Unang Pahina
Napiling artikulo
Ang Karagatang Pasipiko (mula sa salitang Latin na Mare Pacificum, na ang ibig sabihin ay payapang dagat, na iginawad ng manggagalugad na Portuges na si Fernando Magallanes sa korona ng Espanya) ay ang pinakamalaki at pinamalalim sa limang hatian ng karagatan sa daigdig. Kinabibilangan ito ng isang katlo ng buong kalatagan ng Lupa at may sukat na 165.25 milyon km² (63.8 milyon milya kwadrado). Umaabot ito ng mga 15,500 km (9,600 mi) mula sa Dagat Bering sa Karagatang Artiko hanggang sa mayelong lugar ng Dagat Ross ng Antartika sa timog. May kalaparang silangan-kanluran na mga 5 gradong H latitud, nakalatag ito sa mga 19,800 km (12,300 mi) mula Indonesia hanggang sa baybayin ng Colombia. Ang kanlurang hangganan ng karagatan sa kadalasan ay ang Kipot ng Malaka. Matatagpuan ang pinakamababang dako sa mundo sa Bambang ng Marianas sa ilalim ng Pasipiko na nasa 10,928 metro (35,853 tal) mababa sa pantay dagat. Naglalaman ang Karagatang Pasipiko ng mga 25,000 pulo (mahigit ito sa kabuuang bilang ng buong pinagsamang mga karagatan sa mundo; silipin: Mga Isla ng Pasipiko). Marami rito ay matatagpuan sa timog ng ekwador. Maraming laot ang nasa kanlurang baybayin ng Pasipiko. Pinamalalaki rito ang Dagat Selebes, Dagat Korales, Dagat Timog Tsina, Dagat Silangang Tsina, Dagat Hapon, Dagat Luzon, Dagat Sulu, Dagat Tasman at Dagat Dilaw. Ang Kipot ng Malaka ay sumasama sa Pasipiko at ang Karagatang Indiyo sa kanluran at ang Kipot ng Magallanes ang nagkakabit sa Pasipiko sa Karagatang Atlantiko sa silangan. Sa timog, ang Kipot ng Bering ang nagkakabit sa Pasipiko sa Karagatang Artiko. Ang manunuklas na Portuges na si Ferdinand Magellan ang nagpangalan sa karagatan dahil sa napansin niyang kalmadong tubig nito at naging mapayapa ang kanyang paglalayag mula Kipot ni Magallanes hanggang Pilipinas. Subalit, hindi laging mapaya ang Pasipiko. Maraming bagyo at unos (o hurricane) ang tumatama sa mga pulo nito. Ang mga lupain din sa paligid ng Pasipiko ay puno ng mga bulkan at kadalasang niyayanig ng lindol. Dulot naman ng lindol sa ilalim ng tubig ang tsunami na nakapagpawasak na ng maraming pulo at nakapagpabura ng maraming bayan nito. Ang tsunami (daluyong), na dulot ng lindol sa ilalim ng tubig, ay nagdulot ng kapahamakan sa maraming mga pulo na gumunaw sa buong kabayanan.
Alam ba ninyo ...
- ...na nagsampa ng petisyon si Solisitor Heneral Menardo Guevarra para kanselahin ang sertipiko ng kapanganakan ni Alice Guo, alkalde ng Bamban, Tarlac, na inisyu ng Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas, kasunod ng mga pagdududa sa kanyang pinagmulan at pagkamamamayan?
- ...na nakabuo ang OpenAI, ang may gawa ng ChatGPT, ng ilang malalaking modelo ng wika na nailabas sa mga open source na modelo dati?
- ... na unang inilagak ang labi ni Jose Rizal sa Liwasang Paco bago ito nailipat sa bahay ng kapatid niyang si Narcisa at kalaunan, sa Liwasang Rizal?
- ... na maaring makuha ang langis ng niyog sa dalawang uri ng proseso: basa o tuyo?
- ... na nakakahawa ang pagtawa, (nakalarawan ang batang tumatawa) at maaaring magdulot ang pagtawa ng isang tao ng pagtawa mula sa iba bilang positibong tugon?
Napiling larawan
Si Sally Kristen Ride (Mayo 26, 1951 – Hulyo 23, 2012) ay isang Amerikanong astronauta at pisiko. Ipinanganak sa Los Angeles, sumali siya sa NASA noong 1978, at noong 1983 naging unang babaeng Amerikano at pangatlong babae na lumipad sa kalawakan, pagkatapos ng mga kosmonauta na sina Valentina Tereshkova noong 1963 at Svetlana Savitskaya noong 1982. Siya ang pinakabatang Amerikanong astronauta na lumipad sa kalawakan, na nagawa ito sa edad na 32.
May-akda ng larawan: NASA
Sa araw na ito (Disyembre 25)
Disyembre 25: Pasko (Kalendaryong Gregoryano); Araw ng Quaid-e-Azam (Pakistan)
- 350 — Nakipagkita si Vetranio kay Constantius II sa Naissus at pinuwersang bumaba sa pwesto bilang Caesar.
- 1776 — Tumawid sina George Washington at ang Hukbong Kontinental sa Ilog Delaware upang atakihin ang pwersang Hessiyano na naglilingkod sa Gran Britanya sa Trenton, New Jersey.
- 1926 — Namatay si Emperador Taishō ng Hapon. Ang kanyang anak, si Prinsipe Hirohito (nakalarawan) bilang Emperador Showa.
- 1991 — Bumaba sa pwesto si Mikhail Gorbachev bilang pangulo ng Unyong Sobyet.
- 2000 — Piniramahan ni Pangulong Vladimir Putin ang isang batas na bumubuo ng isang panibagong Pambansang Awit ng Pederasyong Ruso alinsunod sa pambansang awit ng Unyong Sobyet.
Mga huling araw: Disyembre 24 — Disyembre 23 — Disyembre 22
Patungkol
Ang Wikipedia ay isang proyektong online na ensiklopedya na panlahat, nakasulat sa maraming wika, at pinagtutulungan ang paggawa ng mga artikulo sa prinsipyong wiki. Naglalayon ang proyektong ito na mag-alok ng mga nilalaman na malayang muling magagamit, walang pinapanigan, at napapatunayan, na maaring baguhin at mapabuti ninuman. Nakikilala ang Wikipedia sa pamamagitan ng mga naitatag na prinsipyo. Nakalisensiya ang nilalaman nito sa ilalim ng Creative Commons BY-SA. Maari itong kopyahin at muling gamitin sa ilalim ng parehong lisensiya, na sumasailalim sa paggalang sa mga kondisyon. Ibinbigay ng Wikipedia ang mga nilalaman nito ng walang bayad, walang patalastas, at hindi nagsasamantala sa paggamit ng personal na datos ng mga gumagamit nito.
Mga boluntaryo ang nag-aambag o patnugot ng mga artikulo sa Wikipedia. Nakikipag-ugnayan sila sa isa't isa tungkol sa kanilang mga pagsisikap sa loob ng pamayanang nagtutulungan at walang pinuno.
| Sa ngayon, mayroon ang Wikipediang Tagalog na: | |
| 48,045 artikulo |
130 aktibong tagapag-ambag |
Paano makapag-ambag?
Maaring maglathala ng online na nilalaman ang kahit sino basta't sundin nila ang mga pangunahing alintuntuning itinakda ng Pundasyong Wikimedia at ng pamayanan; halimbawa, pagpapatunay ng nilalaman, notabilidad, at pagkamagalang.
Maraming mga pahinang pantulong ang mababasa mo, partikular sa paglikha ng artikulo, pagbago ng artikulo o pagpasok ng litrato. Huwag mag-atubiling magtanong para sa iyong unang mga hakbang, partikular sa isa sa mga proyektong tematiko o sa iba't ibang espasyo para sa mga usapan
Ginagamit ang mga pahinang usapan upang isentralisado ang mga naiisip at kumento para mapabuti ang isang partikular na artikulo o pahina. Mayroon din sentrong portal o puntahan ng pamayanan, ang Kapihan, kung saan puwedeng pag-usapan ang pangkalahatang alalahanin sa pamayanang Wikipediang Tagalog. Pindutin ito upang magtanong o maghayag ng iyong naiisip para mapabuti pa ang Wikipediang Tagalog.
Kaganapan
- Nagdeklara ang Pangulo ng Timog Korea na si Yoon Suk Yeol ng batas militar upang supilin ang diumanong "mga pagbabanta ng mga puwersang komunista sa Hilagang Korea at upang alisin ang mga elementong kontra-estado." Binawi din niya din niya ang deklarasyon ilang oras pagakatapos ng boto ng pagtutol ng Kapulungang Pambansa.
- Ipinabatid ng mga Palestinong opisyal na malapit na ang Fatah at Hamas na umabot sa kasunduan sa paghirang ng kumiteng teknokratiko na mamamahala sa Piraso ng Gaza kasunod ng katapusan ng digmaang Israel–Hamas.
- Pinandigan ng isang korte sa Lungsod ng Ho Chi Minh, Biyetnam ang parusang kamatayan para sa makapangyarihang negosyante ng ari-ariang lupain at bahay na si Trương Mỹ Lan pagkatapos napagpasyahang nagkasala ng pagdispalko ng $12.5 bilyon sa pamamagitan ng Sai Gon Joint Stock Commercial Bank.
- Naghain ng reklamong pagsasakdal (o impeachment) laban kay Pangalawang Pangulo Sara Duterte (nakalarawan) ng Pilipinas ang koalisyon ng mga pribadong indibiduwal na sinasaad sa pagsasakdal ang 24 na artikulo ng pagsasakdal, kabilang maling paggamit ng bilyong pisong pondong konpidensyal sa kanyang panunungkulan bilang alkalde ng Lungsod ng Dabaw at Pangalawang Pangulo, at direktang pagsangkot sa mga patayang labas sa batas (o extrajudicial killings at pagbabanta laban sa mga matataas na opisyal partikular kina Pangulong Bongbong Marcos, Unang Ginang Liza Araneta-Marcos, at Ispiker Martin Romualdez.