipiya qani ga maki sa cinbwanan ga spyang bnkis nqu qalang na Yutay na ngasal .hkngyn ga pkaki sa gleng nqu kongyung cyugal kbhul kawas.kawas qutux seng mqeru kbhul mpatul sazing .koka nqu Itali na rhyal na Tlipoli te mkilux psrux kian nqu mqzinut na squliq nqu Yutay pqihul pcyagang nqu qalang.magal kbhul hhazi qu squliq nqu Yutay maki sa Giado nqu kian nha Pbhlan nanu yasa kya qu pkkoyay、mozay ru mnbu. kawas qutux seng mqeru kbhul mpatul sazing. binah nqu squliq na Yutay.phtun nha qu son mha psplang nha.kwara aring mopuw spat kawas tehuk mpatul magal kawas nqu mlikuy ga qhlun nha posa mtzyaw. kawas qutux seng mqeru kbhul mpatul sazing byacing mspat.Tlipoli talinisiya squliq na Yutay kyapun nha sa Sidi Azaznqu bhlang.maki sa babaw nqu kawas qutux seng mqeru kbhul mpatul magal byacing mopuw qutux tska nqu cyugal kawas.kya ini krtung psqenut nha sa cipoq nqu mincu ga hminas qutux kbhul mpatul squliq na Yutay wayal nha pqhelun.pira kbhul na squliq ga magal mxal.tehuk kawas qutux seng mqeru kbhul mpatul mspat .hopa nqu Lipiya kya qu cyugal mang mspat seng squliq na Yutay koka nqu Lipiya maki sa kawas qutux seng mqeru kbhul mzimal qutux ryax nqu mtbuci .cingay nqu qalang squliq na Yutay wayal mbyaq binah nqu koka la.
Libya (利比亞) hya’ ga cyux maki’ tay 25 00 N, 17 00 E na Xweco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 1,759,540 sq km (maki’ tay 17ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 1,759,540 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 0 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 6,541,948.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 8.80% , lhlahuy hya’ ga 0.10%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 91.10%.
spzyang qalang na Kokka’ (首都)
smr’zyut miru’spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Tripoli.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)
smr’zyut miru’snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 23 na tay mawpuw byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)
smr’zyut miru’mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Fayez al-Sarraj, aring ryax 30 squ byacing tay 3 sa kawas 2016 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.