Yeşil çay
Yeşil çay, Camellia sinensis yapraklarından elde edilen çay. Aynı bitkiden elde edilen siyah çay için yapraklar yavaş yavaş kurutulur, yeşil çay ise yaprakların toplanır toplanmaz kavrulup hızla kurutulması ile elde edilir. Siyah çay ve oolong kurutulurken oksijenle tepkimeye girer, yeşil çayın ise tepkimeye girmesine izin verilmez.
Besin değeri ve kimyasal yapısı
değiştirDemlenmiş yeşil çay %99,9 sudan oluşur ve 100 mL başına 1 kaloriye sahiptir. İçecek, yağ, karbonhidrat ve protein gibi maddeler ile vitamin ve mineralleri kayda değer oranda içermez ve polifenoller gibi çeşitli fitokimyasallar ihtiva eder.[1] İçerisinde yer alan polifenoller arasında epigallokateşin gallat (EGCG), epikateşin gallat, epikateşinler ve flavanoller yer alır. Yeşil çay, siyah çay da olduğu üzere kafein ihtiva eder, ancak yeşil çaydaki kafein oranı daha düşüktür.
Tıbbi etkiler
değiştirYeşil çayın (ve içerdiği kateşin ve flavonoid gibi moleküllerin) kanser, obezite, tansiyon ve kalp/damar hastalıkları gibi durumlara yönelik koruyucu etki gösterdiği ve sağlığa yararlı olduğuna yönelik pek çok iddia ortaya konmuş olmakla birlikte, insanlar üzerinde yapılmış klinik araştırmalar maddenin sağlık üzerindeki etkileri üzerine kanıt bulmamıştır.[2][3][4] Yeşil çay özütlerinin tüketimi ise hepatotoksisite ve karaciğer yetmezliği ile ilişkilendirilmiştir.[5]
Üretim ve pazar
değiştir
2013 yılında küresel yeşil çay üretimi 1,7 milyon ton olmuş, 2023 yılında bu sayının iki katına çıkacağı tahmin edilmiştir.[6] 2015'te Çin dünyadaki yeşil çay pazarının %80'ine sahip olmuş, aynı zamanda 325.000 ton yeşil çay ihraç etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Çin'den ihraç edilen yeşil çayın en büyük ithalatçısı konumundadır ve Birleşik Krallık tarafından takip edilmektedir.[7]
Çeşitleri
değiştirÜlke ve işlenme stillerine göre pek çok farklı yeşil çay çeşidi gelişmiştir.
Japonya
değiştirJapon yeşil çayları arasında, Gyokuro, Matcha, Sencha, Kamairicha ve Bancha gösterilebilir. Matcha, pudra gibi toz halinde bulunan ve Japon seremonilerinde kullanılan bir çay türüdür. Kamairicha ve Sencha benzerdir, ancak üretim aşamasında yapraklar Sencha çayında sıcak su buharı ile, Kamairicha'da ise fırında şok soldurmaya tabi tutulur. Bancha, düşük kaliteli çaylardan yapılıp, niteliksiz olmasına karşın günlük kullanımda özellikle kırsal ve dağsal bölgelerde yaygın olarak içilen bir kaba çay türüdür. Halk tarafından evde basit düzeneklerle el yapımı olarak da üretilmektedir. Bu çeşit dünya yeşil çay üretiminde pek bilinmemektedir.[kaynak belirtilmeli]
Diğer
değiştirÇin yeşil çayları arasında Gunpowder (GP), Imperial, Young Hyson (YH), Hyson, Twankay, Hyson Skin, Chunmee (CH) ve Sowmee (SW) yer alır. Kore'de de Ujeon, Sejak ve Ipcha gibi farklı çeşitler vardır.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
değiştir- ^ "Link to Full USDA Nutrient Report". 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ "Green tea". National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. Eylül 2016. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
Green tea extracts haven't been shown to produce a meaningful weight loss in overweight or obese adults. They also haven't been shown to help people maintain a weight loss.
- ^ "Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to Camellia sinensis (L.) Kuntze (tea), including catechins in green tea, and improvement of endothelium-dependent vasodilation (ID 1106, 1310), maintenance of normal blood pressure (ID 1310, 2657), maintenance of normal blood glucose concentrations (ID 1108), maintenance of normal blood LDL cholesterol concentrations (ID 2640), protection of the skin from UV-induced (including photo-oxidative) damage (ID 1110, 1119), protection of DNA from oxidative damage (ID 1120, 1121), protection of lipids from oxidative damage (ID 1275), contribution to normal cognitive function (ID 1117, 2812), "cardiovascular system" (ID 2814), "invigoration of the body" (ID 1274, 3280), decreasing potentially pathogenic gastro-intestinal microorganisms (ID 1118), "immune health" (ID 1273) and "mouth" (ID 2813) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006". European Food Safety Authority. 8 Nisan 2011. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2014.
- ^ Filippini, T; Malavolti, M; Borrelli, F; Izzo, AA; Fairweather-Tait, SJ; Horneber, M; Vinceti, M (Mart 2020). "Green tea (Camellia sinensis) for the prevention of cancer". Cochrane Database of Systematic Reviews. 3: CD005004. doi:10.1002/14651858.CD005004.pub3. PMC 7059963 $2. PMID 32118296.
- ^ Sarma DN, Barrett ML, Chavez ML (2008). "Safety of green tea extracts: a systematic review by the US Pharmacopeia". Drug Saf. 31 (6): 469-484. doi:10.2165/00002018-200831060-00003. PMID 18484782.
- ^ Kaison, Chang (2015). "World tea production and trade: Current and future development" (PDF). Rome, Italy: FAO Intergovernmental Group on Tea, Food and Agriculture Organization, United Nations. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2017.
- ^ Mingjie W; Yue T (31 Mayıs 2016). "Why tea is Chinese to a tee". World News, The Telegraph. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017.