Futbol topu
futbol maçlarında kullanılmak üzere üretilen top
Futbol topu, futbol maçlarında kullanılmak üzere üretilen top. Standartları Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (kısaca IFAB) tarafından belirlenen futbol kurallarının ikinci maddesinde belirtilmiştir. Kurallara göre küre şeklindeki topun çevresi 68 ile 70 cm (27 ile 28 inç), ağırlığı 410 ile 450 gr (14 ile 16 oz), iç basıncı ise deniz seviyesinde 0,6 ile 1,1 atm (59 ile 108 kPa, 8,6 ile 15,7 psi) arasında olmalıdır.[1]
Turnuvalara göre top üreticileri
değiştirFIFA Dünya Kupası
değiştirFIFA Dünya Kupası finallerinde kullanılan toplar aşağıdaki gibidir:
| Dünya Kupası | Top(lar) | Resim | Üretici | Notlar | Kaynak |
|---|---|---|---|---|---|
| 1930 | Finalde iki farklı top kullanıldı: İlk yarıda kullanılan topu devreye 2-1 üstün giren Arjantin berlirlerken ("Tiento"); ikinci yarıdaki top ise maçı 4-2 kazanan ev sahibi Uruguay tarafından belirlendi (ilk yarıdaki topa göre daha büyük ve daha ağır olan "T-Model"). | [2][3] | |||
| 1934 | Federale 102 | ECAS (Ente Centrale Approvvigionamento Sportivi), Roma | [4] | ||
| 1938 | Allen, Paris | [5] | |||
| 1950 | Duplo T | Superball | [6] | ||
| 1954 | Swiss World Champion | Kost Sport, Basel | İlk 18 bölmeli top. | [3][7] | |
| 1958 | Top Star | Sydsvenska Läder och Remfabriken, Ängelholm ("Remmen" veya "Sydläder" olarak da bilinir) | 102 aday arasından, dört FIFA yetkilisi tarafından yapılan kör test sonucu seçildi. | [8][9] | |
| 1962 | Crack Top Star |
Senor Custodio Zamora H., San Miguel, Şili Remmen |
Turnuvanın resmî topu Crack idi. Açılış maçında kullanılan Şili yapımı topu beğenmeyen hakem Ken Aston başka bir top isteyince, ikinci yarıya Avrupa yapımı başka bir top yetiştirildi. Bundan sonra oynanan maçlarda farklı toplar kullanıldı. | [2][3][8][10] | |
| 1966 | Challenge 4-star | Slazenger | Turuncu veya sarı renkli olup, 18 bölmeden oluşmaktaydı. Soho Square'deki İngiltere Futbol Federasyonu merkezinde yapılan kör test sonucu seçildi. | [3][11] | |
| 1970 | Telstar | 
|
Adidas | Telstar was the first 32-panel black-and-white ball used in the FIFA World Cup finals. Only 20 were supplied by adidas. A brown ball was used in some matches. | [3][12] |
| 1974 | Telstar Durlast | 
|
Adidas | [3] | |
| 1978 | Tango | 
|
Adidas | [3] | |
| 1982 | Tango España | 
|
Adidas | [3] | |
| 1986 | Azteca | 
|
Adidas | Tamamı sentetik ve el yapımı dikişlere sahip olan ilk Dünya Kupası topuydu. | [3] |
| 1990 | Etrusco Unico | Adidas | [3] | ||
| 1994 | Questra | 
|
Adidas | [3][13] | |
| 1998 | Tricolore | Adidas | Dünya Kupası finallerinde kullanılan ilk renkli toptu. | [3] | |
| 2002 | Fevernova | Adidas | [3] | ||
| 2006 | Teamgeist | 
|
Adidas | 14 bölmeden oluşmaktaydı. Finallerde oynanan her maçta kullanılan topların üzerinde maçın tarihi, stadyum ve takım adları yazmaktaydı. Final maçında, aynı topun altın renkli versiyonu olan Teamgeist Berlin kullanıldı. | [3][14] |
| Teamgeist Berlin | 
| ||||
| 2010 | Jabulani | Adidas | Sekiz bölmeden oluşmaktaydı. Final maçında ise aynı topun altın renkli versiyonu olan ve adını maçın oynandığı Johannesburg şehrinden alan Jo'bulani kullanıldı. | [3][15] | |
| Jo'bulani | |||||
| 2014 | Brazuca | Adidas | Adı taraftarlar tarafından belirlenen ilk Dünya Kupası topu oldu. | [3][16] | |
| 2018 | Telstar 18 | Adidas | [17] |
Avrupa Futbol Şampiyonası
değiştirAvrupa Futbol Şampiyonası finallerinde kullanılan toplar aşağıdaki gibidir:[18]
| Şampiyona | Resmî top | Üretici | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1968 | Telstar Elast | Adidas | |
| 1972 | Telstar | Adidas | |
| 1976 | Telstar | Adidas | |
| 1980 | Tango Italia | Adidas | |
| 1984 | Tango Mundial | Adidas | |
| 1988 | Tango Europa | Adidas | |
| 1992 | Etrusco Unico | Adidas | Aynı zamanda 1990 FIFA Dünya Kupası'nda da kullanılan kullanılmıştı. |
| 1996 | Questra Europa | Adidas | |
| 2000 | Terrestra Silverstream | Adidas | |
| 2004 | Roteiro | Adidas | |
| 2008 | Europass | Adidas | |
| 2012 | Tango 12 | Adidas |
Kaynakça
değiştir- ^ "Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013". FIFA. Zürih: Türkiye Futbol Federasyonu. s. 15. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ a b The Blizzard: Issue 6. 2012. ISBN 978-1-908940-06-3. 27 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "The Footballs during the FIFA World Cup". Football Facts. FIFA. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ Matteo, Renato. ""Federale 102". 1934 Italia World Cup Ball" (İspanyolca). balones-oficiales.com. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ ""Allen". 1938 France World Cup Ball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ ""Super Duplo T". 1950 Brazil World Cup Official Matchball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ "1954 Switzerland World Cup Official Matchball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ a b Norlin, Arne (2008). "Bollen "Made in Sweden"". 1958: När Folkhemmet Fick Fotbolls-VM (İsveççe). Malmö: Ross & Tegner. ss. 130-6. ISBN 978-91-976144-8-1.
- ^ "Top Star 1958" (İngilizce). balones-oficiales.com. 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ Matteo, Renato (11 Haziran 2010). ""Crack". 1962 Chile World Cup Official Matchball". balones-oficiales.com. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ Matteo, Renato (11 Haziran 2010). ""Slazenger Challenge 4-star". 1966 England World Cup Official Matchball". balones-oficiales.com. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ Kullanılan kahverengi toplar aşağıdaki resimlerde görülebilmektedir::
- #80752641 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Batı Almanya-İngiltere)
- #79662284 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Bulgaristan-Fas)
- #81345734 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Peru-Batı Almanya)
- #80752534 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Peru-Fas)
- ^ "Adidas Questra". Soccerballworld.com. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ "Team Geist". Soccerballworld.com. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ "The adidas JO'BULANI - Official Match Ball for the final of the 2010 FIFA World Cup in South Africa". FIFA. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ "adidas Brazuca – Name of Official Match Ball decided by Brazilian fans". FIFA. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ "Adidas Telstar 18". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "European Football Championship balls". Soccerballworld.com. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.