Mat, satrançta taraflardan birinin şahı tehdit altında iken yapacak hiçbir hamlesi olmaması durumudur. Oyun bu durumda iken şahı tehdit altında olan oyuncu mat olmuştur. Eğer oyunu mat durumuna geçiren hamle kurallı bir hamle ise, mat olan oyuncu oyunu kaybeder.[1]
Şahı tehdit eden oyuncu "şah" diyerek rakibini uyarır. Saldırı hamlesi yapan ve şahı tehdit eden oyuncu, eğer bu tehdidin ortadan kaldırılamayacağını biliyorsa "şah mat" diyerek rakibine oyunun sona erdiğini bildirir.
Eğer şah tehdit altında değilse ve yapılabilecek hiçbir yasal hamle yoksa oyun pat olur ve berabere biter.
- Gerçekleşebilecek en çabuk mat: Aptal matı
- Acemice bir mat: Çoban matı
- Merdiven matı: 2 vezirle, 2 kaleyle veya 1 vezir ile 1 kaleyle yapılır. Amaç, bu taşların yatay ve dikeydeki kontrol gücünü kullanarak şahı köşeye sıkıştırıp mat etmektir.
- Boğmaca matı: Şahın hareket karelerinin kendi taşları tarafından kapatılması sonucunda rakip atla yapılan mattır. Satrançtaki en estetik kabul edilen matlardan birisidir.
