Hatice bint Hüveylid
Hatice bint Hüveylid (Arapça: خَدِيجَةُ بِنْتِ خُوَيْلِدٌ, d. y. 555 – ö. 619), İslam peygamberi Muhammed'in ilk eşidir.[1] Müslüman olmadan önceki lakabı, "temiz, pak, arınmış" anlamlarına gelen Tâhire idi.
| Hatice bint Hüveylid خَدِيجَةُ بِنْتِ خُوَيْلِدٌد | |
|---|---|
| Müminlerin Annesi | |
 İslam kaligrafisinde Hatice'nin adı | |
| Doğum | y. 555 Mekke |
| Ölüm | 619 (63-64 yaşlarında) Mekke |
| Defin | Cennetü'l Muallâ, Mekke |
| Eş(ler)i |
|
| Çocuk(lar)ı | Hind bint Atik Abdullah bin Atik Hala bin Ebu Hale Hind bin Ebu Hale Zeyneb bint Ebu Hale Kasım bin Muhammed Abdullah bin Muhammed Zeyneb bint Muhammed Rukiyye bint Muhammed Ümmü Gülsüm Fatıma |
| Babası | Hüveylid bin Esad |
| Annesi | Fatıma bint Zaida |
| Dini | İslam |
| Meslek | Tüccar |
Hatice, Muhammed ile evlendiğinde Muhammed 25 yaşlarındaydı ve kendi de rivayetlerin çoğuna göre 40 yaşında, kimi zayıf rivayetlere göre ise yirmili yaşlarının ortasında ya da sonundaydı.[2] Babasının adı Hüveylid, annesinin adı Fatıma'dır.
Hayatı
değiştirDoğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak 555 civarında olabileceği tahmin edilmektedir. Kureyş kabilesindendir. Daha öncesinde iki kez evlenmiş ve ikinci kocasının ölümünden sonra kendi adına ticaret yapacak bir adam görevlendirmeyi âdet edinmişti. Daha önce hiç evlenmediği de rivayetler arasındadır.
Hatice, ücretle tuttuğu adamlarla Şam'a ticaret kervanları düzenlerdi. Ticaretle uğraştığı için kendine Tacire denilirdi. Ayrıca ilk çocuğu Hind olduğu için künyesi de Ümmü Hind'dir.
Muhammed ile tanışması ve evlenmesi
değiştir20'li yaşlarının başında Muhammed, ticaret vesilesiyle Hatice ile tanıştı. Muhammed'in işindeki dürüstlüğünü ve başarısını işiten Hatice, kendiyle ortaklık yapmak istedi ve Şam'a göndereceği kervanların birine başkan olarak Muhammed'i tayin etti. Hatice, Muhammed'in kervandaki yönetiminden çok memnun kaldı, şahsiyetinden de çok etkilendi.[tam kaynak belirtilmeli] Rivayete göre, Hatice bir gün rüyasında gökteki Ay'ın evine girdiğini ve daha sonra koynuna girdiğini görmüş, bunun üzerine rüyasını kuzeni ve aynı zamanda Hristiyan bir rahip olan Varaka bin Nevfel ile paylaşmış ve kuzeni de, gelecek olan son peygamberin eşi olacağını müjdelemiştir.[tam kaynak belirtilmeli] Suriye'ye giden kervanın dönüşünde, Muhammed'in yanında bulunan ve onu yol boyunca inceleyen Hatice'ye ait Meysere adındaki köle, Muhammed'in yolculuk boyunca bazı tuhaflıklar sergilediğini ve üstelik Busra kenti yakınlarındaki bir manastırda, yıllar önce ölen Rahip Bahira'nın yerine geçmiş olan Rahip Nestor isimli Hristiyan bir din adamının onun hakkında peygamberlik alameti verdiğini efendisi Hatice'ye anlatmıştır.[3] [tam kaynak belirtilmeli]Hatice de bu olaydan önce gördüğü rüyayı ve kuzeni Varaka'nın söylediği sözleri hatırlamış, Muhammed'in gelecek olan son peygamber olduğunu anlayıp evlenme teklif etmiştir. Muhammed de teklifini kabul etmiştir. Onun bu sırada 40, Muhammed'in ise 25 yaşında olduğu söylenir.[4]
Kaynaklar, bu evlilikten Kasım, Abdullah, Zeyneb, Rukiyye, Ümmü Gülsüm ve Fatıma olmak üzere altı çocuğun doğduğunu belirtirler.[5][6] Bunlardan, erkek çocukların hepsi çok küçük yaşta öldüler.
Hatice, Muhammed'e eş, iyi bir arkadaş ve danışman olmuştur. Kendisi, Muhammed'in peygamberliğini tanıyan ilk kişidir; dolayısıyla Müslüman olan ilk kadındır.
Ölümü
değiştir
Kaynaklara göre Hatice, peygamberliğin dokuz ila onuncu yılında, yani Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretinden yaklaşık 3 yıl önce, 619 yılında öldü. Öldüğünde yaklaşık 64 yaşındaydı. İslami kaynakların çoğu, Hatice'nin ölümünün Ebu Talib'in ölümüyle aynı yıl olduğunu söylemiş[7] ve İslam literatüründe de bu seneye Hüzün Yılı adı verilmiştir.
Muhammed onu hiçbir zaman unutmadı, daima ondan ve onun âhlakından bahsetti.[8] Muhammed, onu ölümünden sonra dahi daima hayırla anarak vefa göstermiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri, Prof. Dr. Mehmet Soysaldı" (PDF). 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2013.
- ^ "HATİCE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
- ^ Martin Lings, Hz. Muhammed'in Hayatı, İnsan Yayınları, 1991.
- ^ W. Montgomery Watt, Hz. Muhammed Mekke'de, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları No: 175, Ankara, 1986, s. 45-46
- ^ İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye, I, 190.
- ^ İbn Hişam, age., I, 190; İbn Sa’d, Tabakat, I, 133
- ^ İbn-i Sa’d, et-Tabakatü’l Kübra, c. 1, s. 96
- ^ Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, VI,117,118.