Émilie du Châtelet
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Émilie du Châtelet (tam adı: Gabrielle Émilie Le Tonnelier de Breteuil, marquise du Châtelet) (d. 17 Aralık 1706 - ö. 10 Ekim 1749), Fransız matematikçi, fizikçi ve yazardır.
Émilie du Châtelet | |
|---|---|
 Maurice Quentin de La Tour tarafından yapılmış portresi | |
| Doğum | 17 Aralık 1706 Paris, Fransa Krallığı |
| Ölüm | 10 Eylül 1749 (42 yaşında) Lunéville, Fransa Krallığı |
| Ölüm sebebi | Akciğer embolisi |
| Tanınma nedeni | Newton'un Principiasının Fransızcaya çevrilmesi, Newton fiziğini Leibniz metafiziği ile birleştiren doğal felsefe ve Newton fiziğinin savunuculuğu |
| Evlilik | Marquis Florent-Claude du Chastellet-Lomont (e. 1725) |
| Partner(ler) | Voltaire (1733–1749) Jean François de Saint-Lambert |
| Çocuk(lar) |
|
| Kariyeri | |
| Dalı | |
| Akademik danışmanları | Alexis Clairaut Johann Samuel König |
| Etkilendikleri | Isaac Newton, Gottfried Leibniz, Willem 's Gravesande |
| İmza | |
 | |
Babası, XIV. Louis'nin baş danışmanı ve özel elçisi olan Émilie Châtelet, küçük yaştan itibaren, eskrim, binicilik, jimnastik gibi derslerin yanında sıkı bir eğitim almaya başladı. 12 yaşına geldiğinde, Latince, İtalyanca, Yunanca ve Almancayı akıcı bir dille konuşabiliyor ve çevirmenlik yapabiliyordu. Felsefe, matematik, edebiyat ve bilimsel konularda eğitim almasına karşın, danstan hoşlanıyor, arp çalıyor, opera şarkıları söylüyordu. 20 Haziran 1725'te yaşadığı ortamdaki aile baskısından ve sıkı disiplinli eğitim çalışmalarından kaçarak 19 yaşındayken evlendi.
Eşi aracılığıyla Fransız yazar ve filozof Voltaire ile tanışan Châtelet, ünlü yazarla birlikte kiliseyle devletin ayrılması ve devletin gücünün sınırlanması ihtiyacı gibi konularda çalışmalar yaptı. 20 yaşına geldiğinde eğitimini sürdürmek amacıyla, Fransız Bilimler Akademisi'ne başvurdu ancak cinsiyeti nedeniyle reddedildi. Bu akademi, ilerleyen yıllarda Châtelet'in Tabiat Üzerine Tezler adlı kitabını yayınlamayı üstlenmiştir.
Châtelet'in en önemli eserlerinden biri, Isaac Newton'ın Principia (Prensipler) kitabının Fransızcaya çevirisidir. Fransa'nın, Newton'ı tanımasında, Châtelet'nin bu çevirisi büyük önem taşır.
Newton’a göre; hareket eden cismin enerjisinin kütlesi ile doğrudan orantılı olmadığı düşüncesinin tersini savunan Emilie du Châtelet, kütle ve hızının karesi ile orantılı olduğunu kanıtladı.Einstein’in teorisini (e=mc²) destekleyen bu düşünce bilim dünyasında ilgi gördü. 42 yaşındayken emboli nedeniyle yaşamını yitiren Emilie du Châtelet, ölümünün ardından Voltaire'in sevgilisi olarak anıldı.
| “ | "Beni kendi meziyetlerimle ya da meziyetlerimin olmaması ile değerlendirin, fakat, beni şu büyük generalin, bu büyük bilginin, Fransa’da bir parlayan bir yıldız veya meşhur bir yazara eklenti olarak görmeyin. Ben kendi doğrumla tüm söyledikleri ve yaptıkları ile sadece kendisine sorumlu olan bütün bir kişiyim. Henüz karşılaşmamış olmama rağmen benden bilgisi daha fazla olan metafizikçi veya filozoflar olabilir. Ancak, onlar da beşeri zafiyetleri olan insanlardır. Dolayısıyla, tüm faziletlerimin toplamını aldığımda, itiraf etmeliyim ki, kimseden aşağı kalmamaktayım." | „ |
Kaynakça
değiştir- Britannica Ansiklopedisi
Dış bağlantılar
değiştir- "Emilie du Châtelet" (İngilizce).
Agnes Scott College web sitesinde biyografisi
[ölü/kırık bağlantı]