2024 Port Vila depremi
Bu madde yeni gerçekleşmiş bir deprem hakkındadır. Olayda gelişme yaşandıkça bilgilerde de hızlı bir değişim yaşanabilir ve ilk haberler güvenilir olmayabilir. Bu madde üzerinde gerçekleşen en son değişiklikler en güncel bilgileri yansıtmayabilir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
2024 Port Vila depremi, 17 Aralık 2024'te, yerel saat 12:47:26'de (01:47:26 UTC itibarıyla) Vanuatu'nun başkenti Port Vila'da Mw7.3 büyüklüğünde gerçekleşen depremdi.[2][3] En az 16 kişi hayatını kaybederken, 210 kişi yaralandı.[4] Port Vila ve çevresinde geniş çaplı hasar oluştu. Deprem ayrıca 25 cm (10 in) yüksekliğinde bir tsunamiye neden oldu.[5]
 USGS tarafından hazırlanan yer hareketi haritası | |
  | |
| UTC zamanı | 2024-12-17 01:47:26 |
|---|---|
| Yerel tarih | 17 Aralık 2024 |
| Yerel saat | 12:47:26 VUT (UTC+11) |
| Süre | 30 saniye |
| Büyüklük | IX (Çok yıkıcı) |
| Derinlik | 571 km (355 mi) |
| Merkez üs | 17°41′10″S 168°02′02″E / 17.686°G 168.034°D |
| Tür | Oblik-kayma |
| Maks. yer ivmesi | 7.3 Mw |
| Tsunami | 25 cm (10 in) |
| Artçı şok | 300+ En büyüğü: Mw 6.1[1] |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Efate, Vanuatu |
| Kayıplar | 16 ölü, 210 yaralı |
Tektonik yapı
değiştirVanuatu takımadalarının ana özelliği, batı-güneybatısında yer alan Yeni Hebridler Çukuru'dur. Bu çukur, Avustralya ve Yeni Hebridler plakaları arasındaki yakınsak sınırı temsil eder. Wadati-Benioff Bölgesi boyunca, 700 km (430 mi)'e kadar derinliklerde sığ, orta ve derin odaklı depremler gözlemlenmiştir. Ayrıca, bu kuzey-kuzeybatı yönünde uzanan ve kuzeydoğuya eğimli dalma-batma zonu boyunca volkanik aktivite de görülmektedir.[6] Bu dalma-batma zonu, yılda yaklaşık 170 mm (7 inç) hareket eden, dünyadaki en aktif levha sınırlarından biridir.[7]
Ada yayı boyunca Wadati-Benioff zonunda 70°'lik dik bir eğimle orta derinlikte depremler yaşanırken, d'Entrecasteaux Sırtı'na bitişik bölgede bu durum gözlenmez. Batıdan dalma-batma zonuna girdiği yerde, 50 km'nin (31 mil) altındaki sismisite bir boşluk oluşturur. NUVEL-1 küresel göreceli levha hareket modeli, bu bölgede yaklaşık 8 cm (3.1 inç) yıllık bir yakınsama olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Tonga Yayı'nı da etkileyen belirsizlik, Kuzey Fiji Havzası'ndaki yayılmanın etkisinden kaynaklanmaktadır. 1909 ile 2001 yılları arasında meydana gelen Mw7.0 veya daha büyük 58 olaydan sadece birkaçı incelenmiştir.[8]
Deprem
değiştirDeprem, Efate kıyısının yaklaşık 30 kilometre (19 mi) açığında meydana geldi.[9] ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS), depremin büyüklüğünü Mw 7.3 ve derinliğini 571 kilometre (355 mi) olarak belirledi. Odak mekanizması, eğik-normal faylanmayı gösterdi. Hiposantral derinlikle birlikte bu durum, Avustralya levhasının dalan kısmında faylanmayı ima ediyordu. USGS, iki sınırlı fay modeli önerdi: biri kuzeybatı doğrultusunda uzanan ve batı-güneybatıya doğru hafif eğimli bir fay üzerinde, diğeri ise doğu-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan ve neredeyse dik eğimli bir fay üzerinde kırılmayı gösteriyordu. Her iki kırılma modeli de maksimum 3 m (9,8 ft) kayma olduğunu belirtti. Sarsıntının yaklaşık 30 saniye sürdüğü tahmin edildi.[10] 300'den fazla artçı sarsıntı kaydedildi[11] ve en güçlü olanı Mw 5.5 büyüklüğündeydi.[12] Mevcut derinliğiyle bu deprem, genellikle yıkıcı tsunamileri tetikleyen Mw 8 büyüklüğündeki depremlerden önemli ölçüde daha küçüktü.[7]
Etkisi
değiştirEn az 16 kişi hayatını kaybetti,[13] 210 kişi ise yaralandı.[14] Hayatını kaybedenler arasında iki Çinli,[5] bir Taylandlı (ve üç yaralı),[15] ve bir Fransız bulunuyordu.[16] Altı ölüm heyelan nedeniyle, dört ölüm ise bina çökmesi nedeniyle gerçekleşti.[17] Eski Başbakan Ishmael Kalsakau, Efate adasındaki neredeyse her evin zarar gördüğünü söyledi.[11] Port Vila'da en az 10 bina çöktü, bazıları katmanlar halinde yıkıldı.[18] Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa ve Yeni Zelanda büyükelçilikleri ile yüksek komisyonlarının bulunduğu bir bina zemin katında çöktü.[19][20][21] Amerika, Fransa, Yeni Zelanda ve Avustralya, Vanuatu'daki diplomatik personellerinin güvende olduğunu bildirdi.[22][23] Başka bir bina kısmen yıkıldı, ciddi heyelanlar meydana geldi, yollar tıkandı ve şehirde bir iskele toprak altında kaldı. İki köprü de çöktü.[24][25] Deprem, Port Vila merkezinin öğle yemeği için alışveriş yapanlarla dolu olduğu bir zamanda meydana geldi.[26]
Bir heyelan, Port Vila'nın uluslararası nakliye terminalini vurdu, Bauerfield Uluslararası Havalimanı'nın pisti ve kontrol kulesi hasar gördü,[27][28] bu da birçok uçuşun iptaline[29] ve havalimanının 72 saat boyunca insani yardım dışındaki uçuşlara kapatılmasına yol açtı.[30] Başka bir heyelan bir otobüsü toprak altında bıraktı ve birkaç kişinin ölümüne neden oldu.[9] İki rezervuar[31] ve Port Vila Merkez Hastanesi hasar gördü, hastalar askeri bir kampa taşınmak zorunda kaldı. Çevredeki köylerde ve adalarda da heyelanlar bildirildi, üç köprü ise şiddetli yağmur durumunda çökme riski taşıyacak şekilde hasar gördü.[22] İki elektrik hattı da zarar gördü.[32] Deprem ayrıca çevredeki adalardaki havaalanlarını tıkayan heyelanlara ve su kaynaklarının zarar görmesine neden oldu.[33]
25 cm (9.8 inç) yüksekliğinde bir tsunami gözlemlendi.[34] Vanuatu'ya internet hizmeti sağlayan denizaltı kablosu hasar gördü ve kesintilere neden oldu.[22] Vanuatu hükümetine ait ajansların web siteleri çevrimdışı oldu, polis ve ilgili yetkililerin iletişim hatları devre dışı kaldı.[12] Vanuatu Yayıncılık ve Televizyon Kurumu, Yayıncılık Binası'nın zarar görmesi nedeniyle yayından çıktı.[35] Bağlantı sorunlarına rağmen, insanlar Starlink aracılığıyla çevrimiçi olabildi.[36] Vanuatu Kızıl Haç Derneği binası da hasar gördü.[19] Şehirde elektrik ve su kesintileri meydana geldi,[24] bu da ishal vakalarında artışa yol açtı.[30] Ana hizmet sağlayıcı UNELCO, su kaynaklarının tamamen eski haline getirilmesinin iki hafta sürebileceğini belirtti.[37] Mataso'da bahçelerin toprak altında kalmasına neden olan heyelanlar nedeniyle geniş çapta mahsul zararları kaydedildi ve bu durum gıda sıkıntısı endişelerini artırdı.[38] USGS, depremin Vanuatu'nun GSYİH'sinin %1-10'u arasında ekonomik kayıplara neden olabileceğini tahmin etti.[19] Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi, depremin Vanuatu nüfusunun üçte birine denk gelen 116.000 kişiyi doğrudan etkilediğini tahmin etti,[39][40] bunların arasında 14.000 çocuk bulunuyordu.[41] Yaklaşık 1.000 kişi yerinden edilirken, 20.000 kişi susuz kaldı.[42]
Kaynakça
değiştir- ^ Cochin, Coralie (22 Aralık 2024). "Séisme au Vanuatu : une réplique de magnitude 6,1 enregistrée". Nouvelle-Calédonie la 1ère (Fransızca). Franceinfo- AFP.
- ^ "Vanuatu rocked by major earthquake". Associated Press, Agence France-Presse, Reuters (İngilizce). DW News. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Asan, Aynur Şeyma (18 Aralık 2024). "Pasifik ülkesi Vanuatu'daki 7,3 büyüklüğündeki depremde ölü sayısı 14'e yükseldi". aa.com.tr. Anadolu Ajansı.
- ^ "Vanatu Earthquake-At least 14 killed, 200 injured in 7.3 Magnitude Tremor". The Washington Post.
- ^ a b Needham, Kirsty; Hsu, Cordelia (18 Aralık 2024). "Vanuatu earthquake death toll rises to 14 as rescuers search for survivors". Reuters.
- ^ Yeats, R. (2012), Active Faults of the World, Cambridge University Press, s. 478, ISBN 978-0521190855
- ^ a b "Vanuatu quake in world's most active zone". Fiji Broadcasting Corporation. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Frolich, C. (2006). Deep Earthquakes. Cambridge University Press. ss. 399-401. ISBN 978-0805836523.
- ^ a b "Powerful earthquake hits Pacific island of Vanuatu, bodies seen in street". France 24. 17 Aralık 2024.
- ^ "Why earthquakes are more common in places such as Vanuatu". ABC Australia. 17 Aralık 2024.
- ^ a b "Live: Rescue efforts continue in Vanuatu, international assistance begins to arrive". Radio New Zealand. 18 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Magnitude 7.4 earthquake strikes near Vanuatu capital". Al Jazeera. 17 Aralık 2024.
- ^ "NZ rescuers still hopeful of finding survivors of Vanuatu earthquake". Radio New Zealand. 19 Aralık 2024. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ Government of Vanuatu (20 Aralık 2024). Vanuatu: Earthquake - NEOC Situation Report #4, 20 December 2024. ReliefWeb. Erişim tarihi: 20 Aralık 2024.
- ^ Tangsathaporn, Poramet (19 Aralık 2024). "One Thai killed, three injured in Vanuatu earthquake". The Bangkok Post. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ "Fears Vanuatu health system could be overwhelmed as disease risks rise after quake". The Guardian. 19 Aralık 2024. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ "NEOC Situation Report No.1". National Disaster Management Office. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Australia sends 'immediate' search and rescue assistance to Vanuatu following powerful earthquake". ABC Australia. 17 Aralık 2024. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ a b c "Vanuatu 7.3 magnitude earthquake: First reports of damage". Radio New Zealand. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ Pal, Alasdair (17 Aralık 2024). "Magnitude 7.4 earthquake in Vanuatu damages US embassy". Reuters. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "US embassy in Vanuatu suffers 'considerable damage' as powerful quake strikes Pacific nation". CNN. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ a b c "Vanuatu 7.3 earthquake leaves capital without water, as death toll expected to rise". PBS. 18 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "Vanuatu hit by second earthquake as Australia prepares to deploy 'immediate' assistance". SBS. 18 Aralık 2024. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ a b Dingwall, Doug; Sas, Nick; Dziedzic, Stephen (17 Aralık 2024). "Fears death toll could rise from Vanuatu's magnitude-7.3 earthquake near Port Vila". ABC Australia. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Bodies Seen In Vanuatu Capital After Major Earthquake: Witness". Agence France-Presse. Barron's. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Number of dead and missing still unclear as first aid arrives in quake-hit Pacific nation of Vanuatu". Associated Press. 19 Aralık 2024. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ "Government coordinates repatriation efforts". FBC. 18 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ Graham-McLay, Charlotte. "14 dead and hundreds injured in magnitude 7.3 quake in Vanuatu. Some people are trapped in rubble". Associated Press. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "Strong 7.3 magnitude earthquake hits Vanuatu". BBC. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ a b "Vanuatu earthquake: NZ rescue crews head to quake-hit nation as search for survivors continues". Radio New Zealand. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "6 unconfirmed deaths as 'violent' 7.4-magnitude quake rocks Vanuatu". Free Malaysia Today. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "First Australian crews en route to Vanuatu to assist rescuers after earthquake". ABC Australia. 18 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "International rescuers join search for Vanuatu quake survivors". France 24. 19 Aralık 2024. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "Tsunami Message Number 3" (İngilizce). National Tsunami Warning Center. 17 Aralık 2024. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ Kumar, Kreetika. "Broadcasting disrupted as Vanuatu faces earthquake fallout". Fiji Broadcasting Corporation. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ Kumar, Rashika. "Fijians struggle for updates as Qereqeretabua pledges continued efforts to get information". FijiVillage (İngilizce). Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Vanuatu quake: Number of dead still unclear as first aid arrives". 1news. 19 Aralık 2024. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "148 Australians return home from Vanuatu as rescuers continue search for earthquake survivors". ABC Australia. 19 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ "Buildings 'pancaked' in Vanuatu as 7.4 magnitude earthquake rocks Pacific nation". South China Morning Post. 17 Aralık 2024. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ "Vanuatu earthquake death toll rises to 14 as rescuers search for survivors". Al Jazeera. 18 Aralık 2024. 18 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2024.
- ^ "Rescuers extend search for Vanuatu quake survivors". France 24. 20 Aralık 2024. Erişim tarihi: 20 Aralık 2024.
- ^ "What to know about Vanuatu, the Pacific island nation struggling to recover from a massive quake". Associated Press. 20 Aralık 2024. Erişim tarihi: 20 Aralık 2024.
