Тошканд
Тошканд (Тошкент, ӯзб. Toshkent / Тошкент) — шаҳр, пойтахти Ӯзбекистон. Шаҳри тобеи ҷумҳурӣ. Тошканд шаҳри сераҳолитарини Ӯзбекистон ва Осиёи Миёна бо аҳолии зиёда аз 2,9 млн. тан (2022) мебошад.
| Шаҳр | ||||||
| ӯзб. Toshkent / Тошкент | ||||||
| ||||||
|
||||||
| 41°18′ с. ш. 69°16′ в. д.HGЯO | ||||||
| Кишвар |
 Ӯзбекистон |
|||||
| Ҳокими шаҳр | Ҷаҳонгир Ортиқхӯҷаев | |||||
| Таърих ва ҷуғрофиё | ||||||
| Таъсис | Асри II пеш аз милод | |||||
| Аввалин номбарӣ | асри II то м. | |||||
| Номҳои пешина | Чоч, Шош, Бинкат | |||||
| Масоҳат | 335 км² | |||||
| Баландии марказ | 455 м | |||||
| Навъи иқлим | континенталии мӯътадил | |||||
| Минтақаи замонӣ | UTC+5:00 | |||||
| Аҳолӣ | ||||||
| Аҳолӣ | 2,510,800 тан (2019) | |||||
| Зичӣ | 7384 тан/км² | |||||
| Агломератсия | Беш аз 3,000,000 нафар | |||||
| Миллият | ӯзбекон (65%), русҳо (18%), татарҳо (4,5%), корейсҳо (2,2%), қазоқҳо (2,1%), дигар миллатҳо (8%) | |||||
| Эътиқодот | мусулмонон (72%), насрониён (26%), дигар динҳо (2%) | |||||
| Номи қавмӣ | тошкандӣ, тошкандиҳо | |||||
| Забони расмӣ | ӯзбекӣ | |||||
| Шиносаҳои ададӣ | ||||||
| Пешшумораи телефон | +998 71 | |||||
| Нишонаҳои почта | 100000—100214 | |||||
| Коди мошин | 01—09, (10 ва 30 — старые) | |||||
| tashkentnews.uz | ||||||
|
|
||||||
 Парвандаҳо дар Викианбор | ||||||
Ин шаҳр инчунин ба панҷгонаи шаҳрҳои сернуфуси ИДМ дохил мешавад.
Созмони байналмилалии исломӣ дар бораи масъалаҳои маориф, илм ва фарҳанг (ISESCO), ки яке аз сохторҳои конфронси созмонҳои Исломӣ ҳисоб мешавад, Тошкандро пойтахти сулҳи фарҳанги Исломӣ дар соли 2007 эълон кард.[1]
Масоҳат
вироишМасоҳати шаҳр то васеъшавӣ дар соли 2021 35784,47 гектар (357,84 км²)-ро ташкил дод, аз ҷумла 22186,58 гектар (62,00%) заминҳои саноатӣ, нақлиёт, алоқа, мудофиа ва дигар заминҳо; 9248,36 гектар (25,84%) замини маҳалҳои аҳолинишин; 2299,71 гектар (6,43%) замини кишоварзӣ (қариб ҳамаи онҳо дар ноҳияи Янгиҳаёт мутамарказ шудаанд, ки дар он нисфи ҳудуди онро ташкил медиҳанд); 1125,95 га (3,15%) замини фонди об; 485,05 гектар (1,36%) замини дорои аҳамияти таърихию фарҳангӣ; 315,50 га (0,88%) замин барои ҳифзи табиат; 121,82 га (0,34%) заминҳои мамнӯъгоҳ; 1,50 га (0,00%) замини ҷангал (ҳама дар ноҳияи Чилонзор)
Тақсимоти маъмурӣ
вироишТошканд ба 12 ноҳияи маъмурӣ тақсим карда шудааст.
Иқлим
вироиш| Иқлими Тошканд | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Нишондод | Янв. | Фев. | Март | Апр. | Май | Июн | Июл | Авг. | Сен. | Окт. | Нояб. | Дек. | Сол |
| Максимуми мутлақ, °C | 22,2 | 25,7 | 32,5 | 36,4 | 39,9 | 43,0 | 44,6 | 43,1 | 39,8 | 37,5 | 31,1 | 27,3 | 44,6 |
| Максимуми миёна, °C | 6,8 | 9,4 | 15,2 | 22,0 | 27,5 | 33,4 | 35,7 | 34,7 | 29,3 | 21,8 | 14,9 | 8,8 | 21,6 |
| Ҳарорати миёна, °C | 1,9 | 3,9 | 9,4 | 15,5 | 20,5 | 25,8 | 27,8 | 26,2 | 20,6 | 13,9 | 8,5 | 3,5 | 14,8 |
| Минимуми миёна, °C | −1,5 | 0,0 | 4,8 | 9,8 | 13,8 | 18,0 | 19,7 | 18,0 | 12,9 | 7,8 | 4,1 | 0,0 | 8,9 |
| Минимуми мутлақ, °C | −28 | −25,6 | −16,9 | −6,3 | −1,7 | 3,8 | 8,2 | 3,4 | 0,1 | −11,2 | −22,1 | −29,5 | −29,5 |
| Андозаи бориш, мм | 53 | 64 | 69 | 61 | 41 | 14 | 4 | 1 | 6 | 24 | 44 | 59 | 440 |
| Сарчашма: Боду ҳаво ва иқлим | |||||||||||||
Аҳолӣ
вироишШумораи аҳолии шаҳр аз рӯи омори 1 январи соли 2015 2 371 300, 1 январи соли 2014 — 2 352 900 сокин[2]. Ҳайати миллии шаҳр дар соли 2008: 63,0 % — узбекҳо, 20,0 % — русҳо, 4,5 % — тоторҳо, 2,2 % — куриёиҳо, 2,1 % — тоҷикҳо, 1,2 % — уйғурҳо ва 7,0 % — дигар миллатҳо[3].
Тағйироти нуфуси аҳолии шаҳр аз рӯи маълумотҳои омор:
| сол | 1897 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1991 | 1995 | 2000 | 2005 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| нафар | 155 673 | афзоиш 911 930 | афзоиш 1 384 509 | афзоиш 1 780 002 | афзоиш 2 072 459 | афзоиш 2 130 200 | афзоиш 2 097 400 | афзоиш 2 142 300 | камшави 2 135 700 | афзоиш 2 309 300 | афзоиш 2 340 900 | афзоиш 2 352 900 | афзоиш 2 371 300 |
Таърих
вироишНомҳои таърихӣ: Чоч, Чош, Шош, Бинкент, Бинкат.
Пайвандҳо
вироиш- Тошканд пойтахти сулҳи фарҳанги Исломӣ дар соли 2007 эълон шуд Бойгонӣ шудааст 27 сентябри 2007 сол.
- Сомонаи расмии шаҳри Тошканд Бойгонӣ шудааст 22 июни 2020 сол.
Эзоҳ
вироиш- ↑ нусхаи бойгонӣ. 7 феврали 2007 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 сентябри 2007.
- ↑ Статистический буклет «О населении языком цифр»
- ↑ Этнический состав населения Ташкента на 2008 год. 8 апрели 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 октябри 2013.
