Makat fistülü ve apsesi
Makat fistülü, makat kanalı ile makat derisi arasında olmaması gereken bir tünelin varlığıdır. Anal fistül, perianal fistül, anorektal fistül olarak da adlandırılır. Makat kanalında yer alan dişli çizgiye (linea dentata) açılan ve dışkının çıkmasını kolaylaştırmaya yarayan 4-10 adet salgı bezinin iltihaplanmasına anal kriptit adı verilir.[1] Bu iltihabın ilerlemesi ve bir boşluğa birikmesi ile makat apsesi oluşabilir.[2] Makat apselerinin de (anal apse, perianal apse, anorektal apse) % 40-50'si makat fistülüne dönüşür. Makat apseleri dayanılmaz ağrıya neden olan şişliklerdir.
| Makat fistülü | |
|---|---|
 | |
| Sınıflandırma | |
| Uzmanlık | Genel cerrahi  |
Belirtiler
değiştirMakat fistülü: makatta ağrı, makattan kokulu, kanlı veya iltihaplı akıntı gelmesi ve makatta kaşıntı gibi belirtiler verir. Makatta apse olması durumunda ise: titreme, ateş ve genel durum bozukluğu gibi belirtiler görülür.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10]
Tanı
değiştirMakat fistülü tanısı ağırlıklı olarak Genel Cerrah'ın detaylı makat muayenesi sırasında konulur.[11] Muayene sırasında makat fistülünün makat kanalı içinde yer alan iç ağzını görebilmek amacı ile sıklıkla Anoskopi tetkiki yapmak gerekir.[12] Bağırsak ve makat bölgesi hastalıkları ilgilenen hekimlere kolorektal cerrah, proktolog veya proktoloji uzmanı adı verilir.[13] Makatta şişlik, ağrı ve kızarıklık görülmesi makat apsesi yönünde yorumlanır.
Makat kanalının deri ile birleştiği yere açılan bölgede kripta adı verilen kıl ve ter bezleri mevcuttur. Bu bezlerin iltihaplanmasına bağlı olarak bağırsak ile cilt arasında bir kanal oluşur. Buna makat fistülü denir.Makat fistülü geçtiği bölge ve kaslara göre sınıflandırılır.[14]
Tedavi
değiştirMakat fistülünün tedavisinde ameliyatsız ve ameliyatlı teknikler mevcuttur.
Ameliyatsız teknikler
değiştir- Fibrin yapıştırıcı tekniği: fistülün içine bir kateter ile fibrin yapıştırıcı verilmesi prensibine dayanır. Makat fistülü tedavisinde fibrin yapıştırıcı uygulaması ile başarı oranı % 30-40 arasında değişmektedir.
- Tıkaç tekniği: Makat fistülünün domuzların ince bağırsağından yapılan steril ve geri dönüşümlü tıkaç (plug) ile tıkanması pensibine dayanır. Başarı oranı % 30-50 arasındadır.
Ameliyat teknikleri
değiştir
- Fistülotomi, fistülektomi ve açık bırakma: Fistül yolunun açılması veya çıkartılması sonrasında dikiş atılmadan açık bırakılmasıdır ve ‘Lay open’ tekniği olarak anılır.
- Seton tekniği: fistülün iç ve dış ağızları arası bir iplikle bağlanır ve yerinde bırakılır. Zaman içinde dokuların büzüşmesi ile ip fistül ağızlarını yaklaştırarak belirli bir süre sonra dokuyu keser ve ardından yara iyileşir.
- İlerletme flebi tekniği: fistül yolunu doku kaydırarak doldurma prensibine dayanır.
- LİFT tekniği: makat kasları ayrılarak fistülün iç ağzının bağlanmasıdır.
- VAAFT tekniği: fistüloskop adı verilen bir ekrana bağlı endoskop ile girilerek fistül yolu yakılır, fırçalanır ve ardından dikilerek kapatılır.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Taviloglu.com anal kriptit". 22 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012.
- ^ a b "Taviloglu.com makat apsesi". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012.
- ^ "Hemoroid Uzmanı.com". 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "TKRCD.org". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "FACRS.org". 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Genel Cerrah.com". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Medicinenet.com". 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Mayoclinic.com". 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Medscape". 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Emedicine health". 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ [ http://www.taviloglu.com/makat-bolgesi-hastaliklari/makat-muayenesi.html 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Taviloglu.com Makat muaynesi]
- ^ "Taviloglu.com Anoskopi". 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012.
- ^ "Taviloglu.com Kolorektal cerrahi ve proltoloji". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012.
- ^ "Avrupa Cerrahi Fistül Tanısı". 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
Dış bağlantılar
değiştir
- Taviloglu.com Anal kriptit22 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Makat fistülü ve apsesi26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hemoroid Uzmanı.com25 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TKRCD.org10 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- FASCRS.org24 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Genelcerrah.com24 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Medicinenet.com26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mayoclinic.com15 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Medscape.com16 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Emedicinehealth.com21 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Makat muayenesi27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Anoskopi7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kolorektal ve Proktoloji Taviloglu.com27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |