Atmosfera

Atmosfera ( gad.-grek. ἀτμός gad.-grek. ἀτμός - "bug" we σφαῖρα - "sfera") - grawitasiýa arkaly asman jisiminiň daş-töwereginde durýan gaz gabygy. Atmosfera bilen planeta-ara giňişligiň arasynda ýiti araçäk ýoklugy sebäpli, atmosfera, adatça, onuň bilen aýlanýan asman jisiminiň töweregindäki onuň bilen bilelikde aýlanýan gaz gurşawynyň sebiti diýlip hasaplanýar. Esasan gazlardan (gaz planetalaryndan) ybarat käbir planetalaryň atmosferasynyň galyňlygy gaty uly bolup bilýär.

Ýeriň atmosfera gazlary gök tolkun uzynlyklaryny beýlekilerden has gowy ýaýradýar, şonuň üçin kosmosdan seretseň, planetamyzyň töwereginde gök halka bolýar we Ýerden seredeniňde gök asman görünýär.

Ýeriň atmosferasynda janly organizmleriň köpüsi dem almak üçin ulanylýan kislorod we fotosintez wagtynda ösümlikler we sianobakteriýalar tarapyndan sarp edilýän kömürturşy gazy bar. Şeýle hem, atmosfera planetany goraýjy gatlak bolup, ýaşaýjylaryny Günüňultramelewşe şöhlelerinden we meteoritlerden goraýar.