Ankara Garı
Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Hacı Bayram Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.
Ankara Garı | |
|---|---|
 Ankara Garı (Ön Cephe) | |
 | |
| Konum | Hacı Bayram Mahallesi, Hipodrom Caddesi / Talatpaşa Bulvarı, 06630 Ulus, Altındağ, Ankara Türkiye |
| Koordinatlar | 39°56′10″K 32°50′37″D / 39.93611°K 32.84361°D |
| Sahip | TCDD |
| İşletmeci | TCDD Taşımacılık |
| Hat(lar) |  |
| Uzaklık | Batı yönü 576,615 kilometre (358,292 mi) (İstanbul-Haydarpaşa) Doğu yönü 1.365,204 kilometre (848,298 mi) (Kars) |
| Peronlar | 1 kenar peronu 2 ada peronu |
| Raylar | 7 |
| Tren işletmecileri | TCDD Taşımacılık |
| Otobüs güzergâhları |
|
| Bağlantılar |  (Ankara YHT Garı)・ (Gar)・ (Maltepe) |
| Yapı | |
| Yapı türü | Hemzemin |
| Otopark | Hayır |
| Bisiklet altyapısı | Evet |
| Engelli erişimi | Evet |
| Mimar | Şekip Akalın |
| Mimari tarz | Art deco |
| Diğer bilgiler | |
| Durum | İşletmede |
| Ücret bölgesi | 2. Bölge |
| Tarihçe | |
| Açılış | 31 Aralık 1892 (Demiryolu hattı ve ilk gar – CFOA)[1] 30 Ekim 1937 (Mevcut gar – TCDD) 1972 (Sincan – Kayaş Banliyö Treni) 12 Nisan 2018 (Başkentray)[2] |
| Elektriklendirme | 25 kV AA Katener (1972) |
| Hizmetler | |
| Demiryolu ulaşımı Toplu ulaşım | |
Günümüzde TCDD 2. Bölge Müdürlüğü'ne ev sahipliği yapan ve İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu'nun bitiş ve Ankara – Kars demiryolu'nun başlangıç noktası olan garın ilk binası, Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girmiştir.[1][3][4]
CFOA Şirketi, 1924'te ilk devlet demiryolu şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi tarafından idare edilmeye başlanmış, 1927'de CFAB Şirketi devletleştirilmiş ve şirketin işlettiği hatlar ve tren istasyonları Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL)'nin denetimine girmiştir. DDYL ise 1929'da yerini -o sıralar adı Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü olan- TCDD'ye bırakmıştır.[5]
Ankara'nın başkent olmasıyla birlikte yetersiz kalan ilk gar binasının yerine TCDD tarafından inşa edilen yeni gar binası 30 Ekim 1937'de hizmete girmiştir.[3] 1972'de elektrifikasyon altyapısıyla yenilenerek tekrar hizmete giren istasyon, 1972 – 2016 yılları arasında Sincan – Kayaş Banliyö Trenleri'ne hizmet vermiş, 11 Temmuz 2016'da Başkentray projesi kapsamında -banliyö kısmı- kapatılmış ve yeniden inşa edilerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girmiştir.[2][6][7]
Bir kenar peronu ve iki ada peronundan oluşan istasyonun, kuzeydeki ada ve kenar peronu İzmir Mavi Treni, 4 Eylül Mavi Treni, Ankara Ekspresi, Doğu Ekspresi, Güney Kurtalan Ekspresi, Turistik Doğu Ekspresi ve Van Gölü Ekspresi Anahat Trenleri'ne[8] ve Ankara – Polatlı Bölgesel Treni'ne,[9] güneydeki ada peronu ise B1 (Sincan – Kayaş) Banliyö Trenleri'ne[2] hizmet vermektedir.[note 1]
Hatlar
değiştirHizmetler
değiştirİstasyon yapısı
değiştirPeron yapısı
değiştir| Hipodrom ↑ Sincan ↑ | ⇌ 5 4 ⇌ | | | | ⇌ 3 2 ⇌ | | ⇌ 1 ↓ Yenişehir ↓ Kayaş | |||
| 1 – 3 | Batı yönü | 
|
İzmir-Basmane・İstanbul-Halkalı için |
|---|---|---|---|
| Doğu yönü | Kars・Malatya・Kurtalan・Tatvan için | ||
| 4 | Batı yönü |
|
Eryaman YHT・Sincan・(Akçaören) için |
| 5 | Doğu yönü | Kayaş için |
Güzergâh
değiştir| TCDD | |||
|---|---|---|---|
| TCDD Taşımacılık | |||
| Önceki İstasyon | Anahat Trenleri[8] | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
| Sincan İzmir-Basmane yönünde |
İzmir Mavi Treni
|
Bitiş | Her gün karşılıklı 1 sefer |
| Başlangıç | Ankara Ekspresi
|
Sincan İstanbul-Halkalı yönünde | |
| Doğu Ekspresi
|
Kayaş Kars yönünde | ||
| 4 Eylül Mavi Treni
|
Kayaş Malatya yönünde |
Perşembe ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Cuma ve Pazar Malatya kalkışlı 1 sefer | |
| Güney Kurtalan Ekspresi
|
Kayaş Kurtalan yönünde |
Pazartesi, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Pazartesi, Çarşamba, Cuma, Cumartesi ve Pazar Kurtalan kalkışlı 1 sefer | |
| Turistik Doğu Ekspresi
|
Kayaş Kars yönünde |
Pazartesi, Çarşamba ve Cuma Ankara kalkışlı 1 sefer --- Çarşamba, Cuma ve Pazar Kars kalkışlı 1 sefer --- Sadece Aralık – Mart döneminde işletilir. | |
| Van Gölü Ekspresi
|
Kayaş Tatvan yönünde |
Salı ve Pazar Ankara kalkışlı 1 sefer --- Salı ve Perşembe Tatvan kalkışlı 1 sefer | |
| Önceki İstasyon | Bölgesel Trenler[9] | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
| Başlangıç | B21 Ankara – Polatlı |
Sincan Polatlı yönünde |
Her gün Ankara kalkışlı 5, Polatlı kalkışlı 6 sefer |
| Önceki İstasyon | Banliyö Trenleri | Sonraki İstasyon | Sefer Sıklığı |
| Hipodrom Sincan yönünde |
(Sincan – Kayaş) |
Yenişehir Kayaş yönünde |
06.00 – 21.00 arasında 15 dakikada 1, 21.00 – 23.00 arasında 30 dakikada 1 sefer[2] |
Tarihçe
değiştir
Ankara'da demiryolu ulaşımının ana arteri olan yapının tarihi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. O yıllarda İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu'nun bitiş noktası olan garın ilk hizmet binası Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girdi. Fakat Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte hızla gelişen Ankara'nın yolcu trafiğini kaldıramaz hale gelen bu eski gar binası yerini 1935-37 yılları arasında inşa edilen ve halen kullanımda olan günümüzdeki yapıya bıraktı.
Şehirlerarası ulaşımın yanı sıra 1972'den 2016'ya kadar Sincan – Kayaş Banliyö Treni'nde hizmet veren gar; Başkentray projesi kapsamında 11 Temmuz 2016'da kısmen kapatıldı ve gerekli altyapı çalışmalarının ardından yenilenerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girdi. Ayrıca; Ankara YHT Garı'nın inşası tamamlanana kadar Yüksek Hızlı Tren hatları da Ankara Garı'ndan işletildi. Gar 2005 yılında, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yayımlanan 50. Yılda 50 Eser listesine dahil edildi.
10 Ekim 2015'te garın önünde gerçekleştirilen bir bombalı saldırıda 109 kişi öldü.
Mimari
değiştirCumhuriyet tarihinin en önemli ve prestijli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen Ankara Garı, Şekip Akalın tarafından tasarlandı. Akalın burayı sadece bir tren istasyonu olarak değil; gar gazinosu, lojmanlar ve idari binalarıyla birlikte oldukça büyük bir gar kompleksi olarak kurguladı. Temeli 4 Mart 1935 tarihinde atılan yapı, dönemin Bayındırlık Bakanlığı ve Demiryolları Umum Müdürlüğü'nün de katkılarıyla 30 Ekim 1937'de tamamlanarak hizmete açıldı. İstasyon Caddesi üzerinde yer alan Ankara Palas, Gençlik Parkı, 19 Mayıs Stadyumu ve Ankara Hipodromu gibi sosyal mekanlara komşu olan bir noktada konumlanan garın inşasıyla birlikte şehir içinde Ankara Kalesi'nden başlayarak bu yeni gar binasına kadar uzanan bir kültür koridoru da oluşturulmuş oldu. Zaman içerisinde modernleşmenin sembolü ve çağdaş yaşama açılan bir kapı olarak görülmeye başlanan Ankara Garı'nın öncü olduğu bu kültür aksı o kadar benimsendi ki, benzer projeler Eskişehir ve Balıkesir gibi diğer Türk kentlerinde de uygulandı.[10]
Çevre alanı
değiştirGörseller
değiştir-
Garın ön cephesi -
Garın arka cephesi -
Garın saat kulesi -
Atatürk Vagonu -
Atatürk Vagonu -
2009 – 2016 yılları arasında Yüksek Hızlı Tren'e ayrılan peron -
2009 – 2016 yılları arasında garı kullanan Yüksek Hızlı Tren
Ayrıca bakınız
değiştirNotlar
değiştir- ^ 29 Ekim 2016'da Ankara YHT Garı hizmete girinceye kadar, 2009 - 2016 yılları arasında, YHT'lere Ankara Garı hizmet vermiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "CFOA History" [CFOA Tarihi]. Trains of Turkey. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.
- ^ a b c d "Başkentray Banliyö Treni". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ a b "Ankara railway station" [Ankara Garı]. Trains of Turkey. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "Demiryolu Medeniyeti" [Railway Civilization] (PDF). TCDD. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
- ^ "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Başkentray, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı törenle hizmete açıldı". Star. 12 Nisan 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ a b "Anahat Trenleri". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ a b "Bölgesel Trenler". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ Tektaş, Elif; Akalın, Aysu (Nisan 2020). "Değişen ve Dönüşen Bir Kentte Eski-Yeni Çelişkisi: Ankara Tren Garı-Ankara YHT Garı" (PDF). Mimarlık. 57 (412). Ankara: Mimarlar Odası. ss. 68-72. ISSN 1300-4212. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
Dış bağlantılar
değiştir
- TCDD resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TCDD Taşımacılık resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ankara Garı'nın Açılışından görüntüler, 1937