İç anal sfinkter
İç anal sfinkter veya (sphincter ani internus) anal kanalın yaklaşık 2,5-4,0 cm'lik bir bölümünü çevreleyen bir düz kas halkasıdır. Yaklaşık 5 mm kalınlığındadır ve rektumun düz dairesel kas liflerinin bir araya gelmesiyle oluşur.
| Kas: İç anal sfinkter | ||
|---|---|---|
 | ||
| Rektum ve anal kanalın koronal kesiti | ||
 | ||
| Anal kanal boyunca koronal kesit. B: İdrar kesesi boşluğu. V.D: Ductus deferens. S.V: Seminal vezikül. R: Rektumun ikinci kısmı. A.C: Anal kanal. L.A: Levator ani kası. I.S: İç anal sfinkter (sphincter ani internus). E.S: Dış anal sfinkter | ||
| Sinir | Pelvik splanknik sinirler (S4), omuriliğin torakolomber çıkışı | |
| Hareket | Anal kanal ve orifisi kapalı tutar. Dışkının vücut dışına atlmasına yardımcı olur. | |
İç anal sfinkter, dış anal sfinkter ile birlikte anal açıklığı kapatmaya yardımcı olur ve dışkının atılmasına katkı sağlar. İşlevi tamamen istem dışıdır. Normalde dışkı veya gaz kaçışını önlemek için sürekli olarak maksimum kasılma durumundadır. Sempatik sinir sistemi iç anal sfinkteri kasılı tutarken, parasempatik sinir sistemi bu kasılmayı gevşetir. Rektum genişlediğinde iç anal sfinkter gevşer. Bu durumda dışkı kontrolünü sağlamak için puborektalis kası ve dış anal sfinkterin istemli olarak kasılması gerekir.[1] Ayrıca bulbokavernöz refleks sırasında da kasılır.[2][3][4][5]
Yapısı
değiştirİç anal sfinkter, kalın bağırsağın sonunda yer alan özel bir kas tabakasıdır. Bu kas, pektinat çizgisinden (anorektal bölge) başlar ve anal açıklığın hemen öncesine kadar uzanır. Kas lifleri, dairesel değil, hafifçe spiral bir şekilde düzenlenmiştir.[6]
İnnervasyon
değiştirİç anal sfinkter, vücudun otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Bu sinirler, kasın istemsiz olarak çalışmasını sağlar. Sempatik sinirler L1-L2 omurilik seviyesinden gelir ve sfinkterin kasılı kalmasına yardımcı olur. Parasempatik sinirler ise S2-S4 seviyesinden gelir ve kasın gevşemesini sağlar.[6] İç anal sfinkter, dış anal sfinkteri kontrol eden pudendal sinirden etkilenmez. Yani bu kas dışkılama sürecinde tamamen otomatik olarak çalışır.[7]
İşlevi
değiştirİç anal sfinkter dinlenme durumunda kasılı olsa da belirli durumlarda (özellikle dışkılama sırasında) refleks olarak gevşer.[6]
Rektum genişlediğinde ve yemek sonrası kasıldığında, iç anal sfinkterin üst kısmı geçici olarak gevşerken (rektoanal inhibitör refleks olarak bilinir) alt kısmı kasılı kalır. Bu sırada dış anal sfinkter de sıkılaşarak dışkı kontrolünü sağlar. Bu geçici gevşeme, dışkının anal kanalın üst kısmına geçmesine izin verir ve bu süreçte vücut bunun gaz, sıvı ya da katı olup olmadığını ayırt edebilir.[6]
Kontinans
değiştirİç anal sfinkter, anal kanalın dinlenme durumundaki basıncının %55'ini sağlar ve özellikle sıvı ve gazların tutulmasında önemli bir rol oynar. Rektum dolduğunda, rektal duvarlar genişler ve dışkılama süreci başlar. Bu süreç, rektumdaki basıncın artmasıyla tetiklenen rektoanal inhibitör refleks (RAIR) sayesinde iç anal sfinkterin gevşemesiyle başlar. Bu refleksin, rektumdaki içeriğin küçük bir kısmının anal kanala geçmesine ve bunun gaz, sıvı ya da katı olup olmadığının anlaşılmasına yardımcı olduğu düşünülmektedir. İç anal sfinkterdeki sorunlar, sıvı dışkı kaçırma veya mukuslu rektal akıntı şeklinde görülebilir.[8]
Fizyoloji
değiştirNörofizyoloji
değiştirSempatik sinir sistemi, sfinkterin kasılmasını sağlayan sinyalleri gönderir.[6] Parasempatik sinir sistemi ise sfinkteri gevşetir.[6] Ayrıca bazı ilaçların etkisiyle sfinkter gevşer ve bu durumun tedavi amaçlı kullanımı önem arz etmektedir.[6]
Klinik önemi
değiştirKlinik farmakoloji
değiştirNitrerjik ilaçlar, sfinkterin kasılma durumunu azaltarak gevşemesine yardımcı olur. Bu tür ilaçlar, kasılmanın aşırı olduğu hastalıklarda tedavi amaçlı kullanılabilir.[6]
Rejeneratif Tıp
değiştir2011 yılında Wake Forest Tıp Fakültesi tarafından laboratuvarda kas ve sinir hücrelerinden yapılmış, fonksiyonel biyomühendislik ürünü anal sfinkterlerin üretildiği duyuruldu. Bu, anal inkontinans için olası bir çözüm olarak önerilmektedir.[9][10]
Galeri
değiştir-
Bağırsaklar -
İnsan anüsünün anatiomisi
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Moore, K., Dalley, A., Agur, A. "Clinically Oriented Anatomy. 6th Edition.
- ^ Vodušek DB, Deletis V (2002). "Intraoperative Neurophysiological Monitoring of the Sacral Nervous System". Neurophysiology in Neurosurgery, A Modern Intraoperative Approach. ss. 153-165. doi:10.1016/B978-012209036-3/50011-1. ISBN 9780122090363.
- ^ Sarica Y, Karacan I (July 1987). "Bulbocavernosus reflex to somatic and visceral nerve stimulation in normal subjects and in diabetics with erectile impotence". The Journal of Urology. 138 (1). ss. 55-58. doi:10.1016/S0022-5347(17)42987-9. PMID 3599220.
- ^ Jiang XZ, Zhou CK, Guo LH, Chen J, Wang HQ, Zhang DQ, ve diğerleri. (December 2009). "[Role of bulbocavernosus reflex to stimulation of prostatic urethra in pathologic mechanism of primary premature ejaculation]". Zhonghua Yi Xue Za Zhi (Çince). 89 (46). ss. 3249-3252. PMID 20193361.
- ^ Podnar S (Şubat 2012). "Clinical elicitation of the penilo-cavernosus reflex in circumcised men". BJU International. 109 (4). ss. 582-585. doi:10.1111/j.1464-410X.2011.10364.x. PMID 21883821.
- ^ a b c d e f g h Standring, Susan (1201). Gray's Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice. 42. New York. s. 683. ISBN 978-0-7020-7707-4. OCLC 1201341621. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "Chapter 36: The rectum and anal canal". 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.
- ^ David E. Beck, Patricia L. Roberts, Theodore J. Saclarides, Anthony J. Senagore, Michael J. Stamos, Steven D. Wexner (Editors) (2007). The ASCRS textbook of colon and rectal surgery. New York: Springer. ISBN 978-0-387-24846-2.
- ^ "Human cells engineered to make functional anal sphincters in lab". ScienceDaily (İngilizce). 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "Anal Sphincters" 23 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.