Çin İç Savaşı

Çin İç Savaşı
	; Üstten saat yönünde; Siping Muharebesi'nde komünist birlikler, Ulusal Devrimci Ordu'nun Müslüman askerleri, 1930'lu yıllarda Mao Zedong, Çan Kay Şek'in askerleri, ÇKP'li general Su Yu Menglianggu Operasyonu öncesi askerleri denetliyor.
Tarih	1 Ağustos 1927 - 22 Aralık 1936; 31 Mart 1946 - 7 Ağustos 1950
Bölge	Çin
Sonuç	Komünistlerin zaferi. Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu.; Milliyetçi Çin hükümeti Tayvan Adası'na çekildi.;
Taraflar
Kuomintang	Komünist Parti
Komutanlar ve liderler
Çan Kay Şek; Bai Chongxi; Çen Çeng; Li Zongren ; Yan Xishan ; He Yingqin; Hu Zongnan; Gu Zhutong; Wei Lihuang ; Du Yuming ; Sun Li-jen; Fu Zuoyi ; Liu Çi; Xue Yue; Wang Yaowu; Tang Enbo; Huang Baitao (ölü); Zhang Lingfu (ölü); Zhang Xueliang; Feng Yuxiang; Zhang Huizan; Ma Jiyuan; Ma Bufang; Ma Dunjing; Xu Yungquan; He Chengjun; Li Mingzhong; Ma Hushan ; Ma Ju-lung; Pai Tzu-li; Xu Guansheng; Ma Zhongying; Zhang Peiyuan; Wang Tiexiyang; Xiong Shihui	Mao Zedong; Zhu De; Peng Dehuai; Çu Enlay; Lin Biao; Liu Bocheng; He Long; Chen Yi; Luo Ronghuan; Xu Xiangqian; Nie Rongzhen; Ye Jianying; Deng Şiaoping; Su Yu; Chen Geng; Wang Jiaxiang; Ye Ting (ölü); Bo Gu (ölü); Li De; Zhang Guotao; Liu Zhidan; Xu Haidong; Luo Ruiqing; Zhang Zongxun; Yang Dezhi; Li Zhimin; Xu Xiangqian; Zeng Zhongsheng; Yang Chengwu; Xu Shiyou
Güçler
: 4.300.000 (1945) ; 3.650.000 (1948) ; 1.490.000 (1949)	: 1.200.000 (1945) ; 2.800.000 (1948) ; 4.000.000 (1949)
Kayıplar
~1.500.000 ölü (1948-1949)	~250.000 ölü (1948-1949)

Çin İç Savaşı, Çin'de Milliyetçi Parti (Kuomintang) ile Komünist Parti arasında yaşanmış bir savaştır.^[1] 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Milliyetçi Partisi'nin sağ kanadının ÇMP-ÇKP ittifakındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi.^[1] Komünistler şu anki Çin'i (Hainan Adası dahil olmak üzere) kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.^[1]

İlk Birleşmiş Cephe

Qing Hanedanlığı'nın çökmesinden sonra Kuzey Çin'in büyük bir bölümünü yerel diktatörlerce yönetiyordu. Bu diktatörlere karşı Batılı güçlerden yardım isteyen Sun Yat-sen umduğunu bulamadı ve yüzünü Sovyetler Birliği'ne çevirdi. Sovyetler Birliği kendi politik çıkarları doğrultusunda hem Sun'a hem de yeni kurulmuş olan ÇKP'ye yardım etmeye başlayarak Sun'un bu isteğini geri çevirmedi. Sovyetler'in bu yardımla Çin'de bir komünist yöne kayış olacağını ummuştu, buna karşı her iki tarafın da savaşı kazanabileceği olasılığı karşısında da hazırlıklarını yapmıştı. Böylece Çin'deki komünistler ve milliyetçiler arasındaki güç kavgası başlamış oldu.

1923 yılında Şangay'da Sun ve Sovyetler'in temsilcisi Adolph Joffe arasında Sovyetler'in Çin'in bir ulus olarak birleşmesine yardımcı olacağını üstlenen Sun-Joffe Manifestosu adındaki bir belge imzalandı.^[1] Bu belgede ÇMP ve ÇKP arasında bir birliğin bir an önce sağlanarak birleşmiş ve bağımsız bir Çin'in kurulması gerektiği vurgulanıyordu. Bundan sonra Sovyetler'den yetkililer her iki partiye birleşme ve yeniden organizasyon için yardım ettiler ve böylece İlk Birleşmiş Cephe kurulmuş oldu. Bu sırada Moskova'ya politik ve askeri eğitim almak için giden ve Sun'un arkadaşlarından biri olan Çan Kay Şek, geri dönerek Whampoa Askeri Akademisi'ni kurdu.^[1] 1924 yılında akademinin başkanı olan Chiang burada sivrilerek göze batmaya başladı, en sonunda Sun'dan sonra ÇMP'nin başkanı oldu. Chiang Sovyetler'in giderek artarak Çin politikasına karışması ve içinde olunan "parti içinde parti" durumundan hoşnut olmayarak komünistleri yavaş yavaş ÇMP'den görev sonlandırmaya başladı. Bu Çin İç Savaşı'nın başladığına bir gösterge oldu.

Kuzey Seferi (1926–1928) ve ÇMP'nin cepheden ayrılması

Sun'un 1925 yılında ölümünden birkaç ay sonra Millî Devrimci Ordu'nun başkumandanı olarak, Chiang uzun süredir ertelenmiş olan Kuzey Seferi'ne çıkarak kuzeydeki mahalli diktatörleri yenip Çin'i ÇMP altında birleştirme kararı aldı.

1926 yılında ÇMP sağ-sol diye iki gruba ayrılırken, partideki komünist blok da giderek büyümekteydi. 1926 yılının mart ayında kendisine yapılan bir kaçırma girişiminden kurtulan Çan, derhal Sovyet danışmalarını kovarak partisindeki ÇKP üyelerine yükselme sınırlamaları getirdi ve kendini üst ÇMP lideri olarak atadı.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e Mitter, Rana (2016). Modern China : a very short introduction (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198753704.

Çin tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[ÇinTarihi-1] Mitter, Rana (2016). Modern China : a very short introduction (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198753704.

[1]