Filosofiýa

Filosofiýa ylmy öžüniň has ýokary klassiki formasyny Gadymy Gresiýada döredýär. Gadymy Gresiýanyň alymlarynyň ylmy işlerinde ilkinjileriň hatarynda “filosof” we “filosofiýa“ sözleri ulanylypdyr. Ylmy çeşmelere görä ilkinji bolup gadymy grek matematigi akyldar Pifagor (takmynan b. e. öň 580-500-nji ýyllarda) we Platon (b.e.öň 428-427-347) tarapyndan “filosof”sözi ulanylypdyr.

Filosofiýa sözi doly manysynda grek sözi bolup, “phileo”-“filio”-“söýgi”, “sofiýa”-paýhas diýen manylardan durýar we “paýhasa söýgi” diýmekligi aňladýar.

Paýhaslylyk mehaniki häsiýetde ylmy maglumatlary toplamak däldir, ol dünýä bir bütewilikde akyl ýetirmekden, şonuň ýaly-da onuň ýeke-täk başlangyjyna düşünmekden ybaratdyr.

Filosofiýa özüniň paýhasa hem-de hakykylyga bolan garaýşy bilen ilkinji bolup ylma ornaşyp başlaýar. Filosofiýada ilki-ilkiler umumy bilim tutuş dünýä we adam barada bolupdyr. Matematika, astronomiýa, mehanika, medisina, psihologiýa, taryh, etika, estetika we beýleki bilimler soň döräpdir.

Salgylanmalar

Danagulyýew O., Ýusupowa S.A. Filosofiýa. Aşgabat – 2010ý.