ยัน สเตน

ยัน ฮาฟิกส์โซน สเตน (ดัตช์: Jan Havickszoon Steen; ราว ค.ศ. 1626 - 3 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1679) เป็นจิตรกรชาวดัตช์ในสมัยยุคทองของเนเธอร์แลนด์ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ผู้ที่มีความเชี่ยวชาญทางการเขียนภาพชีวิตประจำวัน ที่เต็มไปด้วยชีวิตจิตใจและอารมณ์ขัน สเตนมีชื่อเรื่องการใช้สี

ยัน สเตน

ชีวิต

สเตนเกิดเมื่อราว ค.ศ. 1626 ที่เมืองไลเดินในประเทศเนเธอร์แลนด์ปัจจุบัน เป็นบุตรของครอบครัวโรมันคาทอลิกผู้มีอันจะกินและเป็นเจ้าของร้านอาหารและเหล้า "The Red Halbert" อยู่หลายชั่วคน สเตนก็เช่นแร็มบรันต์เข้าเรียนโรงเรียนละตินในไลเดิน และได้รับการศึกษาการเขียนภาพจากจิตรกรชาวเยอรมันนีโกลาส กนึปเฟอร์ (Nicolaes Knupfer) ในการเขียนภาพประวัติศาสตร์ในเมืองยูเทรกต์ อิทธิพลของกนึปเฟอร์จะเห็นได้จากการวางรูปและการใช้สี ผู้ที่เป็นแรงบันดาลใจอีกคนหนึ่งคืออาดรียาน ฟัน โอสตาเดอ ผู้ที่อาศัยอยู่ที่ฮาร์เลมและชอบเขียนภาพชนบท แต่สเตนจะเคยเรียนกับโอสตาเดอหรือไม่ก็ไม่มีหลักฐาน

ในปี ค.ศ. 1648 สเตนก็เข้าเป็นสมาชิกของสมาคมช่างนักบุญลูกาที่ไลเดิน แต่ไม่นานต่อมาก็ได้เป็นผู้ช่วยของยัน ฟัน โคเยิน จิตรกรภูมิทัศน์ผู้มีชื่อเสียง และย้ายไปพำนักที่บ้านของโคเยินที่เดอะเฮกเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ค.ศ. 1649 สเตนก็แต่งงานกับมาร์ครีต ลูกสาวของโคเยิน และมีลูกด้วยกันแปดคน สเตนทำงานกับโคเยินจนกระทั่งปี ค.ศ. 1654 เมื่อย้ายไปเดลฟท์ ไปเป็นผู้จัดการโรงกลั่น "De Roscam" อยู่พักหนึ่งแต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จ จากนั้นสเตนก็ไปอยู่ที่วาร์มอนด์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1656 ถึงปี ค.ศ. 1660 และ ฮาร์เลมตั้งแต่ปี ค.ศ. 1660 ถึงปี ค.ศ. 1670 ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลงานมาก ในปี ค.ศ. 1670 หลังจากการเสียชีวิตของภรรยาและพ่อ สเตนก็ย้ายกลับไปไลเดินและพำนักอยู่ที่นั่นจนกระทั่งเสียชีวิต ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1673 สเตนก็แต่งงานอีกครั้งกับมารียา ฟัน แอ็คโมนต์ และมีลูกด้วยกันอีกคนหนึ่ง ในปี ค.ศ. 1674 สเตนก็ได้เป็นประธานของสมาคมช่างนักบุญลูกา สเตนเสียชีวิตเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1679

งาน

ภาพชีวิตประจำวันเป็นหัวเรื่องการเขียนที่สเตนเชี่ยวชาญ งานเขียนของสเตนเป็นงานเขียนที่เต็มไปด้วยชีวิตจิตใจจนบางครั้งออกไปทางยุ่งเหยิง จนกลายมาเป็นคำกล่าวว่า "อย่างกับบ้านของยัน สเตน" (een huishouden van Jan Steen) ซึ่งหมายความว่าเป็นสภาพที่รกรุงรังหรือสถานะการณ์ที่ยุ่งเหยิง ซึ่งสเตนอาจจะสื่อแก่ผู้ดูเป็นนัยเตือนว่าอย่าเอาอย่าง สเตนมักจะใช้บุคคลในครอบครัวเป็นแบบ และเขียนภาพเหมือนของตัวเองหลายภาพที่แสดงถึงความไม่คำนึงว่าใครจะคิดอย่างไรกับลักษณะของตนเอง

แต่สเตนก็มิได้จำกัดการเขียนอยู่แต่เพียงภาพชีวิตประจำวัน หัวเรื่องอื่นที่เขียนก็ได้แก่ภาพประวัติศาสตร์ ตำนานเทพ ศาสนา ภาพเหมือน ภาพนิ่ง และภาพธรรมชาติ และมีชื่อเสียงในการวาดภาพเด็ก นอกจากนั้นก็ยังมีความสามารถในการใช้แสงและการเขียนรายละเอียด สเตนเขียนภาพทั้งหมดประมาณ 800 ภาพแต่ยังคงเหลือเพียง 350 ภาพ

สเตนมีชื่อเสียงพอตัวในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่และได้รับค่าจ้างพอสมควร สเตนไม่มีลูกศิษย์แต่กระนั้นงานของสเตนก็มีอิทธิพลต่อจิตรกรอื่น ๆ หลายคน

ภาพเขียน

• การฉลองวันเซนต์นิโคลัส (The Feast of Saint Nicholas)
• การแต่งงานของโทไบอัลกับซาราห์ (The Marriage Contract of Tobias and Sarah)

ดูเพิ่ม

• ภาพชีวิตประจำวัน
• จิตรกรรมยุคทองของเนเธอร์แลนด์

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ยัน สเตน

• ชีวประวัติของยัน สเตนที่ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเว็บ
• ภาพเขียนของยัน สเตนที่ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเว็บ

สมุดภาพ

• 
  "ชีวิตคน"
  ราว ค.ศ. 1665
• 
  "In Luxury, Look Out"
  ค.ศ. 1663
• 
  "วิธีฟังคือวิธีร้อง"
  ราว ค.ศ. 1665
• 
  "บ้านรก"
  ราว ค.ศ. 1661-1664
• 
  "การทะเลาะกันเรื่องไพ่"
• 
  "การเล่นโบว์ลิง"
  ค.ศ. 1665
• 
  "หมอมาเยี่ยม"
  ราว ค.ศ. 1658-1662
• 
  "ครูใหญ่"
  ราว ค.ศ. 1663-1665
• 
  "เช็ดตัวตอนเช้า"
  ราว ค.ศ. 1665
• 
  "คนกินหอย"
  ราว ค.ศ. 1658-1660