Paul Newman
Paul Leonard Newman (26 Ocak 1925, Cleveland - 26 Eylül 2008, Westport), Amerikalı oyuncudur.
Paul Newman | |
|---|---|
 Newman (1954) | |
| Doğum | Paul Leonard Newman 26 Ocak 1925 |
| Ölüm | 26 Eylül 2008 (83 yaşında) Westport, Amerika Birleşik Devletleri |
| Milliyet | Amerikalı |
| Meslek | Oyuncu |
| Boy | 1,77 m (5 ft 10 in) |
| İmza | |
 | |
Akademi Ödülü, Altın Küre ödülü, Cannes ödülü ve Emmy ödülü sahibi sanatçı, kendi kurduğu "Newman's Own" adlı gıda şirketinin 200 milyon doları aşan gelirlerini binlerce hayır kuruluşlarına bağışlamıştır.[1] Newman, beyaz perdenin sarışın, mavi gözlü, en yakışıklı erkeklerinden biri olarak başarılı oyunculuğuyla da herkesi etkilemeyi başarmıştır.
Hayatı
değiştirMacar Yahudisi bir babanın oğlu olarak doğdu. 1943 yılında II. Dünya Savaşı sırasında pilotluk başvuru yapmış ancak renk körlüğü sebebiyle pilot olamamıştır. Fakat uçuş telsizcisi olarak görev almıştır. 1945 yılında Okinawa Muharebesi sırasında şiddetli bir kulak ağrısı nedeniyle göreve katılamadı. Katılamadığı bu görevde 15 asker bir kamikaze saldırısı sonucu hayatını kaybetti.[2] Askerlik öncesi Ohio Üniversitesi'ne devam etmiş, savaş sonrasında ise Yale Üniversitesi'nde oyunculuk dersleri almıştır.
Sinema kariyeri
değiştirYale'de eğitimine devam ettiği sırada, Broadway'e ilk adımını, 1953'te William Inge'nin yapımı olan Picnic ile attı. Daha sonra, The Desperate Hours ve Sweet Bird of Youth gibi orijinal Broadway oyunlarında rol aldı. 1954'te oynadığı ilk filmi The Silver Chalice için "1950'lerde yapılmış en kötü film" ifadesini kullanır. 1956'da Somebody Up There Likes Me ve Cat on a Hot Tin Roof filmlerinde oynadı.
Önemli filmleri
değiştirMavi gözleri ve düzgün fiziği ile romantik bir başrol oyuncusu olabilirdi fakat o hep daha fazlasını istedi. Hollywood'un her yakışıklı oyuncuya verebileceği, standart güzel çocuk rollerini değil, büyük filmlerde önemli rolleri almak için mücadele etti. 1950'lerden 60'lara ve hatta 70'lerin sinemasına başarılı geçiş yapabilen nadir oyunculardan biri oldu. Asi kişiliği ondan sonraki nesle de yansıdı. Daha genç oyuncular ondan etkilendiklerini sık sık dile getirdiler.
Newman, 1961'de The Hustler, 1963'te Hud, 1964'te Harper, 1967'de Cool Hand Luke, 1977'de Slap Shot ve 1982'de The Verdict gibi sinema klasiklerinde rol aldı. 1969'da Butch Cassidy and the Sundance Kid ve 1973'te çevrilen The Sting filmlerinde Robert Redford ile birlikte oynadı.
The Long, Hot Summer (1958), Rally 'Round the Flag, Boys!, (1958), From the Terrace (1960), Paris Blues (1961), A New Kind of Love (1963), Torn Curtain (1966),Winning (1969), WUSA (1970), The Drowning Pool (1975), Harry & Son (1984) ve Mr. and Mrs. Bridge (1990) filmlerinde eşi Joanne Woodward ile birlikte oynadı.
Hem yönettiği hem de oynadığı Harry & Son filmine ilaveten, kendisinin rol almadığı ancak eşi Woodward'ın oynadığı üç film daha yönetmiştir: Rachel, Rachel (1968), Pulitzer Ödülü kazanan The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds (1972) ve The Glass Menagerie (1987).
Son çalışmaları
değiştirNewman 2003'te Broadway'de Thornton Wilder'ın Our Town adlı oyununda göründü. Bu oyundaki performansı ile ilk Tony Ödülü adaylığını elde etti. PBS ve kablolu yayın yapan Showtime kanalları yapımı yayınladılar ve Newman, Outstanding Lead Actor in a Miniseries or TV Movie dalında Emmy adayı oldu.
Kişisel yaşamı
değiştirEvlilikleri ve ailesi
değiştirNewman iki kere evlendi. 1949'dan 1958'e kadar süren Jackie Witte[3] ile evliliğinden Scott (1950) adında bir oğlu ve Susan Kendall (1953) ve Stephanie adında iki kızı oldu.[3] Breakheart Pass, The Towering Inferno ve Fraternity Row filmlerinde rol alan Scott Newman 1978 Kasımında aşırı dozda ilaç alımı sonucu 28 yaşında öldü. Olayın intihar olduğu iddia edildi.[4] Newman oğlunun ölümünden sonra onun anısına ilaçların kötü kullanımını önlemek için Scott Newman Center'ı kurdu.[5] Newman'ın kızlarından Susan belgesel film yapımcısı ve hayırseverdir ayrıca 1978 yapımı I Wanna Hold Your Hand filminde dört Beatles hayranından birini oynamıştır. Susan ayrıca ortak yapımcısı olduğu The Shadow Box filmi ile de Emmy adayı oldu. Newman tamamı kızlarından olmak üzere sekiz torun sahibidir.
29 Ocak 1958'de Newman Joanne Woodward ile evlendi. Çiftin bu evlilikten Elinor "Nell" Teresa (1959), Melissa "Lissy" Stewart (1961) ve Claire "Clea" Olivia (1965) adlarında üç kızı vardır.
Hastalığı ve ölümü
değiştirHaziran 2008'de eski bir sigara tiryakisi olan Newman'a akciğer kanseri teşhisi konulduğu açıklandı. Newman teşhis sonrasında New York'taki Sloan-Kettering Hastanesi'nde tedavi altına alındı. Mayıs ve haziran aylarında çekilen fotoğraflarında Newman oldukça zayıflamış görünüyordu. Yazar A.E. Hotchner medyaya Newman'ın kendisine on sekiz ay önce hastalıktan bahsettiğini aktardı. Ağustosta Newman resmi olarak kemoterapiyi durdurdu ve ailesine evinde ölmek istediğini söyledi.
Paul Newman, 27 Eylül 2008 günü Connecticut'taki evinde hayata gözlerini yummuştur.
Notlar
değiştir- Ünlü tiyatrocu Haldun Dormen Sürç-ü Lisan Ettikse... adlı anı kitabında 1950'li yılların başlarında ABD'de Yale Üniversitesi'ne tiyatro eğitimi almak için gittiğinde o zaman hiç tanınmamış bir oyuncu adayı olan, aynı zamanda da bir alt sınıfta okuyan Paul Newman ve eşiyle tanıştıklarını ve arkadaş olduklarını, dostluklarının da hâlâ sürdüğünü anlatmıştır.[6][7]
Filmleri
değiştirOyuncu olarak
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2007.
- ^ "Newman's life miracle". Newman's Own Foundation. 29 Ağustos 2021. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Paul Newman biography 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. - Tiscali.co.uk.com.
- ^ Clark, Hunter S. People 3 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Time magazine. 17 February 1986.
- ^ Welcome 25 Ocak 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Scott Newman Center.org.
- ^ Sürç-ü Lisan Ettikse...2003, Epsilon Yayınları.s.106.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2008.
Dış bağlantılar
değiştir- IMDb'de Paul Newman
- Newman/Haas Racing23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Newman's Own23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Hole in the Wall Gang Camp 10 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Barretstown Gang Camp, Ireland
- Is Paul Newman ready for his swan song?
- Newman's Day at Princeton
- Traditions at Bates College 9 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and a Memory of Newman Day 6 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from a 1991 graduate
