ಸುದೆ
ದಂಡೆಯಾದ್ ಪರಿಪುನಾ ನೀರ್ ಗ್ ಸುದೆ ಪನ್ಪೆರ್.
ಪದೊತ ಅರ್ಥೋ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕನ್ನಡೊದ ಹೊಳೆ, ನದಿಕ್ಕ್ ಸಮಾನಾರ್ಥ ಪದ ಸುದೆ. ಉದೆ, ಚುದೆ, ತುದೆ, ಹುದೆ, ಇಂಚ ಸುದೆ ಪದೊಕ್ಕು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊದ ಅರ್ಥೊ ಉಂಡು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ಡ್ a River, Stream ಅರ್ಥೊ ಉಂಡು. ತೊರೆ ಪನ್ಪುನ ಪದೊ ಉಂಡು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ಡ್ a small stream ಪನ್ಪೆರ್. ಸುದೆತ ಅಬ್ಬರೊ ಅಳಿವೆ ಬಾಕಿಲ್ ಮುಟ್ಟ ಪನ್ಪಿ ಗಾದೆ ಉಂಡು. ದಿಂಜ ನೀರ್ ಪೋಪುನವು ಸುದೆ. ಸುದೆ ಕಡಲ್ಗ್ ಸೇರುಂಡು.
ತುಳುನಾಡ್‍ದ ಸುದೆಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕುಮಾರಧಾರ ಸುದೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕುಮಾರಧಾರ ಸುದೆ ಭಾರತೊದ ಸುದೆಕ್ಕುಲೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು. ಇಂದು ಕರ್ನಾಟಕೊ ರಾಜ್ಯೊದ ಸುಳ್ಯ ತಾಲೋಕುದ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೊದ ಕುಮಾರಪರ್ವತೊಡು ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಇಂದೆಕ್ಕ್ ಕುಮಾರಧಾರೆ ಸುದೆ ಪನ್ಪೆರ್. ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೊಗು ಬತ್ತಿನಕ್ಲೆಗ್ ಈ ಸುದೆ ಪುಣ್ಯ ಕೊರ್ಪುನ ತೀರ್ಥದ ಸುದೆ ಆದುಂಡು. ದುಂಬುಗು ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿಡ್ ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆತೊಟ್ಟುಗೆ ಸೇರ್ದ್ ಕುಡ್ಲಡ್ ಗುರುಪುರ ಸುದೆ ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆಕ್ಕುಲು ಅರಬ್ಬೀ ಕಡಲ್ಗ್ ಸೇರುಂಡು.ಇಂದೊಂಜಿ ತೀರ್ಥೊ ಮೀಪುನ ಸುದೆ.ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೊಗ್ ಬತ್ತ್‌ನ ಭಕ್ತೆರ್ ಈ ಸುದೆಟ್ ಮೀದ್ ಪಾಪೊ ಪರಿಹಾರೊ ಮಲ್ತೊನುವೆರ್.
ಗುರುಪುರ ಸುದೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಗುರುಪುರ ಸುದೆ ತುಳುನಾಡ್‍ದ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಸುದೆ. ಇಂದೆಕ್ ಪಾಲ್ಗುಣಿ ಸುಂದ್‍ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್.
ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆ ಕರ್ನಾಟಕೊ ರಾಜ್ಯೊದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಒಂಜಿ ಮುಖ್ಯವಾಯಿನ ಸುದೆ. ಈ ಸುದೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟತ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆದ ಬಂಗ್ರೆಬಾಳಿಗೆ ಪನ್ಪುನವುಲು ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಸುಮಾರ್ ೧೬೦ ಕೀಲೋ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಉಪ್ಪಿನ ಈ ಸುದೆ ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿಡ್ ಕುಮಾರಧಾರೆ ಸುದೆ ನೆಕ್ಕ್ ಸ೦ಗಮ ಆಯಿ ಬುಕ್ಕ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರೊಗು ಸೇರುಂಡು. ಕುಡ್ಲ ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆತ ಕರೆಟೇ ಉಂಡು. ಕುಡ್ಲ ಪೇಂಟೆಗ್ ನೀರ್ಗ್ ಬೋಡಾದ್ ತುಂಬೆಡ್ ಈ ಸುದೆಕ್ಕ್ ಅಣೆಕಟ್ಟ್ ನ ಕಟ್ಟ್‌ದೆರ್.
ಪಯಸ್ವಿನಿ ಸುದೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಪಯಸ್ವಿನಿ ಸುದೆ ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆದ ಮಡಿಕೇರಿದ ಭಾಗಮಂಡಲೊಡು ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಅಲ್ಪಡ್ದ್ ಜೋಡುಪಾಲ, ಮದೆನಾಡಾದ್ ಸುಳ್ಯೊಡು ಪರತ್ತ್‌ದ್ ಪಂಜಿಕಲ್ಲ್‌ಡ್ ಕೇರಳೊಗು ಸೇರುಂಡು. ದುಂಬುಗು ಪೋನಗ ಈ ಸುದೆಕ್ ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಸುದೆಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಶಾಂಭವಿ ಸುದೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಶಾಂಭವಿ ಸುದೆ ಉಂದು ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಒಂಜಿ ಸುದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟೊದ ಕುದುರೆಮುಖೊಡು ಪುಟ್ಟುನ ಈ ಸುದೆ, ಪೂರ್ವೊಡ್ದ್ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆಕ್ ಪೋದು ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡದ ಮುಲ್ಕಿದ ಕಯ್ತಲ್ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರೊನು ಸೇರುಂಡು. ಸುಮಾರ್ ೬೦ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಉಪ್ಪಿನ ಈ ಸುದೆ, ಎಲ್ಯ ಸುದೆ ಆಂಡಲಾ, ಉಂದು ಪರಪುನ ಕಯ್ತಲ್ದ ಊರುದಕಲು, ನೀರ್ ಗಾದ್ ಉಂದೆಕ್ಕೆ ಅವಲಂಬಿತರಾದುಲ್ಲೆರ್. ಬಾರೀ ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯ ಇತ್ತಿನ ಈ ಸುದೆಟ್ ಮೀನು ಪತ್ತುನೆನ್ ಜನ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಾವಂದೆ ಕ್ರಷಿಕ್ ಲಾ ಈ ಸುದೆತ್ತ ನೀರ್ ಉಪಯೋಗೊಗು ಬರ್ಪುಂಡು.
ಗಾದೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಸುದೆತ ಅಬ್ಬರೊ ಅಳಿವೆ ಬಾಕಿಲ್ ಮುಟ್ಟ
ಸುದೆತ್ತ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಬತ್ತಿ ಬರವುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ನಾರಾಣಜ್ಜೆರ್ ಸುದೆ ತಿರ್ಗಯೆರ್ - ಮಹಾಲಿಂಗ ಭಟ್