Çadır

Çadır. Doğal hayatta sığınak olarak kullanılan kamp malzemesi.

Tipi (Oklahoma, 1869) Geleneksel Kızılderili çadırı

Çadırlar üretildikleri malzemeye ve tasarımlarına göre farklı hava şartlarında kullanılmaya elverişli şekilleri vardır. Çadır için farklı çadır platformu türleri vardır.

Şekillerine göre çadır tipleri

Şekillerine göre çadırlar üç şekilde gruplanır. Ayrıca her grupta çadırdan yararlanacak kişi sayısına, çadır kurulacak bölgenin iklimine ve etkinliğin süresine göre farklı tasarım ve malzemelerle üretilen modeller vardır.

Üçgen çadırlar

Rüzgâra karşı dayanıksız ve kurulumu zahmetli çadırlardır, çadırın ayakta durabilmesi için 8 noktadan sabitlenmesi gerekir. Genellikle bahar ya da yaz aylarında kullanılırlar. Her ne kadar rüzgâra dayanıksız olarak kabul edilseler de, girişin rüzgârın ters yönüne bakacak şekilde kurulması, kazıkların uygun şekilde çakılması ve gergi iplerinin yeterince gerilmesiyle oldukça sert rüzgârlara da dayanabilirler.

Kazıkların çakılacağı toprağın yapısı, rüzgâra dayanıklılıkta birinci etkendir. Germe teli ve çadır kazığının çakılacağı toprak ne denli sertse kazık o denli sağlam oturacaktır. Nemli ve gevşek toprak, kazığı tutamaz.

Çadır kazıkları, hafif olmaları amacıyla alüminyum ve alaşımlarından yapıldığı için çok sağlam malzemeler değildir, fazlaca sert toprakta çabucak eğrilirler. Aynı durum toprağın altında bir taş ya da kaya olması durumunda da gerçekleşecektir. Bu durumda toprağa giriş açısını bir parça değiştirmek gerekir.

İç tentenin gergi ipleri elden geldiğince sert gerilmelidir. Tabii ki kumaşın yırtılmasına neden olacak kadar değil. Dış tentenin gergi ipleri de gergin tutulur ama, belirli bir esneme sağlamalıdır.

Bugün için üçgen çadırlar çift katlı malzemeden üretilmektedirler. İç malzeme, yani yaşanılan alanı örten malzeme genellikle hava ve nem geçirgenliği çok yüksek olan bir kumaştır, çok etkin bir havalandırma sağlar. Bunun üstüne gerilen tente, nem ve hava akımını önleyen malzeme ise hem çadırın içinin görünmesini önler, hem de neme karşı bir örtü sağlar.

İç tente, yaşam alanını tümüyle sarar. Zemin bölümü, kalın, su geçirmez bir malzemeden üretilir. Dış tente ise, bir dış kaplamadır ve yerden bir karış kadar yukarıda kalacak biçimde kurulur. Bu, hava ve dolayısıyla nem akışı için gereklidir.

Genellikle amatör doğa sporcuları tarafından, günübirlik ya da birkaç günlük etkinliklerde kullanılır.

Tünel çadırlar

Üçgen çadırlardan daha geniş alana sahip ve rüzgâra onlardan daha dayanıklı çadırlardır, ancak çadırı kurmadan önce rüzgâr yönüne dikkat etmek gereklidir. Bu çadırın sabit durabilmesi için çadır 4 noktadan sabitlenmelidir.

Zorlu koşullarda, profesyonel dağcılar tarafından, birkaç günlük olabilen kamplarda yaygın olarak kullanılan bir çadır türüdür.

Kubbe çadırlar

Şekilleri nedeniyle rüzgâra direnmezler ve bu rüzgâra dayanıklı olmalarını sağlar. Kar biriktirmeme ve kurulum kolaylığı sebepleriyle çok tercih edilirler. İç alanları geniştir ve çok fazla noktadan sabitlenme gerektirmezler.

Yapıldığı malzeme cinslerine göre çadır tipleri

Çadırlar; yapıldığı malzeme cinslerine göre, kıl, kumaş ve plastik çadırlar olmak üzere 3 grup altında incelenebilir.

Kıl çadırlar

Keçi kıllarından yapılan çullardan ya da keçelerden yapılan Anadolu'da ve Orta Asya'da topakev, aleyçik, karaçadır gibi isimlendirilen çadırlardır. Bu çadırlar eskiden göçebe insanların barınmak için kullandıkları çadırlardır. Günümüzde bu çadırları, Anadolu'da Sarıkeçililer olarak bilinen ve hala göçebe yaşam tarzını benimseyen çok az bir topluluk kullanmaktadır.

Kumaş çadırlar

Bu çadırlar, çeşitli özellikteki kumaşlardan yapılmıştır. Çok kullanılan çadır çeşitlerindendir.

Plastik çadırlar

Bu tip çadırlar, plastik türevli çadırlardır.

Kullanım amaçlarına göre çadır tipleri

Bugün için farklı kullanım tarzlarına, farklı ortamlara göre farklı çadırlar üretilmektedir. Belirli bir etkinlikte kullanılacak çadırı seçerken, ortama, iklim durumuna, çadır kurulacak bölgenin mikro klimasına, çadırdan yararlanacak kişi sayısına, kullanımın süresine uygun düşen bir çadır tipinin seçilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle doğa sporları ve kampçılıkla ilgilenen kişilerin, birden çok çadırları olur.

Uygun bir çadırda aranması gereken koşullardan biri, malzemenin nem geçirgenliğidir. Çadırın, içerideki nemi dışarı atabilmesi, ancak dışardaki nemin içeri girmesini önlemesi esastır. Bunun için çoğu kez çift katlı çadırlar kullanılır. Ancak, Gore-Tex ya da benzeri nefes alabilen malzemeden yapılmış tek katlı çadırlar da kullanılır.

Olanaklıysa bagaj bölümü olan çadırlar tercih edilmelidir. Bagaj, çadırın giriş bölümünün dışında, yanları ve üstü örtecek biçimde su geçirmez kumaş uzantılarla oluşan hacimdir. Çadır içine alınmak istenmeyen ıslak ve çamurlu malzeme için bir depo alanı olarak kullanılabileceği gibi, karlı ve yağmurlu havalarda yemek pişirmek için de kullanılır. ancak bu, sadece yağışlı havalarda denenmelidir, yağışsız havalarda, çadırın dışında ateş yakılmalıdır. Çadırın içinde ise, sigara dahil olmak üzere asla ateş yakılmamalıdır.

Bahar ve yaz aylarındaki etkinliklere havadar, daha geniş iç hacimli olabilen üçgen çadırlar tercih edilir. Öngörülemeyen hava koşulları için tünel çadırlar daha konforlu ve güvenli olacaktır. Zor iklim koşullarında ise, kar, fırtına, yağış gibi, kesinlikle kubbe çadırlar tercih edilmelidir.

Depo çadırları

Çadırlar aynı zamanda firmaların ürün, malzeme veya ekipmanların dış etkenlere karşı korunması amacıyla kullanılabilmektedir. Bu çadırlar genellikle büyük ölçekli ve çelik iskelet üzerine oturtulmuş şekilde üretilmektedir. Dış kaplama malzemesi olarak rüzgara, yağmura, sıcak ve soğuk hava şartlarına dayanıklı branda kullanılır.

Çadırların kullanım süresi ve bakımı

Bir çadırın kullanım süresi, kaç kez kurulup söküldüğüne bağlıdır. Genel olarak bir çadırın standar kullanım süresi yüz kurum ve sökümdür. Kuşkusuz ki kötü kullanım ve kötü bakım bu süreyi kısaltacaktır. Yüz kurulumluk süre, uygun kullanım ve bakım koşullarında geçerlidir.

Kamp etkinliklerinde, doğal olarak çadırlar hızlıca sökülüp paketlenirler. Kamp dönüşünde mutlaka açılıp temizlenmeli, kesinlikle güneş görmeyen havadar bir yerde havalandırılmalı, sonra da düzgün bir şekilde yeniden paketlenmelidir. Paketlenmiş halde, güneş görmeyen ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.