Messier 105
Messier 105 (ayrıca M105 veya NGC 3379 olarak da bilinir) Aslan takımyıldızında yaklaşık olarak 56,09 MIy (17,2 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Pierre Méchain tarafından yakınlardaki Messier 95 ve Messier 96 gökadalarını keşfetmesinden sadece birkaç gün sonra 24 Mart 1781 tarihinde keşfedildi.[3][4] Başak kümesi'nde yer almayan Messier Kataloğu'ndaki en büyük eliptik gökadadır.[5] Bu gökada, Messier tarafından doğrulanmadığı için kendi dönemindeki kataloğunun baskılarında yer almamıştır. Helen Sawyer Hogg'un bu gökadanın konumunu ve tanımını içeren Méchain'e ait bir mektup bulmasıyla, ilk yayınlanan adı olan NGC 3379 ile uyumlu olduğu anlaşıldığında kataloğa eklenmiştir.[4]
| Messier 105 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen Messier 105'in görüntüsü | |||||
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
| Takımyıldız | Aslan | ||||
| Sağ açıklık (α) | 10sa 47d 49.6s[1] | ||||
| Dik açıklık (δ) | +12° 34′ 54″[1] | ||||
| Galaksi sınıfı | E1 LINER[1] | ||||
| Görünür büyüklük (V) | 9,5[2] | ||||
| Görünür büyüklük (B) | 10,5[2] | ||||
| Yüzey parlaklığı (SB) | 13,1[2] | ||||
| Görünür boyut (V) | 5,4′ × 4,8′[1] | ||||
| Özellikler | |||||
| Grup veya küme | M96 Grubu[1] LGG 217[1] | ||||
| Kırmızıya kayma (z) | 0,003026 ± 0,000007[1] | ||||
| Helyo dikey hız () | (907 ± 2) km/s[1] | ||||
| Mesafe | 56,09 MIy (17,2 Mpc) | ||||
Keşif | |||||
| |||||
| Katalog belirtmeleri | |||||
M 105 • NGC 3379 • UGC 5902 • PGC 32256 • CGCG 066-018 • MCG +02-28-011 • 2MASX J10474959+1234538 • GC 2203 • H I 17 • h 757 | |||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
Morfolojik sınıflandırması E1 olan gökada,[6] standart bir eliptik gökadadır ve %10'luk bir yassılaşma gösterir. Ana ekseni, 71°'lik bir durum açısıyla hizalanmıştır. Gökadanın izofotları, hizadan en fazla 5°'lik bir sapmayla mükemmele yakın elipslerdir ve eliptikliğinde 0,06'dan fazla değişiklik olmaz. İzofotlarda dalgalanmalar gibi ince yapılar görülmemektedir.[7] Hale içerisindeki dev yıldızların gözlemleri, baskın bir metal zengini alt popülasyon ve daha zayıf metal fakiri bir grup olmak üzere iki genel popülasyonun varlığını göstermektedir.[8]
Messier 105'in merkezinde, kütlesi 1,4×108 ile 2×108 M☉ arasında olduğu tahmin edilen bir süper kütleli kara delik bulunmaktadır.[9] Gökada, geniş Hα çizgisi bulunmayan ve LINER ile H II bölgesi arasında orta derecede emisyon çizgisi oranları gösteren, L2/T2 tayf sınıfında LINER tipi zayıf bir aktif gökada çekirdeğine sahiptir.[10] Gökada, bazı eliptik gökadaların hala yeni yıldızlar oluşturduğunu, fakat bunun çok yavaş bir şekilde oluştuğunu gösteren birkaç genç yıldız ve yıldız kümesi de içerir.[11]
Messier 105, yoldaşı çubuklu merceksi gökada NGC 3384 ile birlikte 200 kiloparsek (650 kiloışık-yılı) yarıçapında ve 1,8×109 M☉ kütleli, yıldız oluşumunun tespit edildiği devasa bir nötr hidrojen halkası ile (Leo Halkası) çevrilidir.[12]
Messier 105, Aslan takımyıldızında bulunan ve bazen Aslan I Grubu olarak da adlandırılan gökada grubu M96 Grubu'nun bir üyesidir. Grup ayrıca M95 ve M96 gibi diğer Messier nesnelerini de içerir. Bu nesnelerin hepsi gökyüzünde birbirine belirgin bir şekilde yakındır.[13][14][15][16]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e f g h "NED results for object MESSIER 105". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ a b c "Revised NGC Data for NGC 3379". SEDS. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ Seligman, Courtney. "M105 (= NGC 3379 = PGC 32256)". 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ a b Jones, K. G. (1991). Messier's Nebulae and Star Clusters (2. bas.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-37079-0.
- ^ Garner, Rob (6 Ekim 2017). "Messier 105". NASA. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
- ^ Tian, Yong; Ko, Chung-Ming (Ekim 2016), "Dynamics of elliptical galaxies with planetary nebulae in modified Newtonian dynamics", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 462 (1), ss. 1092-1100, arXiv:1606.06815 $2, Bibcode:2016MNRAS.462.1092T, doi:10.1093/mnras/stw1697
- ^ Statler, Thomas S. (Temmuz 1994), "The intrinsic shape of NGC 3379", The Astronomical Journal, 108 (1), ss. 111-127, Bibcode:1994AJ....108..111S, doi:10.1086/117050
- ^ Lee, Myung Gyoon; Jang, In Sung (Mayıs 2016). "Dual Stellar Halos in the Standard Elliptical Galaxy M105 and Formation of Massive Early-type Galaxies". The Astrophysical Journal. 822 (2): 17. arXiv:1601.06798 $2. Bibcode:2016ApJ...822...70L. doi:10.3847/0004-637X/822/2/70. 70.
- ^ Shapiro, Kristen L.; Cappellari, Michele; de Zeeuw, Tim; McDermid, Richard M.; Gebhardt, Karl; van den Bosch, Remco C. E.; Statler, Thomas S. (2006). "The black hole in NGC 3379: a comparison of gas and stellar dynamical mass measurements with HST and integral-field data". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 370 (2): 559-579. arXiv:astro-ph/0605479 $2. Bibcode:2006MNRAS.370..559S. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10537.x.
- ^ Eracleous, Michael; Hwang, Jason A.; Flohic, Hélène M. L. G. (Mart 2010). "Spectral Energy Distributions of Weak Active Galactic Nuclei Associated with Low-Ionization Nuclear Emission Regions". The Astrophysical Journal Supplement. 187 (1): 135-148. arXiv:1001.2924 $2. Bibcode:2010ApJS..187..135E. doi:10.1088/0067-0049/187/1/135.
- ^ Ford, Alyson; Bregman, J. N. (2012). "Detection of Ongoing, Low-Level Star Formation in Nearby Ellipticals". American Astronomical Society. 219: 102-03. Bibcode:2012AAS...21910203F.
- ^ Thilker, David A.; Donovan, Jennifer; Schiminovich, David; Bianchi, Luciana; Boissier, Samuel; Gil de Paz, Armando; Madore, Barry F.; Martin, D. Christopher; Seibert, Mark (2009). "Massive star formation within the Leo 'primordial' ring". Nature. 457 (7232): 990-993. Bibcode:2009Natur.457..990T. doi:10.1038/nature07780. PMID 19225520.
- ^ Tully, R. B. (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-35299-4.
- ^ Fouque, P.; Gourgoulhon, E.; Chamaraux, P.; Paturel, G. (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II – The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. 93: 211-233. Bibcode:1992A&AS...93..211F.
- ^ Garcia, A. (1993). "General study of group membership. II – Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. 100: 47-90. Bibcode:1993A&AS..100...47G.
- ^ Giuricin, G.; Marinoni, C.; Ceriani, L.; Pisani, A. (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". The Astrophysical Journal. 543 (1): 178-194. arXiv:astro-ph/0001140 $2. Bibcode:2000ApJ...543..178G. doi:10.1086/317070.
Dış bağlantılar
değiştir
- SEDS: Eliptik gökada M10511 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ESA/Hubble M105 fotoğrafları30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
NGC 3355 | NGC 3356 | NGC 3357 | NGC 3358 | NGC 3359 | NGC 3360 | NGC 3361 | NGC 3362 | NGC 3363 | NGC 3364 | NGC 3365 | NGC 3366 | NGC 3367 | NGC 3368 | NGC 3369 | NGC 3370 | NGC 3371 | NGC 3372 | NGC 3373 | NGC 3374 | NGC 3375 | NGC 3376 | NGC 3377 | NGC 3378 | NGC 3379 | NGC 3380 | NGC 3381 | NGC 3382 | NGC 3383 | NGC 3384 | NGC 3385 | NGC 3386 | NGC 3387 | NGC 3388 | NGC 3389 | NGC 3390 | NGC 3391 | NGC 3392 | NGC 3393 | NGC 3394 | NGC 3395 | NGC 3396 | NGC 3397 | NGC 3398 | NGC 3399 | NGC 3400 | NGC 3401 | NGC 3402 | NGC 3403 | NGC 3404