Hasan Saka

7. Türkiye başbakanı

Hasan Hüsnü Saka (1886, Trabzon - 29 Temmuz 1960, İstanbul), Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. başbakanı.

Hasan Saka
7. Türkiye başbakanı
Görev süresi
10 Eylül 1947 - 16 Ocak 1949
(1 yıl, 128 gün)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü
Yerine geldiği Recep Peker
Yerine gelen Şemsettin Günaltay
Kabine pozisyonları
9. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı
Görev süresi
13 Eylül 1944 - 10 Eylül 1947
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü
Başbakan Şükrü Saracoğlu
Recep Peker
Yerine geldiği Numan Menemencioğlu
Yerine gelen Necmettin Sadık Sadak
Türkiye Maliye Bakanı
Görev süresi
3 Mart 1925 - 13 Temmuz 1926
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Mustafa Abdülhalik Renda
Yerine gelen Mustafa Abdülhalik Renda
Türkiye Ticaret Bakanı
Görev süresi
6 Mart 1924 - 22 Kasım 1924
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Ali Cenani
Türkiye Ekonomi Bakanı
Görev süresi
30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Kendisi (TBMM İktisat Vekili olarak)
Yerine gelen Kendisi (Ticaret Bakanı olarak)
TBMM İktisat Vekili
Görev süresi
24 Eylül 1923 - 27 Ekim 1923
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Başvekil Fevzi Çakmak
Yerine geldiği Mahmut Esat Bozkurt
Yerine gelen Kendisi (Ekonomi Bakanı olarak)
Görev süresi
11 Mayıs 1922 - 12 Temmuz 1922
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Başvekil Fethi Okyar
Yerine geldiği Sırrı Day
Yerine gelen Mahmut Esat Bozkurt
TBMM Maliye Vekili
Görev süresi
19 Mayıs 1921 - 22 Nisan 1922
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiği Ahmet Ferit Tek
Yerine gelen Hasan Fehmi Ataç
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9. Dönem Trabzon Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 2 Mayıs 1954
Seçim bölgesi 1920 - Trabzon
1923 - Trabzon
1927 - Trabzon
1931 - Trabzon
1935 - Trabzon
1939 - Trabzon
1943 - Trabzon
1946 - Trabzon
1950 - Trabzon
Kişisel bilgiler
Doğum Hasan Hüsnü
1886
Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 29 Temmuz 1960 (73-74 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Mekteb-i Mülkiye
Mesleği Maliyeci
Dini İslam
Ödülleri Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası

Yaşamı

değiştir

Hasan Saka, 1886 yılında Trabzon'da doğmuştur. Sakaoğulları ailesinden Trabzonlu Hafız Yunus Efendi'nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Trabzon İbtidai Mektebi ve Rüştiyesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Mercan İdadisi'nden birincilikle mezun oldu.

1908 yılında Mülkiye Mektebi'ni bitirdi. Divan-ı Muhasebat'a girdi. 1909 yılında öğrenim için Fransa'ya gönderildi. Kasım 1912 tarihinde Paris Siyasal Bilgiler Okulu Diplomasi Şubesinden mezun olarak yurda dönüşünden sonra Mülkiye Mektebinde İktisat ve Maliye dersleri okutmuştur. Nisan 1915 tarihinde Maliye Nezareti Varidat Umum Müdürlüğü Temettü Vergisi Temyiz Komisyonu 1. Mümeyyizliğine atandı. Ekim 1916 tarihinde Eskişehir Bölge İktisat Müdürü oldu. 4 Eylül 1918 tarihinde Mülkiye Mektebi İktisat Öğretmenliğini üstlendi.

Siyasal yaşamı

değiştir

Osmanlı Mebusan Meclisinin son döneminde Trabzon Milletvekili seçilerek dağılmasına kadar görev yaptı.

28 Ocak 1921 tarihinde TBMM'nin I. döneminde Trabzon milletvekili seçilerek meclise girdi. 19 Mayıs 1921 tarihinde Maliye Bakanı oldu, 22 Nisan 1922 tarihinde istifa ederek görevden ayrıldı. 11 Mayıs 1922 tarihinde İktisat Vekilliği'ne seçildi. II. Dönem seçimlerinde tekrar Trabzon'dan milletvekili seçildi. 24 Eylül 1922 tarihinde tekrar İktisat Vekilliği'ne seçildi. 30 Ekim 1923 tarihinde kurulan 1. İsmet Paşa Hükûmeti'nde İktisat Vekilliği görevine devam etti. 6 Mart 1924 tarihinde 2. İsmet Paşa Hükûmeti'nde Ticaret Vekilliği'ne getirildi. 3 Mart 1925 tarihinde 3. İsmet Paşa Hükûmeti'nde Maliye Vekilliği görevine atandı. 13 Temmuz 1926 tarihinde görevinden istifa etti. 1 Kasım 1926 tarihinde TBMM Başkan Vekilliği'ne seçildi. Bu görevini III. ve IV. dönemlerde de korudu. V. Dönemde yeniden Trabzon Milletvekili seçilerek 1 Mart 1935 tarihinde yeniden Başkan Vekili oldu. 1 Kasım 1935 tarihinde Başkan Vekilliğinden ayrıldı. 24 Ekim 1936 tarihinde İstanbul'dan Ankara'ya nakledilen Siyasal Bilgiler Okulu Umumî İktisat Profesörlüğünü üstlendi.

VI., VII. ve VIII. Dönemlerde de Trabzon'dan Milletvekili seçilerek 13 Eylül 1944 tarihinde II. Saracoğlu kabinesi'nde Dışişleri Bakanlığı'na getirildi. Recep Peker Kabinesi'nde de aynı görevi korudu. 9 Eylül 1947 tarihinde Kabinenin istifasıyla görevi son buldu.

Başta Lozan olmak üzere çeşitli Kongre ve Konferanslarda Türkiye'yi temsil etmiş, Balkan Dostluk Derneği başkanlığında bulunmuş ve 1934'te İstanbul'da toplanan Parlamentolar Konferansında başkanlık etmiş, Cumhuriyet Halk Partisi Meclis grubu başkanlığını yapmış, 13 Eylül 1944'ten 10 Eylül 1947 tarihine kadar Dışişleri Bakanlığını yapmıştır. Birleşmiş Milletlerin Kurulması amacıyla 1945 Haziran ayında Sanfransisko'da toplanan Konferansa Türk görüşme heyeti başkanı olarak katılmış.

Başbakanlığı

değiştir
 
Hasan Saka'nın Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunan mezarı, İstanbul

10 Eylül 1947 tarihinde Başbakanlığa atandı. 10 Haziran 1948 tarihinde II. Kabinesini kurdu, 9 Ocak 1949 tarihinde Başbakanlıktan çekildi. Mecliste CHP Grup Başkanı olarak yasama görevini sürdürdü. IX. Dönemde son kez Trabzon'dan milletvekili seçildi. 1954 seçimleriyle politikadan çekildi.

29 Temmuz 1960'ta İstanbul'da öldü, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Kaynakça

değiştir
Siyasi görevi
Önce gelen:
Recep Peker
7. Türkiye başbakanı
10 Eylül 1947 - 16 Ocak 1949
Sonra gelen:
Şemsettin Günaltay
Önce gelen:
Numan Menemencioğlu
Türkiye Dışişleri Bakanı
13 Eylül 1944 - 10 Eylül 1947
Sonra gelen:
Necmettin Sadık Sadak
Önce gelen:
Mustafa Abdülhalik Renda
Türkiye Maliye Bakanı
3 Mart 1925 - 13 Temmuz 1926
Sonra gelen:
Mustafa Abdülhalik Renda
Önce gelen:
Makam oluşturuldu
Türkiye Ticaret Bakanı
6 Mart 1924 - 22 Kasım 1924
Sonra gelen:
Ali Cenani
Önce gelen:
Kendisi
Türkiye Ekonomi Bakanı
30 Ekim 1923 - 2 Ocak 1924
Sonra gelen:
Makam kaldırıldı
Önce gelen:
Mahmut Esat Bozkurt
TBMM İktisat Vekili
24 Eylül 1923 - 27 Ekim 1923
Sonra gelen:
Kendisi
Önce gelen:
Sırrı Day
TBMM İktisat Vekili
11 Mayıs 1922 - 12 Temmuz 1922
Sonra gelen:
Mahmut Esat Bozkurt
Önce gelen:
Ahmet Ferit Tek
TBMM Maliye Vekili
19 Mayıs 1921 - 22 Nisan 1922
Sonra gelen:
Hasan Fehmi Ataç
  NODES